بهره مندی همه اقشار از بن کتاب درصورت حذف یارانه دستگاه های دولتی

به گزارش ایران اکونومیست؛   عباس حسینی نیک  اظهار کرد: همه کشورها در بخش فرهنگ و حوزه کتاب از یارانه های مستقیم و یا غیرمستقیم برخوردارند البته این یارانه در کشورهای پیشرفته به صورت غیرمستقیم و با معافیت مالیاتی، بیمه، تخفیف، هزینه پست رایگان و .. پرداخت می شود.
حسینی با بیان اینکه شیوه های مختلفی در ایران برای پرداخت یارانه کتاب وجود داشته، افزود: یارانه تا سال 84مستقیم به تولیدکنندگان کتاب و ناشران در قالب تهیه کاغذ دولتی به قیمت مناسب بود و طی آن دولت با ساز و کارهای داخلی خود، تامین بودجه کرده و کاغذ را به قیمت مناسب وارد می کرد و یا کاغذ داخلی در اختیار ناشر قرار می داد.
این فعال عرصه نشر ادامه داد: تفاوت بسیار زیاد قیمت کاغذ دولتی و آزاد در اوایل دهه 80 باعث شد، یارانه ای که به تولیدکنندگان پرداخت می شد، توسط عده ای به ویژه دستگاه هایی که به اسم نشر، سهمیه کاغذ دولتی داشتند، در بازار آزاد فروخته شود.
به گفته بازرس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران، این اقدام سبب شده بود، ناشران در آن زمان از خیر دریافت این یارانه مستقیم بگذرند، آنها طی نامه ای به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، خواستار حذف یارانه و جایگزینی خرید کتاب از ناشران شدند.
حسینی نیک با بیان اینکه مبلغ یارانه کاغذ حدود یک هزار میلیارد تومان بود، اضافه کرد: پس از آن این مبلغ به شدت کاهش یافت و به مرور از میزان آن کاسته شد تا جایی که اکنون این مبلغ حدود 100 میلیارد تومان است.
وی گفت: این شیوه پرداخت یارانه به دلیل همین سوء استفاده ها، نتیجه مفیدی نداشت.

** بن کتاب، بازار آزاد و دلالان
حسینی نیک با بیان اینکه خط مشی دولت های نهم و دهم نیز پرداخت یارانه مستقیم به مصرف کننده بود، گفت: این شیوه پرداخت که همچنان ادامه دارد، باعث کاهش شدید خرید کتاب شده است.
وی افزود: ابتدا این یارانه ها در قالب بن های کاغذی توسط بانک های عامل به دست دانش آموزان، دانشجویان، طلاب و نهادهای مختلف می رسید که بعدها این بن ها به کارت تبدیل شدند.
مدیر انتشارات مجد، آفت این شیوه پرداخت یارانه را، نرسیدن آن به دست مصرف کننده واقعی کتاب دانست و افزود: هر سال در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران شاهد خرید و فروش این کارت ها هستیم تا جایی که برخی کارت هایی به مبلغ صدها میلیون تومان در اختیار دارند؛ کارت هایی که دارای شماره سریال هستند.
وی با بیان اینکه این افراد معمولا ماموران خرید نهادها و دستگاه های دولتی هستند، اظهار کرد: بیشتر افراد این کارت ها را در خیابان انقلاب خرید و فروش می کنند، بعبارتی این یارانه نه تنها به کتاب تبدیل نمی شود بلکه بازاری کاذب نیز برای آن ایجاد می شود.
بازرس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران ادامه داد: برخی نهادها به اسم خرید کتاب و تجهیز کتابخانه، این بن ها را دریافت اما صرف اموری دیگر می کنند؛ مبالغ میلیاردی که در اصل باید صرف کتاب شود در حالیکه از جاهای دیگر سر درمی آورد.
وی با بیان اینکه با این شیوه هدف قانونگذار و دولت تامین نمی شود و فعالیت دلال ها رونق می یابد، اضافه کرد: بسیاری از بن کارت ها توسط نهادها و دستگاه های دولتی صرف خرید کتاب های خارجی یا لوکس می شود؛ کتابهایی که قیمت های گزافی هم دارند در حالیکه دلیلی برای حمایت دولت از کتاب و ناشر خارجی وجود ندارد.
به گفته حسینی نیک، زمانی که یارانه کتاب مستقیم به دست مصرف کننده برسد، وی می تواند آن را همه جا مصرف کند.

