به گزارش ایران اکونومیست، گاهی اوقات واردات و استفاده از محصولات تراریخته موضوع داغ خبرگزاری ها می شود. با توجه به برخی گمانه زنی ها در خصوص ضررهای احتمالی، مردم در خوب بودن و بد بودن مصرف این محصولات شک دارند.
با وجود آنکه بسیاری از کشورها تا رسیدن به یک نتیجه مطلوب، واردات و کشت محصولات تراریخته را ممنوع اعلام کرده‌اند اما همچنان واردات محصولات تراریخته همچون ذرت و سویا در کشور جولان می دهد و کار را به جایی رسانده که به گفته نائب رئیس کمیسیون کشاورزی واردات این دو محصول تراریخته به صورت انحصاری توسط دو نفر انجام می شود و زمینه را برای ایجاد برخی فسادها و رانت ها فراهم کرده است.
البته ماجرا تنها به این جا ختم نمی شود، چراکه واردکنندگان ذرت و سویا تراریخته در سایه غفلت مسئولان و فقدان نظارت سازمان حمایت این محصولات را به قیمت محصولات سالم در بازار عرضه می کنند و سودهای هنگفتی را به جیب می زنند و هر زمانیکه نمایندگان مجلس نسبت به توقف واردات این محصولات تصمیماتی را اتخاذ کردند، این افراد به سبب نفوذ ، قدرت و لابی قوی اقدام به ارائه مقالات سفارشی و گزارش های ساختگی در دانشگاه های کشور کردند تا ذهن تصمیم گیران را منحرف می‌کنند.
براین اساس به سراغ مسئولان ذی ربط می رویم تا از آخرین وضعیت انحصار واردات دو محصول تراریخته ذرت و سویا و عوارض این امر در بازار با خبر شویم:
عباس پاپی زاده، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی، درباره آخرین وضعیت واردات دو محصول تراریخته ذرت و سویا اظهار کرد: با توجه به آنکه محصولات تراریخته سلامت مصرف کنندگان را تحت تاثیر خود قرار می دهد، قیمت آن نسبت به محصولات سالم 30 تا 40 درصد ارزان تر است تا براساس آن افراد بتوانند تصمیم گیری های لازم درباره خرید محصول تراریخته و غیر تراریخته داشته باشند.
وی افزود: واردکنندگان دانه‌های روغنی به سبب فقدان نظارت پس از یک مقایسه قیمتی از محصولات سالم و ناسالم، اقدام به واردات محصولات تراریخته و فروش آن به نرخ محصولات سالم می کنند که با این وجود سودهای هنگفتی بدون هزینه به جیب می زنند.
پاپی زاده ادامه داد: براساس قانون مصوب مجلس باید محصولات تراریخته از غیر تراریخته با یک سری علائم و نشانه ها از یکدیگر متمایز شود تا مصرف کننده در بازار قدرت انتخاب داشته باشد.
این مقام مسئول با انتقاد از نادیده گرفته شدن حقوق مصرف کنندگان بیان کرد: در شرایطی که سازمان حمایت از تولیدکننده و مصرف کننده در خواب به سر می برد ، واردکنندگان اقدام به واردات و توزیع محصولات تراریخته می‌کنند و در مقابل پول محصول سالم را از افراد می‌گیرند که باوجود بی توجهی مسئولان به امر واردات تراریخته معلوم نیست که مصرف آن چه تاثیری بر سلامت نسل های آتی بگذارد.
وی با اشاره به اینکه آمار دقیقی از میزان واردات ذرت و سویا تراریخته وجود ندارد، بیان کرد: در خوشبینانه ترین حالت، سالانه 10 تا 15 میلیون تن انواع محصولات تراریخته وارد کشور می شود که این امر یک فاجعه است ، چرا که معلوم نیست بر سلامت افراد چه تاثیری می‌گذارد.
به گفته پاپی زاده؛ دستگاه های نظارتی خودشان را به خواب زدند و برایشان مهم نیست که چه بلایی با مصرف محصولات تراریخته بر نسل های آتی بیاید.
عضو کمیسیون کشاورزی با بیان اینکه از واردات محصولات تراریخته تنها عده ای سودهای هنگفت به جیب می زنند، تصریح کرد: بنده به عنوان یکی از مخالفین محصولات تراریخته، بارها به کمیسیون کشاورزی پیشنهاد داده ام که واردات انواع محصولات تراریخته به کشور ممنوع اعلام شود ، اما متاسفانه لابی های قوی محصولات تراریخته با دانشگاه ها ارتباط برقرار کردند و با ارائه مقالات سفارشی و گزارش های ساختگی، اقدام به انحراف ذهنی تصمیم گیران کردند.
