از زیر و بم حواشی خانه سینما تا اکران / «اختلاف طبیعی است»

به گزارش ایران اکونومیست؛ عملکرد مدیران خانه سینما بیش از هر زمانی در دو سه سال اخیر با انتقادهایی روبه‌رو بوده و با دوران پرالتهاب بسته شدن خانه توسط مدیران سینمایی دولت دهم زیاد مقایسه می‌شود. اگرچه برخی از این انتقادها ممکن است از سوی مدیران فعلی خانه سینما، آن هم با اغماض، پذیرفته شود، اما تاکید آن‌ها بیشتر بر این است که اقدامات انجام شده‌شان خیلی بیشتر از آنچه خبری شده، بوده و رسانه‌ای نکردن کارها، درست یا غلط، تصمیم این مدیران در خانه سینما است.

براین اساس موضوعات مختلف صنفی در سینما و مشکلاتی که برای بعضی فیلم‌ها به وجود آمده و نیز همین حاشیه‌هایی که پیرامون خانه سینما وجود دارد بهانه‌ای شد تا در روزهایی ابتدایی سال جدید  سراغ همایون اسعدیان ـ رییس هیئت مدیره خانه سینما ـ برود و درباره این مسائل با او گفت‌وگویی داشته باشد که در ادامه می‌آید.

وی با تبریک فرارسیدن سال نو به اهالی سینما و رفع دغدغه‌ها و نگرانی‌های مردم در التهابات اقتصادی و ارزی کشور، پیش از هرچیز به مجمع عمومی سالانه خانه سینما که در آخرین روزهای سال 96 برگزار شد اشاره و گزارشی را از آن مجمع که منجر به انتخاب بازرس جدید هیئت مدیره هم شده است، ارائه کرد.

دوره فعالیت بازرس، یکی از اشکالات اساسنامه خانه سینما است

اسعدیان توضیح داد: قبل از عید نوروز طبق اساسنامه باید مجمع عمومی سالانه عادی را برای گزارش به اعضا و انتخاب بازرس جدید برگزار می‌کردیم و آنچه درباره بازرس رخ می‌دهد همان طور که در مجمع هم گفتم یکی از اشکالات اساسنامه خانه سینما است، چون دوره فعالیت بازرس یک ساله است و وقتی از انجمن بازرسان صنوف یک نفر به عنوان بازرس هیئت مدیره انتخاب می‌شود، دیگر نمی‌تواند در صنف خود بازرس باقی بماند پس در انتخابات سال بعد هیئت مدیره هم نمی‌تواند شرکت کند. به اعتقاد من کارایی بازرس برای یک سال کم است و امیدوارم این مسئله در اساسنامه خانه سینما در آینده اصلاح شود.

او ادامه داد: در آن جلسه همچنین هیئت مدیره گزارش خود را ارائه کرد که به نظرم برآیندش مثبت بود و ما با اعتراض یا نکته‌ای روبرو نشدیم. البته ادعا نمی‌کنیم که فعالیت‌های زیادی داشته‌ایم ولی هم هیئت مدیره و هم آقای شاهسواری (مدیرعامل خانه سینما) مبنا را بر این گذاشته‌اند که اقدامات انجام شده خیلی مطبوعاتی نشود چون بعد از مدتی به هر حال خود را نشان می‌دهند. ضمن اینکه هر هیئت مدیره‌ای که برسرکار می‌آید از صفر شروع نمی‌کند بلکه کارهای قبلی را ادامه می‌دهد و در زمینه‌های جدید هم برنامه‌ریزی می‌کند.

پاسخی به حرف‌های مبتذل درباره خانه سینما

وی با اشاره به ارائه گزارش‌های مالی در مجمع عمومی گفت:‌ در این گزارش به برخی حرف‌های مبتذلی که درباره خانه سینما گفته شده بود هم پاسخ داده شد، از جمله اینکه ما در سال گذشته رقمی بالغ بر یک میلیارد و 200 میلیون تومان به اعضا و نیازمندان خانه سینما کمک بلاعوض کردیم و این بخشی از یک بودجه چهار، پنج میلیاردی بود نه چند صد میلیاردی. البته این رقم جدا از حدود 900 میلیونی است که شب عید به سینماگران نیازمند دادیم.

