آیا دارایی خود را به صندوق امانت بانک ها بسپاریم

به گزارش ایران اکونومیست؛ شاید برای عده ای خرید گاوصندوق و نگهداری اموال بهادار گزینه مقرون به صرفه ای باشد اما باید توجه داشت که بهای گاوصندوق های خانگی به نسبت اندازه آن و فولاد و آلیاژهایی که در آن به کار می رود، در بازار متفاوت است ضمن آنکه گاوصندوق های کوچکتر که امکان حمل دارند، از ایمنی کافی در برابر سرقت برخوردار نیست.
این امر سبب شده تا برخی برای نگهداری از اموال خود به فکر صندوق امانات بانک ها باشند که با پرداخت اجاره سالیانه قابل استفاده است.
در هفته های اخیر اخباری در فضای مجازی منتشر و ادعا شد که به دلیل درخواست زیاد مردم برای نگهداری سکه، طلا و ارز در صندوق امانات بانک ها، ظرفیت آنها تکمیل شده و اندک بانکی هم که تعداد کمی صندوق امانات خالی دارند آنها را برای مشتریان ویژه و رده بالای خود نگه داشته اند.
با این حال پیگیری  از بانک های کشور چنین موضوعی را تایید نمی کرد و بسیاری از بانک ها بویژه بانک های بزرگ اعلام می کردند که در صورت مراجعه مردم صندوق امانات کافی برای اجاره دارند و مشکلی از این بابت وجود ندارد.
شاید یکی از گزاره هایی که منجر به انتشار این خبر شده، اظهارات محمد کشتی آرای رئیس کمیسیون تخصصی طلا و جواهر اتاق اصناف باشد که اوایل مردادماه اعلام کرد بیش از 215 تن طلا در قالب سکه و انواع مصنوعات در خانه ها ها نگهداری می شود.
وی معتقد بود که در جریان پیش فروش سکه انتظار می رفت پس از تحویل آنها، وارد بازار شود اما مردم ترجیح دادند در خانه نگهداری کنند.
در موضوع ارز نیز به همین ترتیب بود؛ پس از بروز نوسان های ارزی از زمستان سال گذشته، عده ای از مردم برای حفظ سرمایه های خود اقدام به خرید و نگهداری ارز کردند؛ هرچند رقم دقیقی از میزان خرید انجام شده وجود ندارد اما به گفته رضا ترکاشوند دبیرکل کانون صرافان ایران، زمستان سال گذشته و ابتدای امسال بانک مرکزی تا 40 میلیون دلار روزانه ارز به بازار تزریق می کرد اما نتیجه نمی گرفت چون نیازها واقعی نبود و برای خروج سرمایه یا تبدیل سرمایه می خواستند.
البته بانک مرکزی سعی کرده است با طراحی سپرده های ارزی و تضمین اصل و سود آن، راهی برای بازگرداندن ارزهای خانگی به چرخه اقتصاد کشور بیابد؛ طبق این بخشنامه سپرده گیری ارزی به صورت اسکناس به ارزهای یورو، درهم امارات و دلار با نرخ سود به ترتیب 3، 2 و 4 درصد با تضمین بانک مرکزی انجام می شود.

** مزیت های صندوق امانات
با این همه، نگهداری دارایی های با ارزش نزد بانک ها چند مزیت عمده برای شهروندان دارد؛ نخست اینکه بانک امنیت آن را تامین می کند و دیگر اینکه هیچکس از محتوای صندوق مطلع نمی شود؛ تنها تبصره ای که در این زمینه وجود دارد، این است که نباید مواد خطرناک، ممنوعیه و فاسدشدنی در این صندوق ها نگهداری کرد.
در گذشته تنها بانک های بزرگ صندوق امانات اجاره ای داشتند اما در سال های اخیر بانک های خصوصی نیز به این عرصه ورود کرده اند؛ اجاره بهای این صندوق ها بسته به اینکه در چه محدوده جغرافیایی باشد، داخل شعبه بانک مستقر باشد یا در ساختمان مرکزی آن و اینکه میزان امنیت آن چقدر باشد، متغییر است.
یکی از مزیت های صندوق‌ها، رفع نگرانی از سرقت دارایی های ارزشمند مانند طلا و ارز است اما باید به ازای آن اجاره بهایی را به بانک پرداخت.
برای نمونه یکی از بانک های دولتی، به ازای هر سانتیمتر مربع اجاره بها می گیرد که از حداقل 50 هزار تومان آغاز می شود یا یکی از بانک های خصولتی بسته به اینکه صندوق در ساختمان مرکزی مستقر باشد یا در شعب نرخ خود را تغییر می دهد.
نکته قابل تامل اینکه برای اجاره این صندوق ها در کنار اجاره بهای سالیانه باید ودیعه ای نیز نزد بانک سپرده گذاری شود.
دست اندرکاران نظام بانکی، بالاترین رقم اجاره صندوق امانات را مربوط به ساختمان مرکزی بانک ملی ایران می دانند که به دلیل مجاورت با موزه جواهرات ملی از بالاترین سطوح امنیتی برخوردار است.
کوچکترین صندوق امانت بانکی نیز حدود 50 سانتیمتر مربع حجم دارد و بزرگترین آن به اندازه یک اتاق 9 متری است که می توان اشیائی چون فرش های نفیس و عتیقه را در آن به راحتی نگهداری کرد زیرا این صندوق ها نه تنها در برابر سرقت بلکه در برابر آتش سوزی نیز ایمن هستند.
یک مقام آگاه در نظام بانکی درباره اینکه گفته می شود پس از تحولات ارز و افزایش بهای طلا مراجعه مردم برای اجاره صندوق امانات بانکی بیشتر شده است، گفت: چنین نیست؛ موج استفاده از صندوق امانات از زمان بروز حادثه ساختمان پلاسکو به راه افتاد و بسیاری از صاحبان مشاغل و بازاریان ترجیح دادند دارایی های ارزشمند و اسناد بهادار خود را به بانک بسپارند.
وی که خواست نامش ذکر نشود اظهار داشت: از آنجا که بانک در زمان اجاره صندوق، محتوای آن را از مشتری نمی پرسد، گزینه خوبی برای نگهداری اموال ارزشمند است و همین امر سبب شده تا کسانی که ارز یا مسکوکات طلا در خانه نگهداری می کنند، به فکر اجاره صندوقی در بانک باشند.
«محمدرضا جمشیدی» دبیرکل کانون بانک های خصوصی و موسسه های اعتباری نیز  گفت: شنیده ها از افزایش تمایل افراد به اجاره صندوق امانات بانک ها حکایت دارد اما آماری در دست نیست که به طور قطعی آن را تایید کنیم.
وی افزود: اجاره صندوق امانات بانک ها خدمت خوبی است که در همه جای دنیا به مشتریان ارایه می شود و بانک های خصوصی نیز در سال های اخیر اقدام به راه اندازی صندوق امانات کرده اند؛ البته برای این صندوق ها باید تدابیر امنیتی بالایی دیده شود و به همین دلیل آن دسته از بانک های خصوصی که ساختمان اختصاصی دارند، فضایی برای صندوق امانات پیش بینی می کنند.
با این وجود، کارشناسان اقتصادی بر این باورند که نگهداری فیزیکی ارز و سکه شاید در کوتاه مدت برای دارنده آن سودده باشد اما در بلندمدت چون سرمایه را از چرخه اقتصادی خارج می کند، سودی برای آینده اقتصاد ندارد و بهتر است آن را چرخه تولید هدایت کرد.