تراز تجاری نتیجه خالص صادرات یک جامعه اقتصادی است و مانده مثبت نشان‌دهنده صادرات بیشتر و مانده منفی نشان‌دهنده واردات بیشتر خواهد بود.
کد خبر: ۲۲۲۲۳۳
به گزارش ایران اکونومیست؛ تراز تجاری (Balance of trade) که در برخی منابع از آن به «صادرات خالص» (با نماد NX)، یاد می‌شود، تفاوت میان ارزش پولی واردات و صادرات خروجی در طی یک دوره معین گفته می‌شود. در حقیقت تراز تجاری معیار رابطه بین واردات و صادرات کشورها است.
مقدار مثبت (اگر صادرات بیشتر از واردات باشد) به نام «مازاد تجاری» مشخص و مقدار منفی به نام «کسری تجاری» یا «شکاف تجاری» مشخص می‌شود. به طور خلاصه تراز تجاری نتیجه خالص صادرات یک جامعه اقتصادی است و مانده مثبت نشان‌دهنده صادرات بیشتر و مانده منفی نشان‌دهنده واردات بیشتر خواهد بود.
افزایش صادرات با افزایش تقاضا برای ارز در کشور صادرکننده، رابطه مستقیمی دارد. چراکه کشور واردکننده کالا و خدمات، بایستی پول جاری کشور صادرکننده را خریداری کند. بنابراین هر چه صادرات افزایش یابد پول کشور صادرکننده تقویت می‌شود. گزارش تراز تجاری اثر قابل اغماضی روی اوراق قرضه و بازار سهام دارد.
در مورد مازاد تجاری و یا یک کسری تجاری در حال کاهش از ماه قبل، به طور طبیعی کشورهای واردکننده کالا باید ارز خود را به ارز داخلی کشور صادرشونده تبدیل کنند. این اتفاق منجر به افزایش تقاضا برای پول داخلی و بنابراین موجب افزایش ارزش آن می‌شود.
در مورد کسری تجاری و یا یک مازاد تجاری در حال کاهش، کشور واردکننده باید ارز خود را به ارز خارجی کشوری که از آنها در حال خرید کالا هستند تبدیل کنند. این اتفاق نیز منجر به افزایش عرضه پول داخلی در بازار می‌شود که می‌تواند به از دست دادن پول داخلی در مقابل ارزش ارزهای دیگر شود.
از طرف دیگر خالص صادرات به عنوان یکی از عوامل تشکیل‌دهنده درآمد ملی (یا تولید ملی) محسوب و مقادیر مثبت آن باعث افزایش در درآمد سرانه مردم یک کشور می‌شود. بطور کلی صادرات و واردات در حسابی به نام حساب جاری (Current Account) ثبت می شود و به مانده این حساب تراز تجاری یا موازنه تجاری گفته می شود.
عوامل تاثیرگذار بر روی تراز تجاری
۱ - هزینه‌های تولید (زمین، نیروی کار، سرمایه و غیره)
۲ - هزینه در دسترس بودن مواد اولیه کالاهای واسطه و ورودی‌های دیگر
۳ - حرکات نرخ ارز
۴ - مالیات و محدودیت تجارت
۵ - موانع غیر تعرفه‌ای مانند محیط زیست، بهداشت و استانداردهای ایمنی
۶ - در دسترس بودن ارز خارجی کافی برای پرداخت واردات
۷ - میزان کالاهای تولیدشده در کشور ( تحت تاثیر عرضه)