او درباره این ارقام پرداخت شده و چگونگی توزیع آن بیان کرد:‌ تصمیم قاطع ما این بود که قرار نیست به همه، رقم یکسانی داده شود و براین اساس به بعضی صنوف که افراد نیازمندشان کمتر بود رقم ناچیزی دادیم و به برخی دیگر کامل پرداخت شد که این پرداخت‌ها هم به خود اعضای صنوف صورت گرفت. بنابراین آن‌هایی که ادعا می‌کنند خانه سینما باید حسابرسی شود طوری صحبت می‌کنند که انگار اینجا بودجه چندصد میلیاردی وجود دارد در حالی که اینطور نیست و ما فقط 4-5 میلیارد تومان بودجه داریم.

قرارداد تیپ، بررسی ساختار جدید و راه‌اندازی اپلیکیشن خانه سینما

رییس هیئت مدیره خانه سینما در توضیح دیگر اقدامات انجام شده این نهاد صنفی گفت: یکی از اشکالات بزرگ سینمای ایران نداشتن قراردادهای مشخص است و هر تهیه‌کننده یک نوع قرادارد دارد و خیلی از پرونده‌های هیات رفع اختلاف خانه سینما ناشی از همین مسئله است. این حرکت از دوره قبل شروع شده بود تا یک قرارداد تیپ نوشته شود و تمام دفاتر سینمایی با همین قرارداد کار کنند. مسائل مرتبط با این قراداد که نظر تمام صنوف در آن رعایت می‌شود، ابتدا با همکاری آقای رزاق کریمی انجام شد و الان هم یک تیم حقوقی درحال پیگیری است و ان‌شاءالله سال آینده آماده می‌شود. علاوه بر این بررسی ساختار خانه سینما و پیشنهاد ساختار جدید در مواجهه با شرایط جدید در حال انجام است که فکر می کنم پروانه‌ای دو ساله است.

این کارگردان سینما همچنین راه‌اندازی اپلیکیشن خانه سینما را به همت روانبخش صادقی (عضو هیئت مدیره) از دیگر کارهای انجام شده معرفی کرد و افزود: این اپلیکیشن برای اعضای خانه سینما است و با ورود به آن می‌توانند از تمام اطلاعات مورد نیاز کاری و صنفی اعضا و هیئت مدیره بهره‌مند شوند. مراحل اولیه این کار انجام شده و تا دو سه ماه آینده تمام می‌شود.

ساختمان شماره سه خانه سینما آماده شد

اضافه شدن یک ساختمان دیگر به خانه سینما از جمله اقدامات معرفی شده از سوی هیات مدیره به صنوف خانه سینما است که از این پس با عنوان ساختمان شماره 3 خانه سینما که توسعه اقتصادی و تمرکز صنوف مرتبط در آنجا خواهد بود.

اسعدیان در بخشی دیگر از صحبت‌های خود درباره گزارش ارائه شده در مجمع به انتقاداتی که درباره چند شغله بودن برخی مدیران خانه سینما مطرح شده اشاره و اظهار کرد: ما اتفاقا از این موضوع استقبال می‌کنیم که مدیرعامل خانه سینما در صندوق اعتباری هنر، در هیئت امنای فارابی و در هر جایی که به سینما ارتباط دارد کرسی داشته باشد. این هم ارتباطی به شخص آقای شاهسواری ندارد و اصلا اینکه توانسته‌ایم این کرسی‌ها را بدست آوریم باعث افتخار ماست و این را در هرجایی که مربوط به هنر و سینما باشد ادامه می‌دهیم.

