به گزارش ایران اکونومیست؛ فصل پنجم مجموعه قانون مالیات های مستقیم به بحث مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی پرداخته است. در این بخش، مواد قانونی 105 تا 118 مربوط به قوانین مرتبط با اشخاص حقوقی می باشد.
جایی که در ماده 105 قانون مالیات های مستقیم به صراحت می گوید: جمع درآمد شرکت ها و درآمد ناشی از فعالیت های انتفاعی سایر اشخاص حقوقی که از منابع مختلف در ایران یا خارج از ایران تحصیل می شود، پس از وضع زیان های حاصل از منابع غیرمتعارف و کسر معافیت های مقرر به استثنای مواردی که طبق مقررات این قانون دارای نرخ جداگانه ای می باشد، مشمول مالیات به نرخ بیست و پنج درصد خواهند بود.
آنچه که در خصوص مالیات بردرآمد اشخاص حقوقی دارای اهمیت می باشد از چند منظر قابل تامل می باشد.
نخست آنکه به دلیل حجم بالای فعالیت های اقتصادی و معاملات تجاری از سوی شرکت ها خصوصا شرکت های بزرگ تجاری و بازرگانی، میزان مالیات ایشان نیز به همان میزان افزایش داشته و می توان از اشخاص حقوقی به عنوان اصلی ترین ابزار اخذ مالیات در کشور نام برد.
از سوی دیگر به تبع بالا بودن حجم فعالیت های اقتصادی در میان اشخاص حقوقی نسبت به اشخاص حقیقی، و بالا بودن میزان مالیات سالانه آنها، خطر فرار مالیاتی و عدم تمکین از قوانین نظام مالیاتی نیز در میان این دسته از مودیان سازمان امور مالیاتی کشور بالا خواهد بود و این خود توجه بیش از پیش دستگاه مالیاتی کشور نسبت به مودیان بزرگ و اشخاص حقوقی را طلب می کند. از همین روی نظام مالیاتی کشور در جهت رشد و گسترش فرهنگ و عدالت مالیاتی باید توجه بیشتری را نسبت به این مودیان داشته باشد.
چراکه یکی از دغدغه های اصلی افکار عمومی در همه کشورهای صاحب نظام مالیاتی آن است که مسئولان و دولتمردان در خصوص اخذ مالیات و درآمدهای عمومی جامعه صرفا به سراغ مودیان کوچک و اقشار ضعیف و کم درآمد جامعه رفته و توانایی مقابله با فرارهای مالیاتی بزرگ را که از سوی شرکت ها و موسسات مالی بزرگ صورت می پذیرد نداشته و از سوی دیگر اراده سیاسی قدرتمندی نیز جهت این امر وجود ندارد. اما توجه نظام مالیاتی کشور به مسئله مالیات اشخاص حقوقی و در صدرآن شرکت های بزرگ اقتصادی و بازرگانی بیانگر نگاه جامع و عدالت محورانه سازمان امور مالیاتی در زمینه مالیات ستانی می باشد.
از جمله موارد قابل توجه در این فصل از قانون مالیات های مستقیم، ماده 107 آن می باشد که به درآمد مشمول مالیات اشخاص حقیقی و حقوقی خارجی مقیم ایران بابت درآمدهایی که در ایران تحصیل می نمایند، پرداخته و شرایط و ضوابط اخذ مالیات به به طور تفصیلی بیان می نماید.
