در دوره مبارزه با داعش که ویژگی‌های خاص خود را داشت، مردم بصره بر کاستی‌های رفاهی شهر خود شامل وضعیت آب و برق که از زمان صدام نیز در این منطقه وجودداشت (و توقع داشتند بلافاصله پس از سقوط صدام حل و فصل شود)، چشم بسته بودند.
اما در دوره پساداعش طبیعی بود که مردم از دولت درخواست رسیدگی به خواستههای شهروندی خود را داشته باشند که با وجود هشدارهای مرجعیت شیعه برآورده نشد.
بنابراین مردم تحت هدایت کمیته‌ای که خواستار برپایی تظاهرات بود، راهی خیابان‌ها شدند. اما این اعتراض‌ها در میانه راه به انحراف کشیده شد.
امریکایی‌ها و برخی کشورهای منطقه همانند عربستان که در ماه‌های اخیر نیز شاهد بودیم، تمایل دارند کنترل حوادث عراق را در دست بگیرند، کار خود را در دوره پساداعش با انتخابات پارلمانی عراق و تلاش برای نفوذ در آن آغاز کردند. اما مردم عراق و جهادگرانی که با داعش مبارزه کرده بودند، خواهان هدایت عراق به دست عراقی‌ها بودند.
به همین دلیل رقابتی جدی بین وطن خواهان و محور مقاومت با دیگر نیروهای داخلی تحت حمایت خارجی‌ها شکل گرفت. با این حال مردم عراق هوشیارانه مانع خواستههای آنان شدند و با رأی خود به نیروهای جهادی مبارزه کننده با داعش و اشغالگری، جایگاه این نیروها را در پارلمان این کشور ترفیع بخشیدند.
بعد از شکل‌گیری اعتراض‌های مردمی به وضعیت آب و برق در بصره که درخواستی منطقی بود و دولت عراق باید بپذیرد که درمورد وضعیت رفاهی مردم این شهر غفلت شده‌است، عناصری از نیروهای تحت حمایت خارجی فرصت را برای فتنه‌گری درعراق مناسب دیدند و از روز چهارشنبه شکل اعتراض‌ها تغییر کرد.
همان طور که کمیته هماهنگی اعتراض‌های بصره نیز اشاره کرده، نیروهای بعثی و وابسته به داعش و خارجی‌ها، مسیر مطالبات رفاهی را به یک جریان سیاسی و در عرصه سیاست خارجی تبدیل کردند.
در این راستا به ساختمان‌ها و مراکز دولتی، منازل نمایندگان، مقرهای احزاب و گروه‌های جهادی که علیه داعش، بعثی‌ها واشغالگری جنگیده بودند و حتی به خودروهای آتش‌نشانی حمله‌ور شدند و در آخرین گام نیز جمعه شب کنسولگری ایران در بصره به آتش کشیده شد.
هرچند معتقدیم دولت عراق باید مانع این گروه کوچک می‌شد تا اقدامی خلافی عرف دیپلماتیک صورت نگیرد، اما این اقدام قابل انتظار و در راستای پروژه ایران‌هراسی بود که از چند ماه پیش کلید خورده‌است.
این پروژه ماقبل انتخابات پارلمانی عراق آغاز شد، ابتدا اتهام کمک‌های مالی به برخی جناح‌ها در این انتخابات از سوی ایران را مطرح کردند و پس از آن اخباری از بروز مسائل اخلاقی شهروندان عراقی و ایرانی در برخی شهرهای عراق و ایران و استقرار موشک‌های ایرانی در عراق و... را منتشر کردند.
این ادعا منجر به لفاظی‌های وزیر جنگ اسرائیل درباره هدف گرفتن پایگاه‌های ایران در عراق شد. در حالی که ایران هرگز پایگاه نظامی مستقر در عراق نداشته و ندارد. البته احتمالاً مقصود او حمله به جوانان حشد‌الشعبی بود که یک تشکل نظامی عراقی با فرماندهی نیروهای مسلح این کشور است. حمله به کنسولگری ایران نیز بدون هیچ دلیلی و با هدف ایران‌هراسی انجام شده‌است.
کمیته برگزار کننده اعتراضات بصره هم با درایت متوجه این مسأله شد و از همین رو جمعه شب با تأکید بر این مسأله که نیروهای خارج از مسیر خواستههای بحق مردمی در این تظاهرات نفوذ کرده‌اند، خواهان توقف برپایی اعتراض‌ها در روز شنبه شد. مرجعیت شیعه عراق نیز در نماز جمعه با تأکید بر خواستههای رفاهی مردم، خواهان پرهیز از خشونت‌ها شد.
در پایان لازم است مسئولان سیاسی و رسانه‌ای دو کشور دراین شرایط حساس هوشمندانه عمل کرده و با پرهیز از اقدام احساسی، در مسیر خواسته‌ها و فتنه‌های دشمنان قرار نگیرند. مطمئناً با تدبیر و درایت طرفین دو کشور می‌توانند از این پیچ تاریخی عبور کنند. اربعین امسال می‌تواند با حضور دو ملت پاسخی به این فتنه‌ها باشد.
حسن دانایی فر سفیر سابق ایران در عراق