وی ادامه داد: سالهاست که در بحث دانه های روغنی دچار مشکل هستیم، درحالیکه طی بررسی های به عمل آمده امکان خودکفایی تولید در دوره کوتاه مدت به سهولت وجود دارد.
به گفته پاپی زاده؛ سالانه 14 تا 15 میلیارد دلار ارز برای خرید انواع مواد غذایی به ویژه روغن و کنجاله سویا از کشور خارج می شود، در حالیکه شرایط اقلیمی و ظرفیت موجود پاسخگوی نیاز کشور است.
عضو کمیسیون کشاورزی از کاهش خودکفایی دانه های روغنی خبر داد و گفت: وزارت جهاد کشاورزی طی دو برنامه ده ساله به دنبال افزایش ضریب خودکفایی دانه های روغنی بود که متاسفانه بعد از گذشت این دو برنامه نه تنها ضریب خودکفایی افزایش نیافت، بلکه 5 تا 6 درصد تنزل یافت که این امر یک آسیب جدی به شمار می رود .
وی کاهش ضریب خودکفایی دانه های روغنی ناشی از برنامه های غیرکاربردی وزارت جهاد کشاورزی دانست و افزود: وزارت جهاد کشاورزی ابزارهای تشویقی و بودجه لازم برای تحقق این موضوع را پیش بینی نکرده بود و بدیهی است که این موضوع بعد از مدتی به سبب نبود زمینه های لازم منجر به ناامیدی در بین برنامه ریزان می شود.
پاپی زاده ادامه داد: دولت برای هیچ کدام از این برنامه های ده ساله افزایش ضریب خودکفایی دانه های روغنی، بودجه مناسبی در نظر نگرفته بود، درنهایت این امر موجب شد برخی افراد به اشتباه تصور کنند که امکان خودکفایی دانه های روغنی در ایران وجود ندارد.
وی با بیان اینکه لابی واردکنندگان ذرت و کنجاله سویا به شدت قوی است، افزود: با توجه به آنکه بازار دانه های روغنی، روغن خام، کنجاله سویا و روغن تصفیه شده به صورت انحصاری دست چند نفر است، از وزارت جهاد کشاورزی با اجرای قانون تمرکز انتظار می‌رفت که لابی های سنگین در حوزه روغن را کنترل کند، چرا که هم اکنون این افراد به سبب نفوذ و قدرت ، صدای بسیاری از تولیدکنندگان را خفه کرده اند.
پاپی زاده با انتقاد از حذف ردیف بودجه دانه های روغنی بیان کرد: در شرایطی که دولت به خودکفایی دانه های روغنی فکر می‌کند و همواره باید زمینه لازم برای تحقق این موضوع را فراهم کند، حال جای سوال است که چرا دولت در لایحه پیشنهادی بودجه سال 97 اقدام به حذف دو ردیف مربوط به دانه های روغنی کرد؟.
عضو کمیسیون کشاورزی ادامه داد: با وجود افزایش کشت کلزا در دو سال اخیر می توان گفت که بی توجهی و نبود حمایت لازم از این بخش به قیمت نابودی کشاورزان تمام می شود، چراکه برای رسیدن به خودکفایی باید بودجه، تسهیلات و ابزارهای تشویقی به این موضوع اختصاص یافته تا سطح تولید کلزا افزایش یابد، این در حالی است که واردکنندگان دانه های روغنی به سبب دارا بودن لابی های سنگین، باعث ایجاد ناامیدی در مدیریت بخش کشاورزی شده اند.
آزاد عمرانی، عضو هیات رئیسه انجمن ارگانیک، با انتقاد از واردات سویا و ذرت اظهار کرد: با وجود آنکه 70 درصد ذرت تولیدی دنیا غیرتراریخته است اما واردکنندگان اقدام به واردات ذرت تراریخته می‌کنند که این امر در مورد سویا نیز صادق است.
وی در پاسخ به این سوال که آیا واردات محصولات تراریخته توسط دو نفر به صورت انحصاری انجام می شود، گفت : اخیرا اسامی افرادی که اقدام به واردات دو محصول تراریخته ذرت و سویا و انحصار در این بازار می کنند، منتشر شده است اما به سبب آنکه بنده به این موضوع ورود نکردم، نمی توانم اظهار نظری در این باره داشته باشم.
