مهار نقدینگی با تکیه بر بورس نفتی

به گزارش ایران اکونومیست؛ سید علی ادیانی‌راد، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی  بابیان اینکه برخی طوری سخن می‌گویند که گویا مبتکر رویه جدید عرضه نفت در بازار بورس هستند، افزود: در مقابل برخی دیگر، مقابل این نگاه عقیده دارند که عرضه نفت و میعانات گازی در بورس فساد‌آور است و بابک زنجانی‌های جدیدی را ایجاد می‌کند که البته به نظر من هر دو دیدگاه در خطا هستند.
وی ادامه داد: دلیل آن این است که در برنامه ششم توسعه کشور که دستورالعمل اداره کشور در پنج سال آینده است، دولت، وزارت نفت و دستگاه‌های ذی‌ربط به عرضه فرآورده‌های نفتی و میعانات گازی در بورس انرژی و نفت مکلف شده‌اند.

** تکلیف قانونی عرضه نفت در بورس
ادیانی‌راد با اشاره به اینکه عرضه نفت در بورس، تکلیف و وظیفه دولت است، افزود: دستگاه‌های نظارتی ازجمله مجلس نیز باید نظارت کنند تا این حکم قانون اجرا شود.
نماینده جویبار در مجلس گفت: همه باید دنبال آن باشیم که قانون در کشور اجرا شود، زیرا عرضه نفت ، میعانات گازی و فرآورده‌های نفتی و حامل‌های انرژی تکلیف قانونی است.
به گفته وی برای کسانی که در بحث عرضه نفت به بورس کمک می‌کنند، مشوق‌هایی در نظر گرفته شده است.
وی با اشاره به اینکه برخی عقیده دارند عرضه نفت می‌تواند به دور زدن تحریم صادرات نفت ایران کمک کند، ادامه داد: موضوعی که باید بعد از انقلاب به‌عنوان ملاک عمل، استراتژی و راهبرد وزارت نفت و دولت مورد توجه قرار می‌گرفت، این بود که در کنار حفظ بازارهای سنتی و مشتریان قدیمی، رویکرد، بازار و مشتریان جدیدی برای فروش نفت ایجاد می‌کرد، زیرا بحث تحریم نفت از ابتدای انقلاب تاکنون مطرح است.
ادیانی‌راد افزود: باوجود آنکه در سال 90 تا 92 دشمن حلقه بسیار تنگی از تحریم‌ها را علیه کشور ایجاد کرد، اما بعد از آن و در زمان گشایش برجام باز هم کاری نکردیم و راهکار جدیدی برای فروش، خنثی‌سازی تحریم یا حداقل، کاهش تأثیر تحریم نفت ایجاد نشد.

** تحریم بنزین خنثی شده است
وی به ساخت پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس اشاره کرد و گفت: اکنون دشمن در تحریم‌ها حرفی از تحریم بنزین نمی‌زند، زیرا اولین پالایشگاه ایرانی توسط متخصصان ایرانی راه‌اندازی شده و به‌زودی فاز سوم آن نیز به بهره‌برداری می‌رسد و 36میلیون لیتر بنزین یورو 5 در اختیار کشور قرار خواهد گرفت.
این نماینده مجلس با تأکید بر اینکه تحریم بنزین خنثی شده است، ادامه داد: سؤال اصلی آن است که چرا در نفت این کار را نکردیم، زیرا خام‌فروشی به‌جز شرایط اضطراری از سوی هیچ‌کس مقبول نیست و این اشکال جدی است که به همه دولت‌های بعد از انقلاب وارد است.
وی در خصوص شروط عرضه نفت در بورس گفت: عرضه نفت در بورس یکی از راه‌های جدید برای پیدا کردن مشتریان جدید است. با این حال، شرط اول این است که زیرساخت‌های آن توسط دولت به‌سرعت آماده شود و شواهد از این قرار است که این مقدمات تا حد زیادی آماده است.
ادیانی راد افزود: شرط دوم این است که حجم عرضه نفت در بورس را کاهش دهیم، زیرا بخش خصوصی را در کشور تقویت نکردیم تا امروز بتوانند حضور قوی داشته باشند. این کار را دولت‌ها بر مبنای برنامه‌های چهارم تا ششم توسعه باید انجام می‌دادند تا بخش خصوصی قدرتمند در کشور شکل گیرد.

