به گزارش ایران اکونومیست، بعد از اینکه تلگرام در 10 اردیبهشت به‌صورت رسمی فیلتر شد، تعداد زیادی از نسخه‌های غیررسمی آن هم فیلتر شدند و تنها دو کلاینت غیررسمی «تلگرام‌طلایی» و «هاتگرام» از فیلترینگ در امان ماندند و توانستند به فعالیت خود ادامه دهند تا جایی‌که برخی کارشناسان و فعالان فضای مجازی از این دو اپلیکیشن به‌عنوان فیلترشکن نام برده و ادعا کردند تلگرام‌طلایی و هاتگرام یک پیام‌رسان نبوده و فیلترشکن هستند.
روزهای اول فیلترینگ بود که برخی مدیران پیام‌رسان‌ها و فعالان مجازی گفتند این دو اپلیکیشن تنها به دلیل اینکه دسترسی به برخی کانال‌ها را مسدود کرده‌اند، اجازه فعالیت گرفته‌اند و نه شورای عالی فضای مجازی و نه نهادهای قضایی برای احیای دسترسی به تلگرام به آنها تذکر ندادند.
شاید برای شما اتفاق افتاده باشد زمانی‌که از تلگرام‌طلایی یا هاتگرام استفاده می‌کنید تا به تلگرام وصل شوید دسترسی به برخی کانال‌ها مسدود شود یا به اصطلاح فیلتر باشد، این حالت درشرایطی رخ می‌دهد که آن کانال‌ها در حال فعالیت هستند و به‌روز می‌شوند یا حتی هنگامی‌که از نسخه اصلی تلگرام به واسطه فیلترشکن استفاده می‌کنید، در دسترس هستند ولی در تلگرام‌طلایی یا هاتگرام در دسترس نیستند.
برای اینکه این دو اپلیکیشن را امتحان کنم، آنها را نصب کردم، در ابتدا توانستم به برخی کانال‌هایی که عنوان شده بود فیلتر هستند، دسترسی داشته باشم ولی به‌مرور با آپدیت‌های جدید این حالت از بین رفت و هنگامی که برخی کانال‌ها را باز می‌کردم یا صفحه در حال دانلود شدن بود، هیچ پیامی را نمی‌توانستم ببینم یا اینکه پیامی با این مضمون «متاسفیم دسترسی به این کانال فعلا مقدور نمی‌باشد» را مشاهده می‌کردم که این حالت‌ها نمونه‌ای از عدم دسترسی مخاطب به کانال‌هایی بود که می‌گفتند در تلگرام‌طلایی و هاتگرام غیرقابل دسترس یا فیلتر هستند.
بخواهیم یا نخواهیم، چه قانونی باشد و چه غیرقانونی تلگرام‌طلایی و هاتگرام درحال فعالیت هستند و به جز دور زدن فیلترینگ اصلی تلگرام در ایران خطایی نیست و ایراد دیگری نمی‌توان به آنها گرفت، البته در این میان برخی نهادهای دولتی و رسمی براساس برخی ادعاها به این دو اپلیکیشن خدمات ارائه می‌دهند.
گروهی از کاربران فضای مجازی می‌گویند: «برای ما تفاوتی ندارد که به فلان کانال دسترسی داشته باشیم یا نه، مهم آرشیو مطالب ما است که با استفاده از تلگرام‌طلایی و هاتگرام می‌توانیم به آنها دسترسی داشته باشیم، همچنین محیط تلگرام تنها محیطی است که تمام اعضای خانواده و گروه‌های دوستی ما به‌صورت کامل در آن قرار دارند و احتیاجی نیست که برای ارتباط با افراد به پیام‌رسان‌های گوناگون مراجعه کنیم.»
