سهم خواهی ایران از ترانزیت بین المللی با تکمیل 10 کریدور

به گزارش ایران اکونومیست؛ وزارت راه وشهرسازی در طرح بزرگ توسعه راه های مواصلاتی کشور به دنبال تسهیل تردد کالا و مسافر از این 10 کریدور است تا جمهوری اسلامی ایران در ثبات اقتصادی و امنیتی منطقه بیشتر بتواند ایفای نقش کند.
در طرح جامع حمل ونقل کشور قرار است نخستین کریدور مهم کشور به طول 1920 کیلومتر از منطقه گواتر در جنوب شرقی ایران آغاز و پس از گذر از جاسک، بندرعباس، بندرلنگه و بندر بوشهر به هندیجان و بندر آبادان و خرمشهر منتهی می شود.
کریدور شماره 2 به طول 825 کیلومتر از منطقه مرکزی ایران از تهران، آغاز و با گذر از ساوه و کرمانشاه به مرز خسروی می رسد و اکنون برای آماده شدن این کریدور در غرب کشور، 105 کیلومتر دیگر در دست تکمیل قرار دارد.
سومین کریدور مهم کشور به طول یک هزار و 940 از منطقه بازرگان در شمال غربی ایران آغاز و با گذر از تبریز، زنجان، قزوین، آبیک، آزاد راه کنارگذر جنوبی تهران به قم می رسد و در ادامه از گرمسار، سمنان، شاهرود، سبزوار به مشهد منتهی می شود که این کریدور در ترانزیت کالا از اروپا به شرق ایران و افغانستان می تواند نقش مهمی را ایفا کند.
وزیر راه و شهرسازی با توجه به اهمیت این کریدورهای 10 گانه در تسهیل حمل و نقل کشور و منطقه گفته است: براساس طرح جامع حمل ونقل، این کریدورها برای اتصال مناطق مختلف کشور، تعریف و هزینه 60 هزار میلیارد تومانی برای آن برآورد شده است.
عباس آخوندی افزود: با احتساب کریدورهای درجه دوم و سوم در طرح جامع حمل و نقل در مجموع به 100 هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری نیاز است تا این پروژه مهم بخش حمل و نقل در کشور عملی شود.
وی ارزش جاده‌های کشور را نزدیک به 200 هزار میلیارد تومان اعلام کرد و گفت: اکنون 95 درصد جا‌به‌جایی‌ها در کشور از طریق جاده‌ها انجام می شود که شامل 35 هزار کیلومتر راه‌های شریانی، 46 هزار کیلومتر راه‌های اصلی و فرعی و 100 هزار کیلومتر راه روستایی است.
وی افزود: این میزان سرمایه، ارزش آن را دارد که در چگونگی بهره‌برداری، افزایش کارایی و حفاظت از این سرمایه ملی هرچه بیشتر برنامه ریزی کنیم.
جمهوری اسلامی ایران به دلیل موقعیت استراتژیک خود در چهارراه کریدوری جهان قرار گرفته است و کریدورهای شمال - جنوب، شرق - غرب، جنوب آسیا و تراسیکا چهار کریدور مهم ارتباطی جهان هستند که بخشی از آنها از ایران می گذرد.
«تراسیکا» کریدوری بین‌المللی است که آسیا را به اروپا متصل می‌کند؛ اعضای این کریدور کشورهای بلغارستان، اوکراین، رومانی، مولداوی و ترکیه در حاشیه دریای سیاه و گرجستان، ارمنستان و آذربایجان در منطقه قفقاز و ترکمنستان، قزاقستان، ازبکستان، تاجیکستان و قرقیزستان در آسیای میانه اند که در سال 1388 جمهوری اسلامی ایران نیز به‌عنوان چهاردهمین کشور عضو این کریدور شناخته شد.
کریدور شماره چهار کشور به طول 2 هزار و 952 کیلومتر از بستان آباد در استان آذربایجان شرقی آغاز و پس از گذر از سراب، اردبیل، آستارا، رشت، ساری، گرگان، بجنورد، قوچان و مشهد به سرخس می رسد و یکی از طولانی ترین مسیرها در کریدور غرب به شرق ایران است.
پنجمین کریدور مواصلاتی کشور به طول 2 هزار و130 کیلومتر از مشهد آغاز می شود و در ادامه از طریق تربت حیدریه، گناباد، بیرجند، نهبندان، زاهدان به ایرانشهر و سپس به بندرچابهار در جنوب شرقی ایران می رسد؛ این کریدور نیز در محور شرقی می تواند در ترانزیت کالا و مسافر و افزایش درآمدهای ارزی، از ایران به کشورهای آسیای میانه و افغانستان نقش آفرینی کند.
در این طرح، کریدور شماره 6 به طول 2 هزار و581 کیلومتر از فیض آباد، بجستان و دیهوک آغاز و در ادامه به کرمان (باغین) و سپس به بم و ایرانشهر منتهی می شود و یکی ازطولانی ترین کریدورهای 10 گانه کشور است.
