به گزارش ایران اکونومیست؛ شبکه پرداخت کشور در حال حاضر از فقدان یک سامانه هوشمند به جهت شناسایی تراکنش‌های مشکوک رنج می‌برد دلیل این امر هزینه بالای این زیر ساخت از سوی کارشناسان این حوزه اعلام شده است. از این رو هم در بخش پذیرندگان کارت‌خوان‌های فروشگاهی و هم در بخش پذیرندگان درگاه‌های اینترنتی کمبود این ابزار نظارتی مشکلات فراونی را در اقتصاد کشور به وجود آورده است که تسهیل خریدوفروش کالای قاچاق به‌وسیله کارت‌خوان‌های فروشگاهی سیار یک نمونه و فعالیت گسترده سایت‌های قمار و شرط‌بندی با استفاده از درگاه پرداخت شرکت‌های PSP نمونه بارزتری از این مشکلات است که با توجه به برگزاری جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه در کشور اوج گرفته است. همه کارشناسان اذعان دارند پیاده‌سازی نشدن سامانه کشف تقلب در صنعت پرداخت کشور دلیل اصلی مشکلات در این بخش است.
وجود نظارت مؤثر بر فعالیت کارت‌خوان‌های فروشگاهی برای جلوگیری از خرید وفروش قاچاق کالا
مجید افرا در گفت وگو با خبرنگار ایبِنا، اظهار داشت: رگولاتور صنعت پرداخت و شرکت‌های PSP دراین بین تنها می تواند نسبت به قانون‌گذاری، نظارت و حمایت اقدام کند. و از آنجایی که فروش کارت‌خوان‌های فروشگاهی در اساس کار اشتباهی نیست وبر اساس نیاز بازار صورت می‌گیرد. موضوع اصلی دراین‌بین، وجود نظارت مؤثر بر فعالیت کارت‌خوان‌های فروشگاهی است.
وی افزود: همراه با فروش کارت‌خوان‌های فروشگاهی باید آموزش نحوه کسب‌وکار صحیح با این ابزار پرداخت نیز به پذیرندگان داده شود. زیرا به اعتقاد من ممکن است از ابزار کارت‌خوان‌های فروشگاهی در برخی موارد برای خریدوفروش کالای قاچاق نیز استفاده شود که با آموزش مناسب می توان تا حدودی از برزو چنین مشکلاتی جلوگیری کرد.
افرا در پاسخ به این پرسش که فردی که کارتخوان فروشگاهی را به منظور خرید وفروش کالای قاچاق خریداری یا کرایه کرده باشد با آموزش متقاعد نخواهد شد که این روند را ادامه ندهد، گفت: در هر نوع کسب‌وکاری درصدی از جامعه آن، خواه یا نا خواه آدم‌هایی هستند که با جامعه سازگار نیستند و این امر در تمام کسب‌وکارها وجود دارد. از این رو آموزش برای افرادی که در دام افراد سود جو می افتند، بسیار مناسب است.
وی یادآور شد: نکته قابل‌توجه در روندی که پذیرندگان با ارائه مدارک کامل یک کارتخوان فروشگاهی را از شرکت‌های پرداخت الکترونیک دریافت می‌کنند و آن را در اختیار دیگری قرار می‌دهند، این است که باید مکانیسم‌های کنترلی در آن قرار داده شود و با توجه به این‌که دنیای امروز، دنیای تکنولوژی است، زمانی که در خصوص نظارت بر روی یک ابزار پرداخت الکترونیک صحبت می‌شود باید، زیرساخت‌های نظارتی آن هم وجود داشته باشد.
افرا ادامه داد: در صورت وجود چنین زیر ساختی، این امکان به شرکت‌های پرداخت داده می شود که در هرلحظه بتوانند مکان کارت‌خوان‌های فروشگاهی را رصد و نوع فعالیت و تراکنش‌های پذیرنده را مشخص کنند تا یک فرد که برفرض مثال از ابزار کارتخوان فروشگاهی برای فروش محصولات مغازه خواربار فروشی استفاده می‌کند به‌یک‌باره تراکنش‌های رقم بالا انجام ندهد.
پیاده سازی زیر ساخت های نظارتی به منظور شناسایی تراکنش های مشکوک
مدیر عامل مبنا کارت آریا خاطر نشان کرد:عرف این است که بتوان تمام تراکنش‌ها را در این روند، بررسی کرد تا مشکلاتی در مبادی کنترلی به‌منظور نظارت بر پذیرندگان کارت‌خوان‌های فروشگاهی وجود دارد، اتفاق نیفتد ولی جای تأسف دارد که در حال حاضر چنین زیرساختی در شبکه پرداخت به دلیل هزینه بالای آن وجود ندارد و بیشترین مشکلی که در صنعت پرداخت شرکت‌های PSP با آن مواجه هستند فقدان زیرساخت‌های کنترلی ونه زیرساخت‌های ارائه سرویس است.
