چرا شبکه‌های اجتماعی شما را افسرده می‌کنند؟

به گزارش ایران اکونومیست؛ اخیرا مطالعه‌ای در انجمن سالانه روان‌شناسان در سانفرانسیسکو ارائه شده که از وجود ارتباط بین افسردگی و پنج عادت در استفاده از شبکه‌های اجتماعی خبر می‌دهد. محققان اطلاعات حاصل از ۵۰۰ دانشجوی مقطع کارشناسی و فعال در شبکه‌های اجتماعی مختلف نظیر فیس‌بوک، توئیتر، اینستاگرام  و اسنپ‌چت را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند.

بر این اساس از شرکت کنندگان خواسته شد به سوالاتی درباره رفتارهای خاص در شبکه‌های اجتماعی و هم‌چنین علائم افسردگی حاد پاسخ دهند. محققان دریافته‌اند علل استفاده افراد از شبکه‌های اجتماعی ازجمله بی‌حوصله‌گی، سرگرمی و یا خبرخوانی با افسردگی در ارتباط نیست ولی نحوه استفاده از این شبکه‌ها با افسردگی مرتبط است.

رفتار افراد افسرده در شبکه‌های اجتماعی چنین گزارش شده است:

۱- بعد از مقایسه خود و دیگران بشدت حسرت می‌خورند.
۲- در آزمون‌های تشخیص اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی، ناموفق بوده‌اند.
۳- از تگ شدن نام خود در تصاویر نه چندان مناسب، مورد آزار و اذیت قرار گرفته‌اند.

از طرفی فعالیت‌های زیر به ندرت توسط افراد افسرده انجام می‌گیرد:

۱- انتشار تصاویر دو یا چند نفره
۲- برخورداری از بیش از ۳۰۰ مخاطب مجازی

عدم رغبت افراد افسرده به انتشار تصاویر دو یا چند نفره از خود، با منزوی کردن خود مرتبط است. یافته‌های اخیر به هیچ وجه اعلام نــداشته این رفتارها مختص افراد افسرده است و مشخص نکرده است افراد مبتلا به افسردگی بطور یقین از خود چنین رفتارهای بروز می‌دهند و صرفاً ارتباط بین افسردگی و عادات خاص در شبکه‌های اجتماعی را بررسی کرده است. پژوهشگران امیدوارند این یافته آگاهی مردم از رفتارهای مرتبط به افسردگی را افزایش دهد.

بطور کلی مقایسه خود بویژه با اشخاص به‌ظاهــر برتر شایسته نیست؛ افراد در شبکه‌های اجتماعی سعی در بهتر جلوه دادن واقعیات زندگی خود داشته و هرگز وضعیت حقیقی زندگی خود را منعکس نمی‌کنند.

مطالعات پیشین نیز بر ارتباط بین علائم افسردگی با شبکه‌های اجتماعی صحه گذاشته‌اند. تحقیقات دانشگاه هیوستن در سال ۲۰۱۲ حاکی از ارتباط معنادار بین افسردگی و مدت زمان استفاده از فیس‌بوک  دارد. در سال ۲۰۱۷ مطالعات نشان داد میزان زمان استفاده از شبکه‌های اجتماعی در ارتباط مستقیم با انزوا و جمع‌گریزی است.

بر این اساس استفاده غیرعادی از شبکه‌های اجتماعی یعنی کسب یک‌طرفه اطلاعات با شرایط روحی ناسالم مرتبط است و بالعکس ارتباط دوطرفه و فعال کاربر، با سلامت روانی هم جهت دانسته شده است. بر اساس اطلاعات سایت پلیس فتا، بدلیل سیر تحقیقات در مراحل مقدماتی خود، اطلاعات بیش‌تری جهت تعمیم نتایج  به سایر گروه‌های سنی میان سالان و کهن سالان مورد نیاز است. پژوهشگران در پی انجام مطالعات دیگری بر دانش‌آموزان غیردانشگاهی هستند و بیان کرده‌اند یافته‌های آن‌ها اصولاً بمعنی مضر بودن شبکه‌های اجتماعی نیست.

در این راستا، خانم هاروارد، عضو انجمن روانشناسی دانشگاه تگزاس می‌گوید: شبکه‌های اجتماعی به‌خودی خود بد نبوده ولی بستر سوءاستفاده را فراهم آورده‌اند. هرچند استفاده از امکانات این شبکه‌ها فرصت آشنایی با افراد با وجوه اشتراک فراوان را فراهم ساخته است.