به گزارش ایران اکونومیست؛ طرح جامع مالیاتی درگیر یک توقف ناخواسته شد. همین توقف که از کنترل وزارت
امور اقتصادی و دارایی خارج بوده; بهره‌برداری کامل را به سال یازدهم
رسانده است. تاخیرها، حضور پُررنگ خارجی‌ها در نبود مهندسان داخلی، موضوع
امنیت سامانه، همه از مهم‌ترین پرسش‌ها پیرامون اجرای این طرح بزرگ مالیاتی
است. پرسش‌هایی که البته رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور با جزئیات پاسخ
داد تا ماجرای طرح ۱۱ ساله مالیاتی شفاف شود. سید کامل تقوی‌نژاد نقدها به
عدم حضور ایرانیان در مناقصات را وارد ندانست و توضیح داد: در دولت دهم که
آغاز اجرای طرح بود، در ابتدا یک مناقصه بین‌المللی برگزار شد و شرکت بول
فرانسه برای انجام این طرح انتخاب شد. در همان زمان مطرح شد که چرا از
توانمندی‌های شرکت‌های داخلی برای پیاده‌سازی طرح استفاده نمی شود.
بنابراین فرایند قرارداد با بول منتفی شد و در سه نوبت مناقصه داخلی برگزار
کردند اما هیچ شرکت داخلی در آن شرکت نکرد که البته مستندات آن هم موجود
است. مجددا با برگزاری جلسه‌ای از شرکت‌های توانمند داخلی دعوت شد تا با
مشارکت و تحت یک کنسرسیوم این پروژه را پیاده‌سازی کنند که باز هم موافقت
نکردند. پس از طی شدن این فرایند که باعث شد در آن مهروموم‌ها اجرای طرح سه
سال به تعویق بیفتد، با امضای سه وزیر و رئیس سازمان برنامه بودجه وقت
مقرر شد که پیاده‌سازی طرح جامع بر اساس مناقصه قبلی با همان شرکت انجام
شود. تقوی‌نژاد همچنین درخصوص حرف و حدیث‌هایی که درباره حضور فرانسوی‌ها
مطرح می‌شود گفت: درواقع این شرکت از خردادماه امسال هیچگونه قراردادی با
سازمان امور مالیاتی کشور ندارد و با دراختیار گرفتن کلیه سورس کدها عملا
مسئولیت توسعه و نگهداری سامانه با تکیه بر تخصص و توانمندی‌های داخلی،
برعهده همکاران ما در سازمان امور مالیاتی کشور قرار دارد. مشروح گفتگو با
سید کامل تقوی نژاد، را در ادامه می‌خوانید.
* طرح جامع مالیاتی طرحی است که بیش از یک دهه در حال پیاده‌سازی
است. درابتدا بفرمایید اساسا طرح جامع مالیاتی چیست و با اجرای آن قرار است
شاهد چه رخداد ویژه‌ای در نظام مالیاتی باشیم؟
طرح جامع مالیاتی به‌عنوان کلیدی‌ترین محور اصلاح نظام مالیاتی و بزرگ‌ترین
پروژه فناوری اطلاعات در حوزه اقتصادی مطرح است. این طرح یک تغییر رفتار
مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات است که تمام ارکان سازمان شامل ساختار،
فرایندها، تغییر قوانین و مقررات، فناوری و منابع انسانی را در برمی‌گیرد و
پس از برنامه‌ریزی و تدوین نقشه راه و اجرای پروژه‌های بنیادین، هم‌اکنون
در مرحله اجرای پروژه‌های محوری (اصلی) به‌ویژه اجرای پروژه طراحی و اجرای
سراسری سامانه نرم‌افزاری یکپارچه مالیاتی قرار دارد. درواقع طرح جامع
مالیاتی باهدف افزایش کار آیی نظام مالیاتی از طریق کاهش هزینه‌های وصول
مالیات، تسهیل امور مودیان و افزایش رضایتمندی ایشان و افزایش درآمدهای
مالیاتی در حال اجراست.
