جایگاه و اهمیت مالیات در نظام اقتصادی

به گزارش ایران اکونومیست؛ ارتقای روزافزون نظام مالیاتی و همگام ساختن آن با دانش روز، نقش انکارناپذیری در جایگاه و اهمیت مالیات درکشور دارد.

بر همین اساس و با توجه به نقش مالیات در توسعه و پیشبرد اهداف دولت، نظام مالیاتی همواره کوشیده است موانع و مشکلات پیش رو را با اتخاذ تدابیر مناسب برطرف سازد.

 میزان مالیاتی که کشورهای مختلف وضع می‌کنند،براساس قانون وضع شده و بخشی از درآمدهایی است که آحادجامعه به دولت می‌پردازند; به‌عبارتی فعالیت‌های اقتصادی که در چرخه اقتصاد شکل می‌گیرد نیازمند امکانات و خدمات زیربنایی با عنوان کالاها و خدمات عمومی است که لازم است دولت آنها را تامین کند و در اختیار بخش‌های مختلف جامعه قرار دهد.

 دولت برای تامین مالی این خدمات عمومی، نیازمند درآمدی است که بخشی از آن به عنوان مالیات مردم به دولت منتقل می‌شود و بخشی هم از دیگر منابع درآمدی مثل منابع نفت و ... تامین می گردد.

شناساندن جایگاه واقعی مالیات در چرخه اقتصاد ی کشور، مسیری است که کشورهای توسعه یافته طی کرده‌اند و توانسته اند جایگاه مالیات را درنظام اقتصادی خود محوری کنند.

با نگاهی به آمار کشورهای مختلف درمی‌یابیم که سهم مالیات نسبت به درآمد ناخالص ملی کشورهای پیشرفته 30 تا 50 درصد و در کشورهای ترکیه و مشابه آن که شرایطی همچون ایران دارند، حدود 20 درصد است.

 در ایران هم براساس برنامه قرار بود، سهم مالیات در برنامه پنجم توسعه تا حدود 10 درصد تولید ملی افزایش یابد که این رقم در سال‌های مختلف حدود 6 تا 8 درصد بوده است.

آنچه امروز دولت به دنبال آن بوده جایگاه مالیات در بخش‌های مختلف است; بدین معنا که پایه‌های مالیاتی را مشخص کرده و چتر مالیاتی رادر بخش‌های مختلف چرخه اقتصادی بگستراند تا امکان فرار مالیاتی برای فعالان اقتصادی فراهم نباشد.

آنچه دولت باید به دنبالش باشد، شفاف‌سازی مالیات برای همه بخش‌ها و پایه های مالیاتی است به طوری که همچون مالیات حقوق بخش خصوصی و دولتی شفافیت لازم حاصل گردد .

در صورتی‌که بخش‌های دیگر اقتصاد نیزشفافیت لازم را پیدا کند و اطلاعات فعالیت های اقتصادی مورد بهره برداری واقع شود،آنها باید مالیات حقه خود را پرداخت کنند که آن مالیات پرداختی می تواندهزینه بخش‌های زیربنایی اقتصادی ‌شود; یعنی به نوعی با پرداخت مالیات، حمایت لازم از بخش‌های زیربنایی صورت می‌گیرد .

افزایش سهم مالیات در بودجه دولت در راستای تحقق بند 17سیاست‌ اقتصاد مقاومتی است و یکی از اهداف تدوین چنین چارچوبی، جدا کردن بودجه دولت از نفت و به نوعی کاهش وابستگی به نفت است که در برنامه‌ریزی چند ساله این وابستگی به نفت هم کاهش یافته و باید جایگزینی برای آن پیدا شود و یکی از اصلی‌ترین جایگزین‌ها مالیات است که در بسیاری از کشورها هم این‌گونه است.