** کاهش حجم محموله‌های نفتی در بورس
وی گفت: تقویت بخش خصوصی برای ایجاد مشتریان جدید پایدار از آن رو اهمیت دارد که تحریم را در داخل کشور خنثی می‌کند.
عضو کمیسیون انرژی مجلس تأکید کرد: از آنجا که بخش خصوصی را تقویت نکرده‌ایم، اکنون بخش خصوصی نمی‌تواند در حجم بالا نفت خریداری کند و از همین رو نفت باید در حجم‌های کوچک مانند 30 تا 50 هزار بشکه به فروش برسد تا توان خرید را داشته باشند.
وی ادامه داد: درواقع اگر شرکت‌هایی در بخش خصوصی توانایی خرید نفت را دارند، وزارت نفت باید کنسرسیومی از آن‌ها را شکل دهد تا در قالب کنسرسیوم بتوانند نفت و حامل‌های انرژی که در بورس عرضه می‌شود را خریداری کنند.
ادیانی‌راد افزود: نکته دیگر این است که در بورس نفت دوباره مشتریان را تنها به مشتریان سنتی مانند چین و هند محدود نکنیم. اگرچه این کشورها همچنان باید حضور داشته باشند، اما در میان کشورها و شرکت‌های خارجی جدید باید به‌دنبال مشتری باشیم.
وی گفت: در کنار نفت باید میعانات گازی را نیز در بورس عرضه کنیم، زیرا نگهداشت میعانات گازی برای وزارت نفت حاشیه‌هایی دارد.

**آمریکا پنجه‌های فشار را ندارد
نماینده مجلس یازدهم با اشاره به اینکه شرایط برای عرضه نفت در بورس به‌مراتب فراهم‌تر از سال 90 است، ادامه داد: باید از همه ظرفیت‌های خارج کشور مانند بورس سایر کشورها نیز استفاده کنیم. اشکالی که بر همه دولت‌ها و همچنین مجلس در خصوص عدم‌نظارت و تحقیق و تفحص وارد می‌دانیم این است که تنها بر مشتریان قبلی تکیه کردیم.
ادیانی‌راد افزود: همچنین عرضه نفت در بورس کشورهای دوست و شرکای تجاری می‌تواند در دستور کار قرار گیرد؛ کشورهایی که روابط تجاری معقول با حفظ منافع ملی دو طرف را با آن‌ها داریم.
وی به صفر رساندن صادرات نفت ایران را یک بلوف سیاسی دانست و گفت: ترامپ تاجری است که عملیات روانی را به‌خوبی می‌شناسد، اما به این هدف نمی‌رسد، زیرا در بدترین شرایط باز هم ایران روزانه 900 هزار بشکه نفت صادر می‌کرد.
نماینده مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه در تحریم‌های قبلی، اتحادیه اروپا و حتی کشورهای منطقه با آمریکا همراه بودند، ادامه داد: در حالی که اکنون آمریکا تنهاست و بسیاری از کشورها به‌دلیل سیاست‌های غلط آمریکا در تحریم قرار گرفته‌اند.
وی یکی از وظایف دولت در شرایط فعلی را ایجاد پیمان دفاعی و پیمان استقامت در برابرتحریم‌های آمریکا با کشورهایی که مورد تحریم آمریکا واقع شده‌اند دانست و افزود: این فرصتی طلایی است، زیرا اتحادیه اروپا، چین، روسیه و هند با آمریکا همراه نیستند و آمریکا پنجه‌های فشار را ندارد.