*اما یک دهه، زمان کمی برای اجرای یک پروژه نیست. این طرح چه دست‌اندازهایی برای اجرا داشت و دلیل به تأخیر افتادن آن چیست؟
درابتدا لازم است تاکید کنم طرح جامع مالیاتی یک پروژه معمولی نیست. این
طرح قرار بوده و هست که نظام مالیاتی کشور را از یک نظام سنتی به مدرن
تبدیل کند. یعنی تمامی زیرساخت‌های نظام مالیاتی کشور باید دچار تغییر
می‌شد، مخصوصا زیرساخت فناوری که قطعا مشکلات و موانع زیادی در این مسیر
وجود داشت.
طرح جامع مالیاتی در راستای تحقق اهداف برنامه سوم توسعه کشور و در سال
۱۳۸۳ در دستور کار قرار گرفت. پس از آنکه دولت در راستای تحقق اهداف برنامه
سوم توسعه کشور، موظف به اجرای طرح جامع مالیاتی شد، دفتر طرح جامع
مالیاتی، در سال ۱۳۸۴ تأسیس و فعالیت آن زیر نظر ریاست سازمان امور مالیاتی
آغاز شد.
در سال ۱۳۸۴ ضمن برگزاری یک مناقصه بین‌المللی، شرکت دیلویت (Deloitte)
کانادا به‌عنوان «مشاور بین‌المللی» طرح انتخاب شد. مشاور، وظیفه مطالعه،
تهیه و ارائه طرح جامع مالیاتی، تهیه RFP برای پروژه نرم‌افزار یکپارچه
مالیاتی (ITS) و ارزیابی پیشنهاد پیمانکاران متقاضی این پروژه را بر عهده
داشت.
در ادامه سازمان امور مالیاتی کشور با استفاده از دانش و تخصص مجموعه‌ای از
خبرگان و متخصصان درون‌سازمانی و برون‌سازمانی و همچنین شرکت‌های
مشاوره‌ای داخلی و خارجی شرکت (Deloitte)، نقشه راه طرح جامع مالیاتی را در
قالب ۵ مجموعه و ۳۲ پروژه طراحی کرد.
با وجود برگزاری مناقصه بین‌المللی برای پروژه طراحی و اجرای آزمایشی
سامانه نرم‌افزار یکپارچه مالیاتی و انتخاب شرکت پیمانکار BULL S.A.S
فرانسه به‌عنوان برنده، انعقاد قرارداد این پروژه به دلایلی خارج از کنترل
وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان امور مالیاتی کشور تا سال ۱۳۸۸ به
تعویق افتاد. با آغاز عملیات اجرایی این پروژه محوری در سال ۱۳۸۹، زمینه
مناسب برای آغاز، اجرا و تکمیل پروژه‌های طرح در قالب برنامه‌های تدوین‌شده
فراهم شد.
* دلیل اینکه در برگزاری مناقصات اولیه، شرکت‌های ایرانی شرکت داده
نشدند چه بود؟ برنامه نویسان داخلی توانایی پیاده‌سازی این طرح را
نداشتند؟
همان‌طور که اشاره کردم در دولت دهم که آغاز اجرای طرح بود، یک مناقصه
بین‌المللی برگزار شد و شرکت بول برای انجام این طرح انتخاب شد. در همان
زمان مطرح شد که چرا از توانمندی‌های شرکت‌های داخلی برای پیاده‌سازی طرح
اجرا نمی‌شود. بنابراین فرایند قرارداد با بول منتفی شد و در سه نوبت
مناقصه داخلی برگزار کردند اما هیچ شرکت داخلی در آن شرکت نکرد که البته
مستندات آن هم موجود است. مجددا با برگزاری جلسه‌ای از شرکت‌های توانمند
داخلی دعوت شد تا با مشارکت و تحت یک کنسرسیوم این پروژه را پیاده‌سازی
کنند که باز هم موافقت نکردند. پس از طی شدن این فرایند که سه سال به طول
انجامید، با امضای سه وزیر و رئیس سازمان برنامه بودجه وقت مقرر شد که
پیاده‌سازی طرح جامع بر اساس مناقصه قبلی و با همان شرکت انجام شود.
