افزایش تولید نفت با مخالفت کویت و عمان روبرو می شود

به گزارش ایران اکونومیست؛ 'نیکلای کوزنف' از اعضای آکادمیک 'روسیه و اوراسیا پروگرام' و 'چتم هاوس' روز دوشنبه (دیروز) در گزارشی افزود: انتظار می رود اعضای اوپک در جلسه 22 ژوئن (1 تیرماه) در وین تصمیم خود مبنی بر افزایش تولید نفت بر اساس خواسته غیر رسمی دونالد ترامپ را اعلام کنند. بر اساس گزارش رسانه های بین المللی، ایالات متحده از عربستان سعودی و شمار دیگری از اعضای اوپک خواسته است کمبود نفت ناشی از تحریم های دوباره آمریکا علیه ایران را جبران کنند .
روز 2 ژوئن (12 خرداد ماه) نمایندگان عربستان سعودی، کویت، امارات متحده عربی و عمان موضوع افزایش تولید نفت را مورد بحث قرار دادند و نتیجه گرفتند باید برای حفظ ثبات بازار تلاش کنند. تحلیلگران سیاسی این نتیجه گیری را پاسخ مثبت احتمالی این نمایندگان به درخواست آمریکا می دانند. با این حال وضعیت ممکن است کمی با آنچه به نظر می رسد، متفاوت باشد.
نخست مهم است که تحت تاثیر نظریه های توطئه آمیز قرار نگیریم. در حال حاضر رهبری کنونی عربستان سعودی مواضع بسیار سرسختانه ای علیه ایران دارد و ملک سلمان و ولیعهد سعودی ایران را یک رقیب منطقه ای می داند و هیچ فرصتی را برای دشوارتر شدن وضعیت تهران از دست نمی دهند. با این وجود، تاکنون موقعیتی پیش نیامده که عربستان باعث به خطر انداختن بقای اقتصادی ایران شود.
دوم، از اوایل دهه 1990، 14 عضو اوپک سعی کرده اند تولید نفت را سیاسی نکنند. علاوه بر این، پس از امضای توافق نامه وین (توافق میان اوپک و دیگر تولیدکنندگان نفت برای کاهش تولید نفت) در سال 2016، ریاض تلاش کرده است این روند را به پیش برد و با توجه به تفاوت های موجود در ظرفیت تولیدات اوپک و موقعیت های سیاسی داخلی، اتحاد تمامی اعضا بر سر یک روند دیگر، کار دشواری است.
سوم، ملاحظات اقتصادی در اینجا نقش مهمی ایفا می کنند. به دلیل اهمیت اقتصاد پادشاهی سعودی، عربستان باید برای ثبات بازار نفت بکوشد و از آنجا که ریاض برنامه بلندمدت توسعه اقتصادی را به تصویب رسانده، انتظار می رود وابستگی این کشور به نفت و درآمد حاصل از آن افزایش یابد. در این شرایط، قیمت پایدار نفت در بلند مدت برای ریاض بسیار اهمیت دارد و لذا افزایش ناگهانی بهای نفت، به اندازه سقوط ناگهانی آن خطرناک است. در نتیجه، ریاض برای جبران کاهش تولید نفت ایران، موافقت خواهد کرد تولید نفت افزایش یابد و این امر به طور قطع برای جلوگیری از شوک قیمت ها خواهد بود نه به دلایل سیاسی.
به گفته برخی از تحلیلگران در بدترین حالت، ممکن است تا سال 2019، تولید نفت ایران تا یک میلیون بشکه در روز کاهش یابد. اما در این میان، موضوع دیگری که کارشناسان بازار نفت را نگران می کند بحران ونزوئلا است که در کنار تحریم های ایران می تواند بازار نفت را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. همچنین خطرات مربوط به تولید نفت در نیجریه، لیبی و عراق را نیز باید به این نگرانی ها اضافه کرد.
در نهایت، ریاض و دیگر اعضای اوپک نمی توانند تصمیم خود برای افزایش تولید را بدون رضایت دیگر تولیدکنندگان نفت که عضو اوپک نیستند اما توافق وین را امضا کرده اند، بگیرند. این کشورها ممکن است از این ابتکار عمل اوپک حمایت کنند، اما حمایت آنها تاثیر چندانی بر نیت آمریکا در اعمال فشار بر ایران نخواهد داشت. در این میان روسیه به عنوان مهمترین کشور غیر عضو اوپک نقش مهمی در این بازی ایفا می کند.
در واقع ضرورت افزایش سهم تولید نفت اعضای امضا کننده توافق وین با دلایل اقتصادی و داخلی مشخص می شود. به طور قطع افزایش تولید نفت به منافع ایران آسیب خواهد زد اما لازم است تاکید شود ایران تنها کشوری نخواهد بود که در اثر این افزایش آسیب می بیند. علاوه بر این، موفقیت طرح ابتکاری عربستان سعودی برای افزایش سقف تولید تضمین شده نیست و پیش از آنکه اجرایی شود مسیری طولانی پیش رو دارد.
از سوی دیگر چالش اصلی ریاض و مسکو در خصوص افزایش تولید دوگانه است؛ از یک طرف، در حالی که مسکو و ریاض مشترکاتی در خصوص افزایش تولید نفت پیدا کرده اند، هنوز بر سر قیمت آن به توافق نرسیده اند. ریاض نمی خواهد قیمت نفت با افزایش ناگهانی روبرو شود و از سوی دیگر راضی نیست بهای آن از بشکه ای 70 دلار کمتر شود؛ قیمتی که دقیقا مدنظر کرملین است. آنها همچنین هنوز در مورد چگونگی تنظیم حجم تولید موافقت نکرده اند.
از سوی دیگر، مسکو و ریاض باید بر مقاومت سایر اعضای غیر اوپک نیز غلبه کنند. کویت، به عنوان کشوری مهم که در مذاکرات وین ممکن است خواستار تجدید نظر در این طرح شود. همچنین کویت و دیگر اعضای کارتل عرب، ریاض را متهم به خیانت به منافع تولید کنندگان نفت در خاورمیانه کردند و معتقدند نیت ریاض بهره مندی واشنگتن و مسکو از این اوضاع است. همچنین، با توجه به روابط دیپلماتیک کویت و عمان با تهران، اگر این دو کشور تنها هدف از افزایش تولید نفت را تحت فشار قرار دادن ایران بدانند، بسیار بعید است با این طرح موافقت کنند.
'تارنمای المانیتور از فوریه 2012 توسط 'جمال دنیل' یکی از عرب‌های آمریکایی تبار در واشینگتن، دی.سی. پایه گذاری شد. المانیتور به جمع‌آوری گزارش و تجزیه و تحلیل در مورد خاورمیانه از جمله خلیج فارس، مصر، ایران، اسرائیل، دولت فلسطین و دیگر کشورها می‌پردازد. این تارنما با رسانه‌های بزرگ خبری در خاورمیانه نیز همکاری می‌کند'.