عمرانی ادامه داد: هم اکنون 26 کشور دنیا اقدام به تولید 4 محصول تراریخته ذرت، سویا، پنبه و کلزا می‌کنند و از آنجا که اکثر این محصولات تولیدی وارد زنجیره مستقیم خوراک انسان می شود، جای سوال است که چرا با استفاده از تجربه سایر کشورها از مصرف این محصولات تراریخته امتناع نمی‌کنیم؟.
این مقام مسئول با انتقاد از گرایش شدید به مصرف محصولات تراریخته بیان کرد: باوجود آنکه کارگروه های متعدد با شرکت در مناظرات مختلف، نظر خود را درباره محصولات تراریخته اعلام کرده اند، اما نمی دانم که به چه دلیل این سیاست گذاری‌ها رعایت نمی شود و همچنان بدون ترمز به این سمت و سو می رویم.
وی ادامه داد: در شرایطی که ایران بیشترین زیان از سیاست خصمانه آمریکا می‌بیند، جای سوال است که به چه دلیل در مورد محصولات تراریخته، الگوی کشاورزی این کشور رعایت می شود، در حالیکه این امر می تواند آسیب های متعددی به تنوع زیستی،کیفیت خاک و محیط زیست وارد کند.
عمرانی با بیان اینکه ماده اولیه بذر ذرت و سویا آمریکایی است، افزود: اگرچه هیچ محصولی به طور مستقیم و غیر مستقیم از آمریکا وارد نمی شود، اما بذرهای تراریخته آمریکایی در کشورهای کانادا، برزیل و آرژانتین کشت می شود که واردکنندگان از این کشورها اقدام به واردات می‌کنند.
وی با اشاره به اینکه ذرت و سویا در کشورهای دیگر به عنوان خوراک دام مورد استفاده قرار می‌گیرد، بیان کرد: با توجه به آنکه در ایران این محصولات به عنوان غذای انسان مصرف می شود، اما نمی دانم که به چه علت محصولات تراریخته در صورت وجود واردات ذرت و سویا غیر تراریخته از سوی واردکنندگان وارد می شود.
این مقام مسئول ادامه داد: با توجه به آنکه ذرت و سویا مورد نیاز کشور از برزیل و آرژانتین تامین می شود، با ادامه تحریم ها واردات ذرت و سویا از این دو کشور غیرممکن است که در این صورت برای تامین غذای خود باید امتیازاتی را به طرف های خارجی دهیم ، با این حال چرا در صورت واردات این دو محصول از اوکراین، روسیه، قزاقستان به سراغ آرژانتین و برزیل رفته ایم؟.
عمرانی با بیان اینکه آمار دقیقی از میزان واردات ذرت و سویا تراریخته وجود ندارد، بیان کرد: سالانه رقمی بالغ بر 6 میلیون تن ذرت و 2.5 تا 4 میلیون تن سویا و کنجاله سویا وارد می شود که معلوم نیست چند درصد این میزان تراریخته و مابقی غیر تراریخته است.
عضو هیئت رئیسه انجمن ارگانیک در پایان بیان کرد: وزارت بهداشت واردکنندگان را ملزم کرده تا گواهی و اظهارات لازم نسبت به واردات محصولات تراریخته و غیرتراریخته را ارائه دهند که در صورت اجرای این قانون می توان آماری از واردات محصولات تراریخته اعلام کرد.
علی ابراهیمی، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی گفت: صنعت طیور در دو قلم ذرت و سویا به خارج وابسته است، چرا که مزیت تولید آن در کشور وجود ندارد.
به گفته وی؛ واردکنندگان ذرت و سویا افراد با نفوذی هستند که با در دست گرفتن بازار و اعمال سلیقه ای خود و بازی کردن با قیمت ها می توانند خللی به این بخش وارد کنند، اما این موضوع به معنای ایجاد انحصار از سوی سیستم حاکمیتی نیست.
ابراهیمی در پاسخ به این سوال که چرا واردات محصولات تراریخته همانند بسیاری از کشورهای دنیا ممنوع اعلام نشده است، بیان کرد: در قانون برنامه ششم توسعه واردات محصولات تراریخته با نظارت دستگاه های متولی باید وارد و تولید شود و از آنجا که ضرر و زیان این محصولات کاملا اثبات نشده است، نمی توان نسبت به آسیب و سلامت این محصولات اظهار نظر کرد.
عضو کمیسیون کشاورزی در پایان تاکید کرد: وزارت جهاد کشاورزی، سازمان استاندارد و حفظ محیط زیست باید بررسی های لازم نسبت به واردات محصولات تراریخته داشته باشند تا مردم کشور ما نقش آزمایشی برای دیگر کشورها بازی نکنند.