* اینکه سورس کدهای چنین پروژه مهمی در اختیار پیمانکاران خارجی
باشد به لحاظ امنیتی می‌تواند تبعات سنگینی داشته باشد. در این خصوص چه
تدابیری اتخاذ شده است؟
انعقاد قرارداد با شرکت بول فرانسه دو مسئله مهم داشت: عدم دریافت سورس‌کد
(منبع) و عدم انتقال دانش فنی تغییر و توسعه. به این ترتیب موضوع دریافت
سورس کدها (منابع) و همچنین آموزش نیروی انسانی برای استفاده از سامانه‌های
طرح جامع به یکی از اولویت‌های سازمان امور مالیاتی مبدل شد. برای رفع
اشکالات، چند الحاقیه برای قرارداد طرح جامع مالیاتی در نظر گرفته شد که در
الحاقیه اول موضوع واگذاری سورس کد و در الحاقیه سوم دانش فنی لحاظ شد. به
عبارت دیگر با دریافت سورس کدهای E-RIS و Flex امکان رفع اشکال تغییر و
توسعه نرم‌افزار برای سازمان امور مالیاتی میسر شده است. این دو موضوع
وابستگی به‌طرف خارجی را برطرف کرده و به این ترتیب سازمان مالیاتی
می‌تواند تغییر و توسعه سامانه را با استفاده از ظرفیت‌های داخلی انجام
دهد.
علی ایحال هم‌اکنون تمام سورس کدهای نرم‌افزار یکپارچه مالیاتی E-RIS و
Flex از شرکت فرانسوی بول دریافت شده و در حال پیاده‌سازی فرایندهای ارتقا و
نگهداری از طریق دانش و سرمایه‌های داخلی هستیم. باز هم تاکید می‌کنم، چه
پیمانکار خارجی و چه پیمانکارهای داخلی امکان دسترسی به اطلاعات مودیان را
نداشته و نخواهند داشت. در این خصوص نظرات گروه‌های نظارتی و امنیتی اخذشده
و مشورت‌های لازم صورت گرفته است; نتیجه اینکه هیچگونه مشکل یا ابهامی در
این زمینه وجود ندارد.
*آیا برای جلوگیری از نفوذ هکرها نیز طرح‌ریزی خاصی صورت گرفته است؟
چندین میلیارد رکورد اطلاعاتی از مودیان اخذ و در سامانه‌های سازمان از آن
استفاده می‌شود. به‌رغم هزاران حمله سایبری طی سنوات گذشته، تاکنون هیچ
نفوذ و اختلال امنیتی در این سیستم صورت نگرفته که این امر نشان از امنیت
بالای سامانه‌ها دارد. به‌صورت دقیق‌تر تاکنون بیش از یک‌میلیون حمله
انجام‌شده اما حتی یک نفوذ به سیستم‌های ما صورت نگرفته است. سامانه‌های
خدمات الکترونیکی سازمان به‌صورت دوره‌ای از طریق مراجع امنیتی ذی‌ربط تست
نفوذ می‌شوند. اخیرا هم سیستم، مورد ارزیابی قرارگرفته که موارد اعلامی در
حال بررسی و رفع است. البته باید یادآوری کنم که «سنیم» یک سامانه صرفا
درون‌سازمانی است و به جز کاربران سازمان در شبکه داخلی، کسی به آن دسترسی
ندارد. با این حال ارزیابی‌های امنیتی بسیاری بر روی آن انجام می‌شود.
* در حال حاضر ادامه این طرح توسط چه گروهی انجام می‌شود؟
این شرکت از خردادماه امسال هیچگونه قراردادی با سازمان امور مالیاتی کشور
ندارد و همان‌طور که در سوالات قبل اشاره کردم با در اختیار گرفتن کلیه
سورس کدها عملا مسئولیت توسعه و نگهداری سامانه با تکیه‌بر تخصص و
توانمندی‌های داخلی، بر عهده همکاران ما در سازمان امور مالیاتی کشور قرار
دارد. باید به این موضوع اشاره کنم که سامانه نرم‌افزاری یکپارچه مالیاتی
بزرگ‌ترین دارایی فاوایی سازمان امور مالیاتی کشور است و با عنایت به اهمیت
و حساسیت اطلاعات سازمان امور مالیاتی برای نظام اقتصادی کشور این سامانه
به‌عنوان بخشی از سرمایه ملی سایبری کشور محسوب می‌شود.
