تحول دیجیتال و مدیریت مصرف با خانه صفر انرژی

به گزارش ایران اکونومیست؛ وزیران نیرو و ارتباطات و فناوری اطلاعات بیست و ششم تیرماه امسال برای ایجاد اشتغال، رونق اقتصادی و افزایش بهره وری در حوزه های آب و برق با بهره‌گیری از ارتباطات و فناوری اطلاعات، سند اقدام مشترکی را امضا کردند.
نوزدهم شهریورماه نیز وزارت نیرو و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات کارگاه مشترکی درباره نقش ارتباطات و فناوری اطلاعات در صنعت آب و برق را با استفاده از توان این دو دستگاه برای دیجیتالی کردن بخش انرژی کشور برگزار کردند.
کارگاه راهکارهای دو دستگاه برای تحقق تحول دیجیتال با استفاده از هوشمندسازی را مورد بررسی قرار داد و بیشتر تلاش ها بر هوشمند سازی از جانب حاکمیت تاکید داشت.
اما در این میان نقش کاربران نهایی در تحول دیجیتال بسیار اثر گذار است یعنی باید راهکارهایی بکار گرفته شود که بتواند آنان را به سمت استفاده از فناوری ها ببرد؛ بر همین اساس طراحی خانه صفر انرژی که بخش خصوصی سعی کرده فناوری آن را به ایران بیاورد، می تواند گامی برای ترغیب مردم به تلفیق مدیریت مصرف انرژی و فناوری های نو باشد.

*خانه صفر انرژی چیست
ساختمان‌های صفر انرژی می‌توانند نیازهای خود به انرژی را با یک روش کم هزینه، با دسترسی محلی به منابع تجدید پذیر و بدون آلایندگی بر طرف کنند؛ در یک ساختمان انرژی صفر هیچ گونه سوخت فسیلی مصرف نمی‌شود و مصرف انرژی سالانه آن با تولید سالانه‌اش برابری می‌کند‌.
یک ساختمان انرژی صفر ممکن است به شبکه‌های شهری موجود متصل باشد یا نباشد. ساختمان انرژی صفری که به شبکه متصل نباشد دارای تجهیزاتی برای ذخیره کردن انرژی‌های بزرگ از نوع باطری است.
آمریکا نخستین کشوری است که ساخت خانه صفر انرژی در آن آغاز شد و گرچه استفاده از این نوع خانه ها معمول نیست اما روز به روز بر ضرورت استفاده از آنها افزوده می شود.
در همین پیوند طهماسب داودی طراح و سازنده نخستین خانه صفر متناسب مناطق سرد و کوهستانی  گفت: ایده اولیه طراحی و ساخت نخستین خانه صفر انرژی ویژه مناطق سرد و کوهستانی پس از آنکه در قالب یک مقاله پژوهشی در کشور سوئد مورد توجه قرار گرفت، آماده سازی شد تا در ایران به مرحله اجرا درآید.
وی افزود: بر این اساس روستای نساء در منطقه طالقان به دلیل داشتن شرایط مساعد کوهستانی انتخاب و عملیات طراحی و ساخت نخستین خانه صفرانرژی ویژه مناطق سرد و کوهستانی کلید خورد.
اتلاف 35 درصدی انرژی در بخش غیر مولد ساختمان در کشورمان که بیش از استاندارد های جهانی این بخش است که به گفته داودی از انگیزه های اصلی در طراحی و ساخت خانه صرف انرژی بوده است.
این پژوهشگر بخش انرژی و راهکارهای هوشمند سازی معتقد است: فرایند تبدیل انرژی از پالایشگاه ها تا نقطه مصرف و و شیوه توزیع معیوب آن در کشور و نیز سهم بالای مصرف انرژی در ساختمان ها ضرورت استفاده از تکنولوژی خانه صفر انرژی در شرایط کنونی را اجتناب ناپذیر می سازد.
به گفته وی، استفاده از تجربیات دیگر کشورها و نیز بهره مندی از تازه ترین دستاورد های بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات در طراحی و ساخت این خانه لحاظ شد به گونه ای که توانست که برخلاف دیدگاه رایج که وجود ساختمان های سبز را بسیار پر هزینه جلوه می دهند، مدلی را ارایه دهد که فرهنگ ایجاد ساختمان های سبز با توجیه اقتصادی امکان پذیر نشان می دهد.
داودی ادامه داد: اکنون و بر اساس تجربه حاصل شده همه اقشار متوسط می توانند از نتایج دستاوردهای این ساختمان برای توسعه ساختمان های نزدیک به ساختمان های سبز و صفر انرژی استفاده کنند.
طراح نخستین خانه صفر انرژی ویژه مناطق سرد و زمستانی یادآورشد: توجه به شرایط آب و هوایی منطقه طالقان، سرعت وزش باد و میزان تابش نور خورشید همواره در همه مراحل ساخت این خانه مورد توجه بود تا بهترین بهره از این شرایط ایجاد شود.
رعایت استاندارد ال.ای.ای.دی(LEED) که نشان دهنده کیفیت و دستاوردهای سبز در آن ساختمان است و نیز بهره گیری از نرم افزار «دیزاین بیلدر» ( DESIGN BUILDER) طراحی ساختمان برای کاهش میزان مصرف انرژی، به گفته داودی در مراحل ساخت مورد استفاده بود.
وی خاطرنشان ساخت: فناوری نوین مدیریت مصرف انرژی ساختمان (بی.ای.ام.اس) در ساخت این خانه مورد استفاده قرار گرفت تا علاوه بر کاهش مصرف انرژی مدیریتی هوشمندانه بر خانه اعمال شود.
ایجاد فضای گلخانه ای برای تامین سرمایش و گرمایش ساختمان از راهکارهای مورد استفاده در خانه صفر انرژی است که به گفته داودی با استفاده از صفحه های پلی کربنات در زیر سقف بجای ورق شیروانی و بالا بردن بهره وری انرژی خورشید برای تامین گرمای آب گرم مصرفی انجام شده است.
عایق کاری ساختمان توسط ورقه های پلی استایرن (یونولیت) که باعث تثبیت سرما و گرما در ساختمان می شود از راهکارهایی است که نیاز به مصرف انرژی های فسیلی را به شدت کاهش داده است.

