خشکه کاری، روش توسعه کشت برنج در کشور

به گزارش ایران اکونومیست؛ این موضوع سه شنبه شب در نشست تخصصی محققان برنج کشور با حضور معاون وزیرجهادکشاورزی و رییس سازمان تحقیقات برنج کشور در محمودآباد مازندران برگزار شد، مطرح و تاکید شد که خشکه کاری و کشت به شیوه بذرپاشی (مانند غلات) کاهش مصرف آب را به دنبال دارد و به همین دلیل باید در ایران مورد توجه قرار گیرد.
کاهش نزولات جوی و آسیب های خشکسالی در بیشتر استان های کشور باعث توجه کارشناسان کشاورزی به این روش شده تا استان های خشک و کم آب هم از کشت شالی و مزایای اقتصادی آن بهره مند باشد.
شیوه کشت کنونی شالی در مناطق مختلف کشور و از جمله مازندران، گیلان و بخشی ازگلستان به روش سنتی - غرقابی است و مصرف آب در این شیوه خارج از توان منابع آبی و سفره های زیرزمینی است.
کارشناسان حوزه آب و کشاورزی معتقدند که کشت برنج در استانی مانند مازندران که پرباران و دارای آب و هوای معتدل و مرطوب است در هر هکتار به روش سنتی بین 12 تا 15 هزار مترمکعب و در برخی از مناطق استان تا 18 هزار متر مکعب آب نیاز دارد.
در روش سنتی ابتدا بذر شالی در خزانه کشت و بعد از حدود یک ماه در زمین غرقابی نشاء می شود، اما در شیوه خشکه کاری بذر شالی در زمین اصلی که شخم زده شده همچون بذر دیگر محصولات پاشیده و کشت می شود.
یکی از فعالان حوزه تحقیقات بخش برنج استان خوزستان در این نشست گفت: کشت مستقیم برنج به روش خشکه کاری به دلیل نیاز کم به آبیاری راهکاری موثر در مقابله با خشکسالی است.
عبدالله گیلانی افزود: در استان خوزستان که از گرمای مناسب و شرایط خاکی حاصلخیز برخوردار است، می توان با توجه به علاقه مندی بالای کشاورزان خوزستانی، کشت برنج به روش خشکه کاری را به راحتی توسعه داد.
یکی از محققان مازندرانی حوزه تولید برنج هم با بیان اینکه امسال برای نخستین بار خشکه کاری برنج در زمین های منطقه دشت ناز ساری کشت شده است، گفت: برآورد ما در این روش کشت بر این بود که هزینه های تولید و نیز مصرف آب حداقل تا 70درصد کاهش داشته است.
وی اضافه کرد: با توجه به اصلاح ارقام برنج ایرانی برای خشکه کاری، میزان عملکرد و نیز دوره زمانی کشت برنج به روش خشکه کاری با روش سنتی و غرق آبی حداقل 15 روز اختلاف در دوره رشد تا برداشت داشته باشد.
** معرفی سه رقم برنج برای کشت خشکه کاری
رییس موسسه تحقیقات برنج کشور هم در این نشست با بیان اینکه سه رقم ' طاهر ' ، ' قدسی ' و ' شکوفه ' به عنوان لاین های کشت مستقیم و خشکه کاری در مرحله معرفی و توصیه کشت به کشاورزان است، گفت: این ارقام به صورت الگویی اکنون درسطح حدود 2 هکتار زیر کشت رفته و به لحاظ دوره زمانی کشت کوتاه و حتی سازگارپذیرتر است.
مریم حسینی افزود: البته مدیریت زراعی کشت مستقیم در بستر خشکه کاری و آماده نمودن بستر به شرایط اقلیمی استان بستگی دارد و اگر در استان هایی که آب به اندازه کافی موجود باشد، روش های سنتی و غرقابی بلااستفاده است.
وی توضیح داد: با توجه به شرایط خشکسالی که بیشتر استان های کشور را در سال های اخیر تهدید کرده است و با توجه به محدویت های کشت برخی محصولات در استان ها، تغییر الگوهای کشت می تواند بهترین راهکار برای حفظ بستر کشاورزی باشد.
** گلستان، پایلوت خشکه کاری برنج
معاون وزیر جهاد کشاورزی و رییس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی  گفت: خشکه کاری، یکی از روش های کشت برنج بویژه در استان هایی محسوب می شود که با کمبود شدید آب مواجه هستند و با توجه به علاقه مندی بالای برخی کشاورزان در استان های دارای اقلیم خشک کشور برای کشت برنج،این روش به صورت جدی درحال کارشناسی قرار دارد.
کاظم خاوازی افزود: در سال زراعی جاری استان گلستان به عنوان پایلوت خشکه کاری برنج انتخاب شده که با همکاری کارشناسان خبره برنج و کشاورزان تاکنون نتایج خوبی داشته و محصول امسال این اراضی تا چند روز آینده نیز برداشت خواهد شد.
وی با بیان اینکه دستاوردهای مهم این پایلوت می تواند به عنوان یک برند و الگو برای اجرا در دیگر استان ها نیز عملیاتی شود، ادامه داد: البته وزارت جهادکشاورزی در قالب برنامه امکان سنجی این طرح را در استان هایی که با کم آبی مواجه هستند و کشاورزان این استان ها علاقه مند به کشت به این روش باشند، توصیه وحمایت خواهد کرد.
معاون وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه بسته های مربوط به تغذیه گیاه برنج در زمین های خشکه کاری نیز در حال اماده سازی است، گفت: یکی از موضوع های مهمی که کشت به روش خشکه کاری را تهدید می کرد، علف های هرز در این مزارع بوده که کارشناسان موسسه گیاه پزشکی نیز تمهیدات لازم را در این زمینه اندیشیده و خوشبختانه همه بسترهای برای توسعه و ترویج کشت برنج به روش خشکه کاری در استان های کم آب کشور فراهم شده است.