همان‌طور که پیش‌تر عنوان کردم، سامانه یکپارچه مالیاتی توسط شرکت بول
فرانسه طراحی و تولیدشده است، بنابراین ضروری بود که دانش فنی تغییر، توسعه
و مدیریت بهره‌برداری از آن به‌طور کامل در اختیار همکاران سازمان امور
مالیاتی قرار گیرد. ازاین‌رو موضوع انتقال دانش مدیریت و توسعه سامانه
مذکور در کلیه ابعاد و در قالب «سند رویکرد کلان انتقال دانش فنی» از طرف
سازمان امور مالیاتی دنبال شد و همکاران توانمند ما در کنار متخصصین شرکت
بول دانش و مهارت لازم برای توسعه و نگهداری این سامانه را فراگرفتند.
می‌توان به جرات عنوان کرد که هم‌اکنون متخصصین مجرب سازمان امور مالیاتی
کلیه امور مربوط به این سامانه را در اختیار دارند.
*یکی از بخش‌های پر سروصدای این طرح، مربوط به بخشی است که
دستگاه‌های مختلف باید با سازمان مالیاتی جهت ارائه اطلاعات مودیان همکاری
کنند. متاسفانه در مدتی که طرح به‌صورت مرحله‌ای به اجرا درآمده است; عدم
همکاری‌های زیادی از سوی دستگاه‌ها دیده می‌شود.
بدیهی است برای تشخیص دقیق و عادلانه مالیات نیازمند اطلاعات هستیم.
اطلاعات نیز بر اساس ماده ۱۶۹ و ۱۶۹ مکرر قانون مالیات های مستقیم و همچنین
به استناد ماده ۱۲۰ قانون برنامه پنجم توسعه، باید از سوی دستگاه‌های
ذی‌ربط در اختیار سازمان امور مالیاتی کشور قرار گیرد. بر اساس تکالیف
قانونی که برای دستگاه‌های مختلف ایجاد شده باید برخی دستگاه‌ها اطلاعات
لازم را در اختیار سازمان قراردهند. تعدادی از دستگاه‌ها همکاری خوبی
داشتند و اطلاعات را برای ما ارسال کردند. اما متاسفانه به‌رغم پیگیری‌های
متعدد از سوی این سازمان و وزارت متبوع و همچنین دستگاه‌های نظارتی، ارسال
اطلاعات توسط تعدادی از دستگاه‌ها با تأخیر همراه بوده است. اخیرا با
شهرداری و سازمان ثبت‌اسناد هم تفاهم شده و وزارت راه و شهرسازی هم در
تدارک انجام لازم برای انجام این کار است. مجموع این اقدامات سبب شده بیش
از ۱/۳ میلیارد رکورد اطلاعات به این پایگاه وارد شود که برخی از این
رکوردهای اطلاعاتی، خود حاوی صدها رشته اطلاعاتی هستند. این پایگاه که
بزرگ‌ترین پایگاه اطلاعات اقتصادی کشور محسوب می‌شود، کلید رمز و موفقیت
طرح جامع مالیاتی و مبنای شناسایی مودیان، ارزیابی ریسک و انجام عملیات
حسابرسی مالیاتی است.
*گفته می‌شود برای اجرای این طرح بین ۷۰۰ تا یک هزار میلیارد تومان هزینه شده. این حجم از منابع چطور برای این طرح صرف شده است؟
طرح جامع مالیاتی دارای ۳۲ پروژه بود که هدف از آن‌ها ایجاد تغییر و تحول
در تمامی ابعاد نظام مالیاتی ازجمله زیرساخت‌های نرم‌افزاری، سخت‌افزاری،
شبکه و بهبود و بازسازی فضای فیزیکی ادارات مالیاتی بوده و هست. فضای
فیزیکی شامل ادارات امور مالیاتی است که عمدتا فرسوده و سنتی بودند.