** حذف یارانه نهادها و دستگاه های دولتی
بازرس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران با انتقاد از پرداخت مستقیم یارانه به مصرف کننده گفت: این شیوه در دنیا منسوخ شده اما در کشورهای عقب مانده کاربرد دارد، در این کشورها به دلیل فقر، یارانه به فرد داده می شود تا وی برای خرید هر کالایی از آن استفاده کند.
وی ادامه داد: در صورتی که دولت بخواهد یارانه را به دست مصرف کننده اصلی برساند، باید یارانه بخش های دولتی، عمومی و غیرخصوصی حذف شود زیرا مشارکت وزارت ارشاد با این نهادها برای تامین کتاب محل فساد است.
حسینی نیک اظهار داشت: این مساله سال گذشته در شورای برنامه ریزی نمایشگاه کتاب هم تصویب و در شورای تشکل ها و هیات مدیره اتحادیه ناشران و کتابفروشان نیز مورد تاکید قرار گرفت اما اجرایی نشد.
مدیر انتشارات مجد ادامه داد: باید یارانه کتاب به همه مردم تعلق بگیرد نه فقط به اقشار خاص در حالیکه اکنون از این یارانه فقط دانش آموزان، دانشجویان، طلاب، اساتید دانشگاه و اهالی قلم استفاده می کنند.
وی تصریح کرد: نهادهای دولتی نباید به یارانه کتاب دست اندازی داشته باشند زیرا آنها دارای بودجه های فرهنگی هستند بنابراین تزریق بودجه اندک حوزه کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به وزارتخانه های دیگر بی معناست و بودجه این حوزه و یارانه کتاب متعلق به مردم است.
به گفته این فعال عرصه نشر، اگر یارانه های نهادها و دستگاه های دولتی حذف شود، حدود یک میلیون نفر می توانند کارت خرید کتاب دریافت کنند که این مساله دارای چند مزیت است، عدالت رعایت شده و یارانه در محل خود مصرف می شود، امکان سوء استفاده کاهش می یابد و مدیران و تصمیم گیران نمی توانند به نهادهای مختلف، یارانه دلخواه اختصاص دهند، بعد از آن هم مشخص می شود بن ها صرف خرید کتاب یا میز و صندلی شده است.
حسینی نیک با بیان اینکه تعلق یارانه به همه مردم عاملی برای حضور بیشتر مردم در نمایشگاه خواهد بود، ادامه داد: از آنجا که این بن ها فقط در نمایشگاه کتاب قابل استفاده است، مخاطبان مجبور هستند به نمایشگاه مراجعه کنند که این بسیار ارزشمند است.

** معافیت مالیاتی عملیاتی شود
مدیر انتشارات مجد با اشاره به پرداخت یارانه به شیوه معقول و مرسوم در دنیا گفت: در این شیوه از تولید و نه تولیدکننده حمایت می شود؛ حمایتی که فساد در آن کم است اما متاسفانه این روش در ایران اجرا نمی شود.
وی اظهار کرد: در صورتی که بخواهیم از این شیوه بهره مند شویم، باید کارهایی صورت بگیرد، بعنوان مثال معافیت مالیاتی به معنای واقعی عملیاتی شود؛ درحالیکه امروز ناشران همچنان با سازمان امور مالیاتی بر سر این موضوع درگیر هستند زیرا این سازمان با ترفندهای مختلف از ناشران و کتابفروشان مالیات می گیرد.
بازرس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران با بیان اینکه بیمه تامین اجتماعی مشمول کتابفروشان نمی شود، افزود: یکی از محل های هزینه یارانه کتاب می تواند کتابفروشی ها باشد، هرچند موضوع کاربری فرهنگی کتابفروشان و ناشران در همه شهرها نیز مساله ای دیگر است.
وی با تاکید بر بهره مندی همه عوامل دخیل در تولید کتاب از یارانه، ادامه داد: باید حمایت از ناشران و کتابفروشان به گونه ای باشد تا آنها بتوانند از فضاهای غیرتجاری برای کتابفروشی و دفاتر نشر استفاده کنند.
به گفته حسینی نیک، برای نیل به هدف اصلی که ارتقای سطح فرهنگ جامعه است باید همه عوامل دخیل در تولید کتاب اعم از مترجم، نویسنده و ناشر حمایت شوند که یکی از این حمایت ها می تواند اختصاص یارانه به آنها باشد.
ناشر برگزیده سال 94 توجه به حوزه ترجمه و حمایت از آن را بسیار مهم دانست و گفت: به شدت نیازمند ترجمه منابع علمی و به روز دنیا هستیم در حالیکه هزینه های این بخش بسیار زیاد است و قابل تامین توسط ناشران نیست از این رو دولت باید برای حمایت از ترجمه های فاخر به پژوهشگاه ها کمک کرده و نقدینگی ناشران هم در قالب وام تامین شود.
وی مهمترین مشکل حوزه کتاب را بعد از محتوا، توزیع و عرضه آن عنوان و اضافه کرد: 70 تا 80 درصد کتابها در تهران تولید می شود در حالیکه نیاز است تا در کمترین زمان این کالای فرهنگی به دست کتابفروشان شهرستانی برسد.
حسینی نیک گفت: ایجاد و تجهیز مراکز فروش کتاب در استان ها و مراکز آن و راه اندازی بورس کتاب نیازمند بودجه است بنابراین باید یارانه ها برای رونق کتاب و کتابفروشی اختصاص یابد بعبارتی این یارانه باید صرف ویترین کتاب شود تا «یار مهربان» در دسترس همه باشد.
 اخیرا سخنگوی سی و یکمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران درباره نحوه مشارکت دانشجویان و طلاب، اساتید، اهالی قلم، نخبگان، نهادها و موسسات برای دریافت بن کتاب در این دوره از نمایشگاه اظهار کرد: این بن ها در راستای تحقق سیاست‌های حمایتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و برای کمک به جامعه علمی کشور و همچنین ترویج کتاب و کتابخوانی در جامعه هر سال در ایام نمایشگاه کتاب تهران در دسترس مخاطبان قرار می‌گیرد.
سی و یکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از 12 تا 22 اردیبهشت ماه 97 با شعار « نه به کتاب نخواندن» در محل مصلای امام خمینی (ره) برگزار خواهد شد.