حذف تدریجی لبنیات از سفره خانوار

به گزارش ایران اکونومیست، فاطمه بیات: شیر، ماست، پنیر و سایر محصولات لبنی در سبد تغذیه‌ای کشورهای توسعه‌یافته نقش پررنگی دارد تا جایی که سرانه مصرف لبنیات در اروپا سالانه 154 لیتر است و حتی برخی کشورها مقررات سخت‌گیرانه‌ای را برای مصرف اجباری لبنیات در نظر گرفته‌اند.
 
اگر کمی به  عقب بازگردیم در کشور ما نیز از دهه 60 برای حمایت از مصرف لبنیات در کشور یارانه برای لبنیات اختصاص یافته بود که قشر کم درآمد می‌توانستند شیر و ماست یارانه‌ای را به راحتی تهیه کنند، اما با اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها این یارانه مستقیم حذف شد و سهم 30 درصدی از محل درآمدی یارانه‌ها هم به صنایع لبنی اختصاص نیافت.  
 
در کنار آن طرح توزیع شیر مدارس و توزیع شیر بین دانش‌آموزان دبستانی در سن رشد هم دو سالی است که به بهانه نداشتن بودجه به دست فراموشی سپرده شده، غافل از آنکه مصرف نکردن لبنیات تبعات جبران‌ناپذیری از جمله پوسیدگی زودرس دندان، کاهش رشد استخوانی در سنین نوجوان و پوکی استخوان، سرطان و افزایش بیماری‌های ریوی در میانسالان را در پی خواهد داشت که در درازمدت دولت مجبور می‌شود هزینه‌های سرباری را در بخش درمان کشور متحمل شود.
 
طی چند سال اخیر که تعیین قیمت لبنیات بر عهده کارگروه تنظیم بازار گذاشته شد، صنایع لبنی بین سازمان حمایت و این کارگروه پاس‌کاری شدند به طوری که از یک سال و نیم پیش تاکنون منتظر اعلام قیمت جدید محصولات خود هستند. بازی دو سر باختی که با افزایش قیمت‌ها مصرف، این محصولات به مرور در سبد خانوار کوچک و حذف شده و از طرف دیگر افزایش نیافتن قیمت‌ها به دلیل هزینه‌های سرباری چون افزایش هزینه‌های انرژی، دستمزد سالانه کارگران و بسته‌بندی فشار مضاعفی را بر دوش صنایع لبنی آورد و آنها را ناچار کرده است که یا به صورت خودسرانه قیمت‌ها را افزایش داده و با جریمه‌های میلیاردی روبه‌رو شوند یا از سر و ته کیفیت بزنند.
 
در نتیجه هزینه و فشاری که باید پرداخته شود تنها بر دوش مردم است و اکنون کار به جایی رسیده که رضا باکری رئیس انجمن صنایع لبنی در پاسخ به خبرنگار فارس ترجیح داد که صحبتی نکند و گفت تا شفاف‌سازی در حوزه لبنیات صورت نگیرد دیگر صحبت نمی‌کنم.    
 
محمدرضا اسماعیلی، مدیرعامل سابق اتحادیه فرآورده‌های لبنی کشور هم با انتقاد از بی‌توجهی دولتمردان به حوزه لبنیات و حذف تدریجی آن از سبد خانوار گفت: در برنامه پنجم توسعه قرار بود تا سرانه مصرف لبنیات کشور به 154 لیتر برسد که با شوقی که ایجاد شده بود مصرف تا 50 لیتر هم رسید و حتی سرمایه‌گذاران بر اساس تصمیمات مقامات تشویق به سرمایه‌گذاری در این حوزه شدند، اما متأسفانه با بی‌توجهی و عدم اختصاص یارانه به این صنعت و محقق نشدن 30 درصد درآمد حاصل از هدفمندی به این بخش نتیجه آن شد که لبنیات به مرور از سبد خانوار حذف شده و با کالاهای لوکس و ارزان‌تر جایگزین شود.
 
وی گفت: وقتی شیر یارانه‌ای توزیع می‌شد، مصرف سرانه لبنیات تا 100 لیتر هم رسید اما دوباره شیب این منحنی منفی شد چرا که وقتی مواد پتروشیمی گران می‌شود و قیمت نفت بالا می‌رود آسیبش را باید لبنیات ببیند. ظروف بسته‌بندی همه وابسته به مواد پتروشیمی هستند که هیچ یارانه‌ای هم به ‌آن اختصاص نمی‌یابد یعنی صنایع باید افزایش دستمزد سالانه مطابق با نرخ تورم، افزایش هزینه‌های آب، برق، گاز، گازوئیل و مالیات را به جان بخرند و در کنار آن هیچ یارانه‌ای و حمایتی از هیچ سازمانی انجام نمی‌شود.
 
بنا به این گزارش، طبق آماری که دفتر امور تغذیه وزارت بهداشت سالانه منتشر می‌کند کمبود ویتامین D و کلسیم در کودکان سن رشد زیر 7 سال در کشور شدت گرفته که این مسأله می‌تواند یکی از هشدارهایی باشد که مسئولان نسبت به امنیت غذایی و سلامت جامعه حساس‌تر باشند.