بنابراین لازم بود به‌منظور تکریم مودیان چه در قالب طرح جامع مالیاتی و چه
بدون طرح جامع، بازسازی شوند تا سازمان در فضایی مناسب با شان مودیان
پذیرای آنان باشد.
از سال ۱۳۸۱ لغایت ۱۳۹۶، مجموعا حدود ۷۳۰ میلیارد تومان در این طرح هزینه
شده است. از این مبلغ ۷۵ درصد طی ۱۵ سال گذشته صرف اصلاح فضای فیزیکی،
ایجاد زیرساخت‌ها و اصلاح شبکه مربوط به ساختمان‌های در اختیار سازمان و
مراکز داده در کل کشور شده که با توجه به وجود بیش از ۶۰۰ ساختمان درکل
کشور و هزینه بالای آنلاین کردن این مراکز به‌صورت یک شبکه یکپارچه، مابقی
اعتبارات طرح باید فراهم شود. بر اساس اعتبارات تخصیص‌یافته، تاکنون سازمان
زیرساخت‌های لازم را انجام داده و مابقی اعتبارات نیز هنوز تخصیص نیافته
است.
*اساسا چه ضرورتی برای اجرای این طرح وجود داشت؟
طرح جامع مالیاتی که مبتنی بر رویکرد سیستمی است بدین گونه برنامه‌ریزی شده
که امکان بالقوه‌ای برای شفاف‌سازی مبادلات اقتصادی، الکترونیکی کردن تمام
فرآیندهای مالیاتی و سرانجام تحقق عدالت مالیاتی در کشور فراهم خواهد شد.
این طرح بر سه فرآیند شناسایی و ردگیری جریان اطلاعات فعالیت‌های اقتصادی
کشور، پردازش الکترونیکی اطلاعات و پیاده‌سازی فرآیند حسابرسی مالیاتی
مبتنی بر ریسک به‌منظور وصول مالیات حقه و برقراری عدالت مالیاتی، ایجاد
شفافیت و کاهش عنصر انسانی به حداقل ممکن در فرآیند تشخیص و وصول مالیات در
اقتصاد تمرکز دارد.
* یکی از اهداف طرح جامع مالیاتی، کاهش هزینه‌های وصول مالیات بوده، این هدف چگونه محقق شده است؟
کاهش هزینه‌های وصول مالیات جنبه‌های مختلفی دارد. اول آنکه طرح جامع
مالیاتی سبب می‌شود با استفاده از زیرساخت‌های اطلاعاتی و سیستمی شدن
فرآیندها، رسیدگی بخش زیادی از پرونده‌ها به‌صورت کاملا سیستمی انجام شد و
وقت و انرژی کارکنان صرف رسیدگی به پرونده‌های با ریسک بالاتر شود. این
امور موجب صرفه‌جویی در امکانات و وقت سازمان مالیاتی و افزایش عدالت
مالیاتی است.
همچنین درخصوص کاهش هزینه‌های حاصل از اجرای این طرح، برآورد می‌شود از محل
الکترونیکی شدن اظهارنامه‌ها که پیش‌تر به‌صورت کاغذی بود، سالانه از قطع
شدن حدود ۱۳ هزار تا ۱۵ هزار اصله درخت جلوگیری می‌شود. این در حالیست که
فرایندهای رسیدگی نیز منجر به مصرف کاغذ بسیاری می‌شد و ممیزان مالیاتی نیز
عموما اقدام به بایگانی مدارک برای خود می‌کردند. با اجرای سنیم، عملا
صرفه‌جویی عظیمی در مصرف کاغذ و هدر رفت بودجه صورت گرفته است.
هم‌اکنون در کمیته‌های خبرگی، بازنگری فرم‌ها در حال انجام است و تعداد
اوراقی که سامانه تولید می‌کند، به کمتر از نصف کاهش میابد. همچنین با
برنامه ابلاغ الکترونیک که در شهریورماه راه‌اندازی می‌شود بخش زیادی از
همین اوراق به‌صورت الکترونیکی ابلاغ خواهد شد که بخش قابل توجهی از مصرف
کاغذ کاهش پیدا می‌کند.