این‌بار سراغ مدیر تلگرام طلایی رفتیم تا از الگوریتم فیلترینگ آنها، شروع فعالیت و دیگر موارد مربوط به این پیام‌رسان‌ها سوال کنیم. این مدیر که پیش‌تر با «فرهیختگان» گفت‌وگو کرده بود و همچنان اصرار داشت نامش در رسانه‌ها مطرح نشود، از جزئیات فعالیت تلگرام‌طلایی و هاتگرام که هر دو متعلق به یک شرکت هستند و با تفاوت ظاهری و تغییر در نام‌شان به کاربران ارائه شده است، می‌گوید. در ادامه این گفت‌وگو را بخوانید:
انگیزه اولیه‌ام برای کنترل تلگرام خانواده خودم بود
چه شد به فکر افتادید تا یک کلاینت غیررسمی تلگرام را با محدودیت‌هایی در دسترسی به برخی کانال‌ها راه‌اندازی کنید؟
من و یکی از دوستانم به این دلیل که پسران 13 ساله‌ای داشتیم، به این فکر افتادیم یک کلاینت تولید کنیم که این نسخه از تلگرام از نظر محتوا امن باشد. در خارج از ایران ابزارهای فیلترینگ به‌فروش می‌رسند و نگاه بدی به آن وجود ندارد؛ به‌طور مثال خانواده‌ها هزینه می‌کنند تا یک سیستم فیلترینگ تهیه کنند و روی سیستم کامپیوتر فرزندان‌شان نصب کنند تا آنها هر محتوایی را نبینند، ما هم تقریبا چنین ایده‌ای داشتیم و تصمیم گرفتیم در بلندمدت یک کلاینت کودک تولید کنیم.
از چه سالی کار خود را شروع کردید؟
از حدود دو سال پیش فعالیت داشتیم و نحوه کارمان هم مشخص بود. فقط درحال‌حاضر با فیلترشدن تلگرام کمی کارهایمان بزرگ‌تر شده است.
نحوه فیلترینگ یا مسدودسازی در تلگرام‌طلایی و هاتگرام به چه صورت است؟
ما دو مفهوم انسداد داریم، یکی انسداد کانال‌های دارای مسائل اخلاقی (کانال‌های پورن) است که اتوماتیک‌وار از طریق دستگاه شناخته می‌شوند، البته امکان دارد به‌اصطلاح از دست سیستم در برود، همچنین با ارسال گزارش‌های مردمی برخی کانال‌هایی که مشکلات اخلاقی دارند و از فیلتر دستگاه جا مانده‌اند هم فیلتر می‌شوند که تاکنون بیش از 11 هزار کانال غیراخلاقی فیلتر شده است و دیگری انسداد کانال‌هایی که ذات آنها ترویج خشونت و تروریسم و... است، لیست آنها از سوی کمیسیون امنیت شورای عالی فضای مجازی به تیم فنی ما ارسال می‌شود و ما از طریق سیستم آنها را فیلتر می‌کنیم، البته با توجه به آن لیست و موارد گفته شده در آن، ماشین هوش مصنوعی موارد مشابه را هم می‌بندد.
در این میان امکان خطا وجود دارد و ممکن است برخی کانال‌ها که محتویات مجرمانه ندارند هم به اشتباه مسدود شوند، مدیران این کانال‌ها می‌توانند به آیدی پشتیبانی یک پیام ارسال کنند تا مشکل آنها رفع شود و معمولا با اولین تماس این مشکل حل می‌شود مگر اینکه موضوع پیچیده‌ای باشد.
ترمز تلگرام کشیده شد
تلگرام‌طلایی و هاتگرام توانستند با مسدودسازی برخی کانال‌ها و فیلتر مطالب غیراخلاقی کمک بزرگی در شکست جریان‌سازی‌هایی کنند که منبع و ریشه اصلی آنها در تلگرام بود و ترند جریان‌سازی در تلگرام را با کاهش چشمگیری روبه‌رو کنند، برخلاف انتظاری که از انحصار ایجاد شده برای پیام‌رسان‌های ایرانی داشتیم (فیلتر تلگرام)، پیام‌رسان‌های ایرانی نتوانستند تعداد قابل‌توجهی کاربر را به خود جذب کنند (این امر خود دلایل مختلفی دارد که در این گزارش فرصتی برای بررسی آنها نیست)، دولت با فعالیت تلگرام‌طلایی و هاتگرام درشرایطی که برخی کانال‌ها براساس لیست کمیسیون امنیت شورای عالی فضای مجازی مسدود شده‌اند مخالفتی ندارد، در چنین شرایطی بهتر نیست به‌جای اینکه کاربران را سردرگم اپلیکیشن‌ها و پیام‌رسان‌های مختلف کنیم، از مقوله پیام‌رسان‌های ایرانی عبور کنیم و به فکر افزایش خدمات تلگرام‌طلایی و هاتگرام باشیم تا به‌غیر از حل فعالیت‌های برخی کانال‌ها موارد دیگری که به‌خاطر آنها تلگرام در ایران مسدود شده هم حل شود که از مهم‌ترین آنها می‌توان به خروج «Big Data» از کشور اشاره کرد.