بهره برداری از توان بخش خصوصی به منظور پیاده سازی زیر ساخت های نظارتی هوشمند در صنعت پرداخت
افرا در پاسخ به این پرسش که به بهانه گران قیمت بودن زیر ساخت های نظارتی می توان به سمت پیاده سازی آن حرکت نکرد، گفت: خیر بلکه باید به سمت پیاده‌سازی این زیرساخت های نظارتی حرکت کرد. اما رویکرد درست در این بخش این است که زیرساخت کنترلی را یک مجموعه بزرگ سازمان‌یافته یا بخش خصوصی، ایجاد کند و دیگران به اعتبار آن شرکت بتوانند از این زیرساخت نظارتی استفاده کنند مشابه روندی که در حوزه کربنکینگ در شبکه بانکداری اتفاق افتاد وکربنکینگ ها از سوی چند شرکت طراحی و اجرایی شد و دیگر بانک‌ها و شرکت‌ها با اعتماد به این شرکت‌ها از آن‌ها سرویس می‌گیرند.
افزایش تعهد شرکت های واسط برای رعایت الزامات شاپرک
وی تصریح کرد: در بخش فروش کارت‌خوان‌های فروشگاهی یکسری شرکت‌های واسط هستند که به هر دلیلی اقدام به فروش دستگاه های پایانه فروشگاهی می‌کنند ولی روند فعالیت و کنترل شرکت‌های واسط به عهده شرکت‌های PSP است و این تفویض اختیار می‌تواند در مواقعی خوب باشد، زیرا این شرکت‌ها از توان ورود به بازار خوبی برخوردار هستند و قدرت فروش بیشتری به نسبت شرکت‌های PSP دارند و اگر شرکت‌های پرداخت بتوانند، الزامات شرکت‌های واسط را افزایش و تعهد این شرکت‌های به الزامات قانونی شاپرک و مقررات حاکم بر فعالیت در شرکت‌های PSP را افزایش دهند به‌طورقطع تسهیل شرایط ارائه کارت‌خوان‌های فروشگاهی در شرکت‌های واسط کمتر اتفاق می‌افتد. اما همواره یکسری افراد نیز می‌خواهند به‌اصطلاح با تقلب و زرنگ‌بازی کار خود را به‌پیش ببرند که با نظارت دوره‌ای که از سوی شرکت‌های PSP انجام می‌گیرد، می‌شود بخشی از این رفتارهای نادرست را کنترل کرد.
افرا در پاسخ به این پرسش که در بخش کارت‌خوان‌های فروشگاهی سیار که بازدید دوره‌ای به دلیل پیچیدگی‌ها آن به منظور نظارت پاسخگو نیز چه راهکار دیگری را می توان در پیش گرفت، گفت: در کارت‌خوان‌های سیار نیز افرادی که دسترسی به اطلاعات سیم‌کارت‌ها دارند، می‌توانند رصد کنند که در هرلحظه فردی که از یک سیم‌کارت استفاده می‌کند در کجا قرار دارد البته به مجوز دولتی برای این مهم نیازمندیم اما تکنولوژی این نظارت در حال حاضر در کشور وجود دارد.
PSP ها برای دسترسی به اطلاعات مورد استفاده در سیم کارت های سیار درخواست مجوز کنند
وی در پاسخ به این پرسش که این تکنولوژی نظارتی در حال حاضر در اختیار شرکت‌های پرداخت قرار دارد، گفت: خیر . البته با توجه به این که سیم‌کارت‌های مورد استفاده در کارتخوان های سیار شرکتی هستند، شرکت‌های PSP می‌توانند برای رصد موقعیت کارت‌خوان‌های سیار درخواست مجوز دهند ولی چنین روندی در حال حاضر در شرکت‌های پرداخت وجود ندارد و تاکنون چنین درخواستی از سوی شرکت‌های پرداخت ارائه نشده است.
افرا تاکید کرد: رگولاتور نیز تا کنون این زیرساخت نظارتی را در اختیار هیچ شخص حقیقی یا حقوقی قرار نداده و مالکیت و قدرت استفاده از آن، در مقطع فعلی در اختیار صنعت پرداخت قرار ندارد. ازاین‌رو ابزار کنترلی برای نظارت بر فعالیت کارت‌خوان‌های سیار در کشور وجود دارد ولی تاکنون درخواستی برای استفاده از آن نشده است که شاید یکی از دلیل‌های آن، این بوده که احساس نیازی هم برای آن نشده است. زیرا فعالیت های نظارتی به منظور رگولیت کسب‌وکار در کشور تنها هنگامی‌که مشکلات به مرحله بحرانی جدی گرفته می شود و از ابتدا مخاطرات آن فعالیت و راهکار جلوگیری از مخاطرات آن، مورد ارزیابی قرار نمی‌گیرد.
بر اساس این گزارش، زیر ساخت های نظارتی در صنعت پرداخت به منظور نظارت بر رفتار تمامی پذیرندگان به صورت هوشمند وبر خط هنور پیاده سازی نشده اما در بخش کارت‌خوان‌های فروشگاهی سیار با توجه که از سیم‌کارت استفاده می‌شود، این امکان وجود دارد که با استفاده از زیرساخت‌های موجود به سمت کنترل و نظارت گام برداشت و در سالی که با عنوان حمایت از کالای ایران نام‌گذاری شده است، بتوان از خرید فروش کالای قاچاق به‌وسیله کارت خوان های فروشگاهی سیار جلوگیری کرد تا دستاوردهای دولت در این بخش حفظ شود. البته باید دید آیا شبکه پرداخت در کشور به این سمت گام برمی دارد وآیا نهادهای نظارتی به منظور این نظارت با شرکت های پرداخت همکاری می کنند.