بدیهی است اخذ میلیون‌ها اظهارنامه مالیاتی به‌صورت الکترونیکی، در وقت،
انرژی، هزینه و توان کارکنان سازمان و همچنین وقت و انرژی مودیان،
صرفه‌جویی زیادی ایجاد می‌کند. در اینجا تنها مروری بر آمار اظهارنامه‌های
مالیاتی اخذ شده، اهمیت این موضوع را نشان می‌دهد.
پورتال اینترنتی خدمات الکترونیکی مودیان مالیاتی، تمام تعاملات دوسویه با
مودیان را غیرحضوری و الکترونیکی کرده و امکان انجام تکالیف قانونی مودیان
را از طریق اینترنت و یا مراکز خدمات الکترونیکی فراهم آورده و موجب کاهش
مراجعه حضوری و تسهیل امور مودیان شده و افزایش رضایتمندی آن‌ها را در پی
داشته است.
درمجموع، طی خرداد و تیرماه سال ۱۳۹۷، تعداد ۴ میلیون و ۸۶۳ هزار و ۱۱۳
فقره اظهارنامه الکترونیکی بابت عملکرد سال ۱۳۹۶ به سازمان ارسال شده است
که از این تعداد حدود سه میلیون و ۳۰ هزار اظهارنامه مربوط به صاحبان مشاغل
است و یک‌میلیون و ۱۱۱ هزار اظهارنامه مربوط به مشاغل خودرو است. همچنین
تعداد ۲۷۸.۵۸۲ اظهارنامه از اشخاص حقوقی و تعداد ۴۲۶.۳۸۲ اظهارنامه از
صاحبان مستغلات اجاری به‌صورت کاملا الکترونیکی دریافت و منجر به حذف کامل
مراجعات حضوری شد.
سالانه در حدود یک‌میلیون و ۳۰۰ هزار اظهارنامه در بخش مالیات بر
ارزش‌افزوده -طی ۴ فصل- اخذ می‌شود. همچنین به‌طور متوسط در هر فصل از سال
۱۷ میلیون رکورد اطلاعات به سامانه صورت معاملات فصلی ارسال می‌شود.
هم‌اکنون بالغ‌بر چهار میلیون مودی در پورتال سازمان به‌صورت الکترونیکی
ثبت‌نام کرده‌اند که از این تعداد حدود سه میلیون ثبت‌نام نهایی شده‌اند.
همچنین به‌طور ماهانه هرماه ۲۵۰ هزار لیست حقوق به سامانه مزبور ارسال
می‌شود.
* خدمات‌رسانی به مودیان کجای این فرآیند دیده شده است؟
تاکنون ۱۸ خدمت سازمان به‌صورت الکترونیکی درآمده و مودیان تمام تکالیف
قانونی مالیاتی خود را الکترونیکی و غیرحضوری انجام می‌دهند که این اقدام
منجر به کاهش ارتباط مستقیم مودیان و ماموران مالیاتی و کاهش مراجعات
ارباب‌رجوع به ادارات مالیاتی و تسریع در انجام امور شده است. در حال حاضر
خدماتی به‌صورت الکترونیکی به مودیان ارائه می‌شود که نمونه‌هایی از آن،
ثبت‌نام الکترونیکی شماره اقتصادی، ارائه اظهارنامه الکترونیکی اشخاص حقیقی
و حقوقی، ارائه اظهارنامه الکترونیکی اجاره املاک، ارائه اظهارنامه
الکترونیکی مالیات بر ارزش‌افزوده، پرداخت الکترونیک انواع مالیات‌ها، ثبت
الکترونیکی صندوق و نرم‌افزار فروش، ارسال اطلاعات صورت معاملات فصلی موضوع
ماده ۱۶۹ قانون مالیات‌های مستقیم، خلاصه پرونده مالیاتی مودیان، سامانه
صدور گواهی ماده ۱۸۶ قانون مالیات‌های مستقیم، سامانه الکترونیکی مالیات بر
درآمد حقوق، استعلام الکترونیکی عدم بدهی مالیاتی، استعلام الکترونیکی کد
منحصربه‌فرد اتباع خارجی، عملیات الکترونیکی مالیات مشاغل خودرو، عملیات
الکترونیکی مالیات بر نقل‌وانتقال املاک، امکان تبادل الکترونیکی اطلاعات
مالی پیمانکاران با سازمان برنامه‌وبودجه، دریافت الکترونیکی اعتراضات
مودیان طرح، دریافت الکترونیکی شکایات مودیان طرح است.
