به گزارش ایران اکونومیست؛ براساس قانون بودجه وبرنامه سند چشم انداز 20ساله کشور باید درآمدهای مالیاتی به نوعی جایگزین درآمدهای نفتی شودکه زمانی به پایان خواهد رسید و دولت باید قادر باشد هزینه های جاری خود را به طور عمده از درآمدهای مالیاتی تامین کند و از اتکاء این بخش به درآمدهای نفتی بکاهد.
مالیات در هر کشوری به تناسب پیشرفت و توسعه اقتصادی آن از جایگاه ویژه ای برخوردار است.
بر همین اساس میزان درآمد های دولتها تا حد زیادی ارتباط مستقیم به کارایی نظام مالیاتی آنها بستگی دارد و دولتها برای ایجاد تعادل اقتصادی ابزارهای مختلفی در دست دارند که بواسطه آنها بر بازارهای اقتصادی و قیمت ها نظارت می نمایند. اما آنچه که در ایجاد این تعادل اقتصادی و تامین عدالت اجتماعی نقش ویژه ای دارد مالیات می باشد.
که در این بین مالیات بر ارزش افزوده نقش پررنگ تری ایفا می نماید و از آنجایی که بر مصرف و فروش تمرکز دارد می تواند در تحقق عدالت اقتصادی موثر باشد زیرا هرکس که بیشتر مصرف کند باید مالیات بیشتری پرداخت نماید. واجرای صحیح قانون مالیات برارزش افزوده درچارچوب یک برنامه کلان اقتصادی و به دور از بخشی نگری سبب برقراری عدالت درپرداخت مالیات می شود.
مالیات برارزش افزوده درقرن حاضر مورد استقبال بسیاری از کشورهای جهان قرارگرفته، بطوری که درحال حاضر در اکثر کشورهای جهان به اجرای این مالیات پرداخته اند و از مزایای این مالیات مدرن بهره می برند.
مزایایی چون توان درآمدزایی بالا برای دولت، پایه ی گسترده مالیاتی، سهولت اجرا، کاهش فرارمالیاتی، مشارکت مستقیم مودی درفرایند مالیات گیری، تکیه به روش خوداظهاری، اعتماد به مودیان، ، اجتناب از پدیده مالیات مضاعف وغیره برخورداراست.
برخی کارشناسان اقتصادی می گویند: اجرای مالیات برارزش افزوده، شفافیت دوگروه ازفعالان بازار را به دنبال خواهد داشت.گروه اول کسانی که پشت پرده به دلالی و واسطه گری مشغولند، اینان بدون این که در تولید، شریک باشند وبدون این که درمقابل مصرف کنندگان تعهدی به عهده بگیرند.
با قرارگرفتن درمسیرتولید تا مصرف، با خرید وفروش های مکرر باعث عدم شفافیت والتهاب دربازار می شوند. فعالیت این عده بیشتر از این بابت شفاف خواهد شد که براساس قانون مالیات برارزش افزوده، مسیر تهیه و توزیع کالا مشخص می شود. با اجرای این قانون، کسانی که بی جهت درمسیر تولید تا مصرف قرار گرفته اند شناسایی وبه تدریج حذف می شوند.
گروه دیگر کسانی هستند که خارج از مسیر قانونی و رسمی واردات ، کالاهای خارجی را دور از چشم قانون به داخل کشور منتقل کرده و بازار ایران را مملو از کالاهای بی کیفیت خارجی کرده اند .ویژگی اصلی این عده، عدم تعهد دربرابر مصرف کنندگان است وبا اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده، منافع این گروه دربازار به خطر می افتد.
از اهدف اصلی اجرای مالیات برارزش افزوده می توان گفت: از آنجا که مالیات از منابع مهم درآمد دولت هاست ثبات و تداوم وصول مالیات موجب ثبات دربرنامه ریزی دولت برای ارایه خدمات مورد نیاز کشور درزمینه های مختلف می شود، از سوی دیگردوره های کوتاه مدت وصول آن تداوم نقدینگی خزانه دولت را تامین می کند. این مالیات نسبت به سایر مالیات ها منعطف تر بوده وبه دلیل مقطوع بودن نرخ این مالیات زمان قطعیت کوتاهی داشته وتاخیر دروصول درآمدهای مالیاتی را به حداقل می رساند.
از اهداف دیگر مالیات برارزش افزوده می توان به افزایش سهم مالیات دربودجه ، برقراری عدالت اقتصادی و شفاف سازی تدریجی درمبادلات اقتصادی ، اصلاح الگوی مصرف، کاهش میل به مصرف گرایی و افزایش توان پس انداز جامعه اشاره کرد.
بنابراین ارتقای کیفیت نظام مالیاتی کشور، تلاش برای رضایتمندی شهروندان، جلب اعتماد عمومی وتکریم مودیان، استفاده از فناوری های نوین و تسهیل خدمت رسانی به مردم ، افزایش دسترسی مودیان به مراکز و حوزه های مالیاتی از مهمترین اقداماتی است که سازمان امورمالیاتی کشور دراجرای مالیات برارزش افزوده باید به آن توجه داشته باشد.
