چهارشنبه ۲۱ آذر ۱۴۰۳ - 2024 December 11 - ۸ جمادی الثانی ۱۴۴۶
۲۳ مرداد ۱۳۹۷ - ۱۹:۵۶

به جای «استیضاح مجلس»، فرایند انتخاب نماینده اصلاح شود

حاشیه‌های استیضاح وزیر کار، انتقادات به مجلس را بیش از گذشته علنی کرد و حالا کمتر کسی است که منکر بده بستان‌های منفعت‌طلبانه در خانه ملت شود. از این‌رو، برخی از عباراتی چون «استیضاح مجلس»، یا حتی خانه‌تکانی در بهارستان سخن می‌گویند.
کد خبر: ۲۴۱۵۰۶
به گزارش ایران اکونومیست به نقل از ایرناپلاس؛ علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در جریان استیضاح خود در بهارستان، علیه مجلس فریاد برآورد که برخی نمایندگان از وزیر طلب پول و سمت برای اطرافیانشان کرده‌اند؛ فریادی که اعتراض علی لاریجانی، رئیس مجلس را برانگیخت و از وی خواست نام آن نماینده را اعلام کند. همین حرف و سخن‌ها بود که شائبه‌ها درباره دست‌های پشت پرده و داد و ستد بر سر استیضاح را تقویت می‌کرد.
 
** لابی‌گری در راهروهای بهارستان
هرچند استیضاح و سؤال از وزرا و رئیس‌جمهوری، تحقیق و تفحص از نهادها و سازمان‌ها از اختیارات قانونی و وظایف نمایندگی است، اما برخی معتقدند نمایندگان مجلس از این ابزارها، برای پیگیری منویات و اهداف شخصی‌شان بهره می‌گیرند و همین موضوع سبب تضعیف مجلس شده است. باوجود آنکه این موضوع در دوره دهم مجلس به‌خاطر برخی رقابت‌های جناحی علنی‌تر شده است، اما این ماجرا چندان تازه نیست.

گویا فراکسیون‌های غیررسمی بهارستان کم نیست، و گفته می‌شود هرچه سابقه نمایندگان بیشتر، توانشان برای سوق دادن مواضع مجلس به این سو و آن سو بیشتر می‌شود. احمد توکلی از نمایندگان ادوار مجلس اخیراً در نشستی با موضوع فساد که در خبرگزاری ایرنا برگزار شد، رئیس کمیسیون اقتصادی در مجلس هشتم و نهم را متهم به داد و ستد و بر سر منافع شخصی و مانع‌تراشی در مبارزه با فساد کرد.

شاید به‌زعم برخی، مجلسی که به گفته امام خمینی (ره) قرار بود «رأس امور» باشد، در دهمین دوره خود، قربانی مبارزه با فساد شده و حواشی آن نیز کم نبوده است. جنجال‌های رأی نیاوردن طرح تحقیق و تفحص از شهرداری تهران، تهدیدهای مکرر وزرا به سؤال و استیضاح و انصراف از آن، افشاگری علیه وزرا و برخی از نمایندگان، کشمکش‌ها بر سر تصویب لوایحی چون مبارزه با جرائم مالی سازمان‌یافته و شائبه‌های افزایش 70 درصدی حقوق نمایندگان در ماجرای تصویب لایحه بودجه 97 و همچنین عدم ارائه صورت مالی دو سال اخیر مجلس شورای اسلامی به دیوان محاسبات، همگی از حواشی است که دامن این قوه را گرفته است.
 
** خانه‌تکانی در مجلس؟
نابسامانی‌های مجلس به‌جایی رسیده که هم عزت‌الله ضرغامی، از چهره‌های اصولگرا و رئیس سابق رسانه ملی و هم حجت‌الاسلام مهاجری، مدیرمسئول روزنامه جمهوری اسلامی زبان به انتقاد گشودند. ضرغامی بعد از جنجال‌های استیضاح وزیر کار، در کنایه توییتری به جلسه سؤال از محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهوری سابق در مجلس که از سوی نمایندگان، یکشنبه سیاه نام گرفت، ‌نوشت: اگر درباره آن ماجرا شفاف‌سازی می‌شد، شاهد تکرار آن در جلسه استیضاح ربیعی نبودیم. وی در بخش دیگری از این توییت توصیه می‌کند «مجلس پیش‌دستی کند و در هر دو مورد اقدام شفاف نکند، مردم این بار به استیضاح خود مجلس رأی قاطع خواهند داد.»

علاوه براین، مسیح مهاجری در سرمقاله روز 31 تیرماه روزنامه جمهوری اسلامی با تاکید بر این که «خانه تکانی باید از مجلس شروع شود» ‌نوشت:«اگر به موضوع تغییرات، به‌صورت ریشه‌ای نگاه کنیم به این نتیجه خواهیم رسید که قبل از دولت یا لااقل هم‌زمان با آن، باید در مجلس شورای اسلامی تحول مهمی صورت بگیرد. وزرایی که کارآمد نیستند، علت اصلی ناکارآمدی آن‌ها توقعات و تهدیدات عده‌ای از نمایندگان مجلس است که از وزرا خواسته‌های شخصی و غیرقانونی دارند و هر جا با عدم تمکین وزرا مواجه شوند، آن‌ها را به سؤال و استیضاح تهدید می‌کنند.»
 