این خدمات امکانات خوبی را در اختیار مودیان قرار داده است. به‌عنوان مثال
مودیان پس از ثبت‌نام الکترونیکی می‌توانند خلاصه پرونده مالیاتی خود را از
طریق این درگاه مشاهده کنند و در جریان روند کار خود قرار گیرند.
اظهارنامه‌های مالیاتی در منابع اعلام‌شده به‌صورت الکترونیکی ارسال کرده و
مالیات خود را نیز الکترونیکی پرداخت کنند. در گذشته فعالان اقتصادی مجبور
بودند هر سه ماه یک‌بار صورت معاملات فصلی خود را حضوری به ادارات تحویل
دهند یا لیست مالیات بر درآمد حقوق به‌صورت دستی به ادارات تحویل داده
می‌شد که همه این فرآیندها الکترونیکی شدند. سامانه خطایاب نیز مشکلات پیش
آمده در سیستم را به‌صورت سیستمی و شبانه‌روزی برطرف می‌کند. از طریق
سامانه پیام کوتاه نیز به‌صورت مستمر اطلاع‌رسانی لازم به‌منظور انجام
تکالیف قانونی مودیان انجام می‌شود.
از طریق سامانه دریافت الکترونیکی اعتراضات و شکایات نیز، کلیه مودیان
حقیقی و حقوقی که اطلاعات پرونده آن‌ها در سامانه سنیم (سامانه نرم‌افزاری
یکپارچه مالیاتی) موجود باشد و نسبت به یکی از اوراق مالیاتی موجود اعتراض
داشته باشند، می‌توانند با توجه به قوانین و مقررات مربوطه، اقدام به ثبت
اعتراض خود نمایند و ابلاغ الکترونیکی هم در دستور کار است. سازمان در
جدیدترین اقدامات، نرم‌افزار گوشی‌های هوشمند را در اختیار مودیان گذاشته
تا عمده این خدمات از این طریق نیز قابل استفاده باشد.
*آیا تاکنون از طریق طرح جامع موفق به شناسایی مودیانی که فاقد پرونده بوده‌اند شده‌اید؟
با طراحی و پیاده‌سازی پایگاه اطلاعات مودیان، چهار سامانه عملیاتی بر روی
این پایگاه راه‌اندازی شده است: ۱- سامانه جستجوی اطلاعات مودیان
مالیاتی;۲- سامانه برداشت و الحاق اطلاعات به پرونده‌های مالیاتی;۳-سامانه
بررسی و تشکیل پرونده مودیان شناسایی شده;۴- سامانه بررسی تراکنش‌های بانکی
مشکوک.
بر اساس این چهار سامانه که بر روی پایگاه مذکور راه‌اندازی شده است،
اطلاعات به‌صورت اتوماتیک به پرونده‌های مالیاتی الصاق می‌شوند. برای
مودیانی که پرونده مالیاتی در سامانه پیدا نشود، از طریق پورتالی که در
اختیار ادارات امور مالیاتی قرار می‌گیرد، پس از بررسی، یا منجر به تشکیل
پرونده جدید مالیاتی خواهد شد و یا با بررسی و تکمیل اطلاعات به پرونده‌های
قبلی الحاق می‌شود.
از این طریق تاکنون حدود دو میلیون مودی جدید در سامانه واحدیابی سازمان
امور مالیاتی کشور به‌منظور تشکیل پرونده و تعیین تکلیف شناسایی شده است.
نکته دیگر آنکه تحقق صددرصدی درآمدهای مالیاتی نیز مرهون زیرساخت‌های
اطلاعاتی آماده شده توسط طرح جامع مالیاتی است. به این صورت که علیرغم
پذیرش خوداظهاری مودیان و خروج پرونده‌های آن‌ها از فرایند حسابرسی، موفق
به شناسایی فرار مالیاتی وصول درآمد از این محل شدیم.