** هوشمند سازی ساختمان
طراح و سازنده نخستین خانه صفرانرژی ویژه مناطق سرد و کوهستانی ادامه داد: استفاده از تجهیزات هوشمند سازی با هدف کاهش و مدیریت مصرف انرژی در این ساختمان مورد استفاده قرار گرفت که اهداف بهینه سازی مصرف انرژی، بالابردن سیستم های حفاظت و ایمنی و هوشمند سازی را دنبال می کند.
وی خاطرنشان کرد: مدیریت مصرف روشنایی نیز با بهره گیری از انواع حس کننده ها (سنسور) در ساختمان اعمال شد که هم شامل حس گرهای حضور و کنترلرهای بر مبنای نور طبیعی خورشید است.
داودی افزود: همچنین از حس گرهای حفاظت در برابر زلزله در این خانه استفاده شده است که به محض دریافت امواج اولیه زلزله به ساکنان هشدارهای صوتی می دهد.
این فعال بخش هوشمند سازی ساختمان گفت: اکنون و با ساخت این خانه گام مهمی در توسعه پایدار و تغییر مسیر مهاجرت از شهر به روستاها برداشته شده است و فراگیر شدن آن می تواند به حل مشکل مصرف بی رویه انرژی در ساختمان ها کمک کند.
«علیرضا احمدی یزدی» معاون دفتر مدیریت مصرف توانیر نیز درباره هوشمند سازی و استفاده از فناوری های نوین برای کاهش مصرف انرژی  گفت: مطالعه و تجربه ها نشان داده است که با بهره گرفتن از اینترنت اشیا و هوشمند سازی مصرف برق را می توان تا 50 درصد کاهش داد.
وی تاکید کرد: این کاهش مصرف بدون ایجاد مشکل در رفاه مشترکان محقق می شود به شکلی که اینترنت اشیا و هوشمند سازی اگر فقط در بخش روشنایی و سرمایش بکار گرفته شود، مصرف برق 15 تا 20 درصد کاهش می یابد.
اکنون و با توجه به شرایط کشورمان استفاده از فناوری های نوین در ساختمان ها علاوه برکاهش مصرف انرژی می تواند گام مهمی در حفاظت از محیط زیست باشد.