حمله‌های امروز، کینه دوستان شکست خورده دیروز است

او در پاسخ به اینکه چرا عملکرد خانه سینما طبق آنچه در انتقادات مطرح شده، همسویی زیادی با دولت دارد در حالی که خانه سینما به عنوان صنف مثلا در موضوع فیلم‌های توقیفی، بیشتر می‌توانست از این فیلم‌ها حمایت کند؟ گفت: خانه سینما در مقطعی در تقابل کامل با دولت قرار گرفت چون دولت، خانه سینما را بست و ما وارد یک رویارویی شدیم. البته موفق هم شدیم تا خانه سینما را حفظ کنیم، اما بسیاری از حملات امروز کینه‌های همان روزهاست و دوستان شکست خورده آن موقع که امروز به اجبار همراه ما می‌خندند در حال ضربه زدن به ما هستند.

اسعدیان اضافه کرد:‌ با این وجود این تصور که خانه سینما قرار است همیشه اپوزوسیون باقی بماند یک تصور غلط است. خانه سینما جایی برای فعالیت‌های سیاسی نیست و قرار هم نیست به عنوان بازوی اجرایی دولت باشد. ما در سال گذشته کاملا در یک موضع انتقادی ـ تعاملی با ارشاد قرار داشتیم که رسانه‌ای هم نکردیم، اما چند جلسه با آقایان حیدریان و داروغه‌زاده برگزار کردیم و آقای درمیشیان نامه‌ای را منتشر کرد که امضای مدیرعامل خانه سینما هم پای آن بود؛ نامه‌ای که در خانه سینما امضا شده بود و انتشارش باعث گله‌مندی دوستان هم شد. با این حال آن نامه، رسمی و با سه امضا بود که نشان می‌دهد در مورد فیلم «عصبانی نیستم» که مجوز اکران داشت، منفعل نبودیم.  برخی جزئیات دیگر از کارهای انجام شده را هم نمی‌توانم اعلام کنم ولی آقای درمیشیان هم می‌تواند بگوید که ما تا شب عید چقدر در تلاش بودیم تا فیلم «عصبانی نیستم» راهی اکران نوروزی شود. بنابراین به جز پیگیری‌ها، دست‌کم نامه‌های اعتراضی ما به این اتفاقات وجود دارد و این طور نبوده که سکوت کرده باشیم.

وی در پاسخ به اینکه آیا رسانه‌ای نکردن کارها به‌دلیل خاصی بوده است؟ گفت: نه این تصمیمی بود که در خانه سینما گرفته شده بود؛ یعنی اینکه به ورطه نمایش دادن کارهای خود نیفتیم. در حالی که میزان نامه‌ها و پیگیری‌های هیئت مدیره و شخص مدیرعامل خانه سینما زیاد بوده ولی تصمیم براین شد که این سیاست را این گونه پیش ببریم. البته ممکن است شما به درستی بگویید ممکن است با اعلام نکردن کارها این شائبه به وجود آید که روابط دیگری میان خانه سینما و دولت حاکم است اما اعلام می‌کنم که خانه سینما بازوی اجرایی هیچ نهادی نیست بلکه یک نهاد مستقل است و کاملا در مقابل تمام دولت‌هایی که بیایند در موضع انتقادی تعاملی قرار خواهیم داشت.

اسعدیان یادآور شد: در واقع به جز اتفاقی که پیش از دولت یازدهم رخ داد قصد جنگ با هیچ دولتی نداریم، اما این طور هم نیست که به عنوان یک بازوی اجرایی عمل کنیم. در این مدت آقای حیدریان همراهی خوبی داشته، هر چند در مواردی با هم به نتیجه نرسیدیم. امروز هم به این نکته می‌بالیم که خانه سینما در موضعی قرار گرفته است که وزارت ارشاد خانه سینما را بسیار مهم و تعیین کننده می‌داند و در اکثر تصمیم‌گیری‌ها از خانه سینما نظرخواهی می‌کنند، یعنی حتی پس از گفت‌وگو با خانه سینما سیاست‌های خود را اعلام می‌کنند و این در یک سکوت خبری با تلاش مدیرعامل و هیأت مدیره به دست آمده است.

