به گزارش ایران اکونومیست از ستاد ویژه توسعه فناوری نانو ریاست جمهوری، پساب ناشی از صنایع چرم، صنایع غذایی، تولید مواد آرایشی و بهداشتی، کاغذسازی، رنگرزی و نساجی از منابع تولید کننده پساب‌های رنگی به‌شمار می‌روند. از این میان، کارخانه‌های تولید فرش و کارگاه‌های رنگرزی بیشترین سهم تولید فاضلاب‌های رنگی را به خود اختصاص داده‌اند؛ به‌نحوی که حدود 10 الی 20 درصد از رنگ مصرفی در این صنایع وارد فاضلاب می‌شود. وجود رنگ در پساب موجب بروز مشکلات عدیده زیست محیطی می‌شود.
دکتر روح اله میرزایی، محقق دانشگاه کاشان، شهر کاشان را به‌عنوان قطب تولید فرش ماشینی و نساجی ایران معرفی کرد و افزود: در این تحقیق تلاش شده‌است تا با تمرکز بر صنایع تولید فرش، بتوان از ضایعات خود این صنایع برای رفع مشکلات زیست محیطی آن، یعنی تصفیه پساب رنگی، استفاده کرد. از این رو با استفاده از ضایعات الیاف این صنایع، جاذب پلیمری مغناطیسی ساخته شده و کارایی آن در حذف رنگ و فلزات سنگین از محلول آبی مورد بررسی قرار گرفته‌است.
عضو هیأت‌علمی دانشگاه کاشان ادامه داد: از آنجایی که بخش اعظمی از مواد اولیه مورد استفاده جهت سنتز این نانوجاذب‌ها از ضایعات صنایع فرش تأمین می‌شود، می‌توان گفت قیمت تمام شده این نانوجاذب‌ها نسبتاً پایین است. ضمن اینکه استفاده از ضایعات موجب می‌شود نگرانی از بابت دفع این ضایعات نیز رفع شود. نانوجاذب سنتز شده در این طرح را می‌توان به‌دلیل برخورداری از خواص مغناطیسی، پس از استفاده بازیابی کرده و مجدداً مورد استفاده قرار داد.
میرزایی در خصوص مراحل انجام این طرح گفت: در این طرح ابتدا الیاف پلیمری (WPAN) حاصل از ضایعات فرش با استفاده از 5 درصد نانوذرات مغناطیسی (MNP) و اکسید گرافیت (GO) اصلاح شده و جاذب هوشمند سنتز شد. سپس تلاش شد با اصلاح هرچه بیشتر ساختار این نانوجاذب، کارایی آن بهبود داده شود، در این راستا نانوجاذب هوشمند به وسیله گروه‌های عاملی کربوکسیلات و آمیدواکسیم عامل‌دار شد. در ادامه نانوجاذب سنتز شده به کمک انواع روش‌های مشخصه‌یابی مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت کارایی آن‌ها در حذف رنگ بازی قرمز 46 و فلز سرب از پساب مطالعه شد.
نتایج حاکی از آن است که نانوجاذب هوشمند با مشخصات C/GO1%-MNP5%-WPAN کارایی بسیار بالایی در جذب آلاینده‌های رنگی از خود نشان داده و بازده آن قریب به 97 درصد است.
کامران رحیمی- دانش‌آموخته مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه کاشان- دکتر روح الله میرزایی و دکتر احمد اکبری – اعضای هیأت‌علمی دانشگاه کاشان- و دکتر نوراله میرغفاری- عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان- در انجام این طرح همکاری داشته‌اند. نتایج این کار در مجله Journal of Cleaner Production با ضریب تأثیر 5.715 (جلد 178، سال 2018، صفحات 373 تا 383) منتشر شده‌است.