هفتمین کریدور ایران به طول 2 هزار و 893 کیلومتر از تهران آغاز می شود و پس از گذر از قم، کاشان، نائین، یزد، شهر بابک، سیرجان و بندرعباس در محور مرکزی ایران برای تسهیل جابچایی کالا و مسافر اهمیت زیادی دارد و یکی از پرترددترین مسیر وسایل نقلیه است.
معاون وزیر راه وشهرسازی و مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل ونقل معتقد است: این ۱۰ کریدور براساس طرح جامع حمل و نقل، شریان‌های اصلی جاده‌ای کشورند که به عنوان اولویت‌های توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل جاده‌ای از سوی وزارت راه و شهرسازی و شرکت ساخت در دست تکمیل است.
خیرالله خادمی با بیان اینکه مبدا و مقصد این کریدورها مرزهای اصلی کشور است، افزود:‌ کریدورهای شماره یک و ۱۰ ردیف اعتباری مجزا دارند؛ اکنون هشت کریدور دیگر در حال طی کردن مراحل قانونی برای دریافت ردیف اعتباری هستند.
وی یادآورشد: مرز‌های زمینی آستارا، سرخس و بازرگان در شمال شرق و شمال غرب، شلمچه، بوشهر و چابهار در جنوب شرق و جنوب غرب، مرز دوغارون در شرق و مهران و قصرشیرین در غرب کشور، مبدأ و مقصد این کریدور‌های ۱۰ گانه هستند.
به گفته مدیرعامل شرکت ساخت وتوسعه، اکنون بیش از سه هزار و 600 کیلومتر از این کریدورها در حال تکمیل است و ۴۸۵ کیلومتر آنها نیز پارسال به بهره‌برداری رسیده است؛ بیش از ۱۲ هزار کیلومتر آن تا سال ۱۳۹۵ زیر بار ترافیک قرار گرفته است.
وی، هدف اصلی از تعریف کریدورها را کاهش ترافیک در شریان‌های اصلی اعلام کرد و افزود: این ۱۰ کریدور با عنوان کریدور شمال، جنوب، غرب، مرکز و شرق کشور، کریدور شرق به غرب و شمال به جنوب شناخته شده‌اند و در اولویت اصلی تکمیل قرار دارند.
 در طرح جامع حمل ونقل کشور هشتمین کریدور به طول یک هزار و 483 کیلومتر از قم آغاز و در ادامه از اصفهان، شیراز و فسا به نجف شهر و سپس به سیرجان منتهی می شود؛ این دالان در منطقه مرکزی ایران نقش مهمی در حوزه حمل ونقل کالا و مسافر خواهد داشت؛ اکنون برای آماده شدن این محور 154 کیلومتر در دست تکمیل قرار دارد.
نهمین کریدور ایران به طول سه هزار کیلومتر از زنجان آغاز می شود و پس از گذر از همدان، بروجن، الونی، مال خلیفه، یاسوج، نورآباد، نودان و قائمیه به بندر بوشهر می رسد؛ اکنون شرکت ساخت برای تکمیل آن 521 کیلومتر پروژه راهسازی را در دست اقدام قرار داده است.
دهمین کریدور به طول یک هزار و152 کیلومتر از ایواوغلی و سلماس آغاز می شود و پس از گذر از تبریز، ارومیه، میاندوآب، سنندج، کرمانشاه، خرم آباد و اندیمشک به اهواز و در پایان به بندر امام خمینی (ره ) می رسد.
این کریدور با عنوان دالان شمال به جنوب، 10 پایانه مرزی را به شبکه جاده ای متصل می کند و یکی از مهم ترین مسیرهای ترانزیتی کشور محسوب می شود.
وزیر راه و شهرسازی با تاکید بر اینکه این شبکه راهی، مسیر توسعه ایران است، گفت: اکنون از 20 هزار و 908 کیلومتر از این کریدورهای 10 گانه، 12 هزار و 364 کیومتر آن آماده بهره برداری و سه هزار و 660 کیلومتر آن در دست تکمیل است. پارسال 485 کیلومتر از شبکه راهی این کریدورها به بهره برداری رسید.
مسیرهای دیگری نیز هستند که با توجه به کارکرد منطقه‌ای و استانی، به نوعی تکمیل کننده کریدورهای 10 گانه کشورند.
وزارت راه وشهرسازی اکنون به دنبال تکمیل این کریدورهای 10 گانه در شبکه راه های کشور است و ضروری است مجلس و دولت با اختصاص منابع مورد نیاز مالی در بودجه سالیانه کشور، زمینه تکمیل این کریدورهای های مهم شمال - جنوب، شرق - غرب و منطقه مرکزی ایران را فراهم کند تا علاوه بر تسهیل تردد کالا و مسافر در سطح کشور با افزایش ترانزیت کالا در مسیرهای مختلف از موقعیت استراتژیک ایران در منطقه بیش از پیش استفاده شود.