** قاضی‌پور: کسی با من تماس نمی‌گیرد
نادر قاضی‌پور، نماینده ارومیه در مجلس شورای اسلامی که پای بسیاری از طرح سؤالات و استیضاح‌ها را امضا می‌کند، در گفت‌وگو با خبرنگار ایرناپلاس درباره موضوع داد و ستد برخی از نمایندگان با مسئولان و ضرورت تغییر ترکیب مجلس می‌گوید: در مجلس، نمایندگان دست‌پاکی که شب و روز برای خدمت به مردم و پیگیری امور مجلس زمان می‌گذارند، کم نیستند. افرادی چون آقای حسینعلی حاجی دلیگانی(نماینده شاهین‌شهر)، محمدمهدی مفتح(نماینده تویسرکان) و حبیب‌الله دهمرده(نماینده مردم زابل) منافع ملی و منطقه‌ای خود را هم‌زمان دنبال می‌کنند.

وی با بیان اینکه برخی از طریق لیست به این مجلس راه‌یافته‌اند، می‌گوید: این افراد مطیع اوامر جناحی خود هستند. علاوه‌بر این‌ها، گروهی دیگر هستند که می‌خواهند ارتباط خود را با نهادها و مسئولان حفظ کنند تا در صورت عدم حضور در مجلس آینده، سمتی در دولت یا جای دیگر به آن‌ها داده شود.

نماینده ارومیه ادامه می‌دهد: البته گروه اندک دیگری نیز هستند که تصور می‌کنند با راهیابی به مجلس، لوای شاهنشاهی به آن‌ها عطا شده است؛ این عده خطرناک‌اند.
 
**نمایندگان یکدیگر را رصد می‌کنند
قاضی‌پور با بیان اینکه نمایندگان باید منافع ملی را دنبال کنند، تأکید می‌کند: من اگر طرحی را امضا کنم، کسی برای انصراف از آن با من تماس نمی‌گیرد. چراکه می‌دانند من اهل این کار نیستم. اما اگر نماینده‌ای با چنین پیشنهادی مواجه شده است، باید به اعمال و کردار خود مراجعه کند. چه کرده‌اند که چنین پیشنهادهایی به آن‌ها داده می‌شود؟! چرا به دیگر نمایندگان چنین پیشنهادهایی نمی‌کنند؟

وی درباره صحت این دادوستدها در مجلس می‌گوید: نمایندگان رفتار و اعمال یکدیگر را رصد می‌کنند. علاوه بر این، هرچه درباره نمایندگان در فضای مجازی منتشر می‌شود، صحیح نیست. این شایعه‌ها را مطرح می‌کنند تا نظام را زیر سؤال ببرند. شاید منِ نماینده، شأنی نداشته باشم، اما مجلس از شأن و جایگاه بالایی برخوردار است. اگر مجلس آسیب ببیند، نظام آسیب می‌بیند.

این عضو اصولگرای مجلس در پاسخ به اینکه آیا تا به حال از سوی نمایندگان پیشنهادی برای همراهی در سؤال یا استیضاحی برای کسب امتیازات بیشتر داشته‌اید یا نه، می‌گوید: نماینده‌ای جرات طرح چنین مسائلی را با من ندارد، چرا که من را می‌شناسند و می‌دانند به افرادی از این قبیل تذکر خواهم داد.
 
** استیضاح فرایند انتخاب نماینده به جای «استیضاح مجلس»
محمود صادقی، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با ایرناپلاس، درباره اینکه برخی بر ضرورت تغییر در مجلس برای مبازره با فساد تأکید دارند، می‌گوید: اگر به جنبه مثبت ماجرای استیضاح‌ها توجه کنیم، می‌توانیم بگوییم آنچه در مجلس اتفاق افتاد، نشان از دموکراسی در کشور دارد.

وی با بیان اینکه اشاره‌های تلخی به داد و ستد در مجلس شد که این خود باعث تردید می‌شود، تصریح می‌کند: این جنبه منفی ماجراست و به این معناست که وقوع چنین رویدادهایی را نمی‌توانیم انکار کنیم.

این نماینده تهران درباره عبارت «استیضاح مجلس» نیز می‌گوید: به‌جای طرح چنین موضوعی، باید به استیضاح فرایندی بپردازیم که منجر به شکل‌گیری چنین مجلسی می‌شود. ما باید به این بپردازیم که چگونه هر دوره مجلس بیش از گذشته، تنزل کرده است. درواقع، به‌جای مبارزه با معلول، به سراغ علت‌ها و رویه‌ها برویم.

این عضو فراکسیون امید با اشاره به اینکه باید عواملی را که منجر به شکل‌گیری چنین مجلس ضعیفی شده است را بررسی کنیم، ادامه می‌دهد: از انتخابات تا موارد دیگر را باید مدنظر داشته باشیم، به همین سبب بود که در مجلس تأکید کردم من عصاره فضایل شورای نگهبان هستم نه مردم. این فرایند سبب شده است افراد ذی‌صلاح از گردونه انتخابات حذف شود. علاوه‌بر این، افراد ذی‌صلاحی هم که به مجلس راه می‌یابند به دلیل جو موجود، تن به انفعال می‌دهند و فضا در اختیار کسانی قرار می‌گیرد که اهل معامله هستند. بنابراین، برای زیر سؤال بردن مجلس باید توجه داشته باشیم که مجلس ماحصل چه سیستمی است و آن سیستم را زیر سؤال ببریم.

صادقی در پاسخ به اینکه تاکنون از سوی نمایندگان یا مسئولان دولتی پیشنهادی برای کسب امتیاز داشته است یا نه، می‌گوید: این افراد می‌دانند به سراغ چه کسانی بروند. اگر در مخاطب زمینه‌ای ببیند به او پیشنهاد می‌دهند. از آنجایی که در بنده چنین روحیه‌ای را ندیده‌اند، چنین پیشنهادی هم نداده‌اند، اما در زمان رأی اعتماد به برخی از وزرا، تجربه تماس از سوی آن‌ها و اطرافیانشان را داشته‌ام.