وقتی خانه سینما به سپر تبدیل شد

کارگردان فیلم «یک روز بخصوص» همچنین درباره اینکه سینما در یک مقطع دو جناح داشت و الان همان جناح‌ها چندپاره شده‌اند به طوری که در هیأت مدیره هم می‌توان چنین نکته‌ای را که بوی اختلاف می‌دهد، متوجه شد و نیز اینکه همه این‌ها سبب می‌شود حاشیه‌ها بیشتر شوند و آیا می‌توان گفت که همین چندپارگی باعث شده این حاشیه‌ها و فشارها بوجود بیاید؟ بیان کرد: شاید بد نباشد به طور خلاصه مروری بر سال‌های گذشته داشته باشیم و اینکه خانه سینما سال‌ها بود که کار خود را انجام می‌داد و در آن 10، 15 سال، خانه سینما نه معضلات مقامات مملکتی بود و نه در اهالی سینما موردی داشت. اتفاقی که در دوره آقای شمقدری رخ داد یک تحول ایجاد کرد به طوری که ما با یک دشمن واحد روبرو شدیم و خانه سینما به یک سپر تبدیل شد که همه با هم جمع شدند، اختلافات را کنار گذاشتند تا از خانه سینما دفاع کنند و در این بین تعداد اندکی که مشکل داشتند به آقای شمقدری پیوستند و شورای ساماندهی صنوف را راه‌اندازی کردند.

او گفت: آن اتحادی که بین اعضای خانه سینما و صنوف ایجاد شد خانه سینمایی را که در چند سال گذشته آرام کار می‌کرد به جایی تبدیل کرد که در انتخابات ریاست جمهوری هر کاندیدایی بازگشایی آن را جزو برنامه‌های خود اعلام می‌کرد و دیگر این خانه سینما، خانه سینمای قبلی نبود. وقتی هم که باز شد دیگر صنوف همان صنوف قبلی نبودند چون یک تحول ایجاد شده بود و همه به یک درک دیگری رسیده بودند. به طوری که صنوف متوجه قدرت خود شده بودند و واقعیت این است که خانه سینما یک مرحله تاریخی را گذراند. از این خانه سینمای جدید، هم از بیرون یک توقع خاصی وجود دارد و هم صنوف توقع دیگری دارند که البته این اتفاق‌ها در کل بسیار خوب بود که باعث شد خانه سینما از آن حالت به شرایط دیگری برسد.

وجود اختلاف امری طبیعی و قطعی است

اسعدیان افزود: اما در شرایطی جز آن، اختلافات بروز می‌کند و خواسته‌های به حق نیز مطرح می‌شود. پس اینکه چنین اختلافاتی وجود دارد یک امر طبیعی و قطعی است و در اینکه توقعات صنوف تغییر کرده شکی نیست. در اینکه در هیأت مدیره هم دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد شکی نیست اما مسئله این است که در خروجی و نتایج کار آشفتگی نداشته باشیم. بنابراین چنین مسئله‌ای چندان هم بد نیست و اینکه همه با هم یک دست باشند هم ممکن است نتایج خوبی را به دست ندهد. ما هنوز دوستانی از صنوف مختلف را داریم که در مسئله ثبت قانونی به تفاهم نرسیدند و این خود باعث می‌شود ضعف‌های ماجرا بیشتر مشخص شود. ما 17 صنف داریم که به طور قانونی ثبت شده‌اند اما چند صنف از جمله کانون کارگردانان هنوز به نتیجه قطعی نرسیده است که در وزارت کار ثبت قانونی شود.

دلایل ثبت نشدن کانون کارگردانان در وزارت کار

وی در پاسخ به اینکه چرا کانون کارگردانان هنوز مقاومت می‌کند؟ توضیح داد: برای دوستان ابهاماتی وجود دارد و این برای تمام صنوفی است که هنوز ثبت قانونی نشده‌اند. البته این ابهامات نقطه مثبتی هم دارد چون وقتی مطرح می‌شود ما نیز به برطرف کردن آن می‌پردازیم. چون به هر حال هیأت مدیره خانه سینما در یک مجمع عمومی تصمیم گرفت، پس از بررسی وزارتخانه‌های بازرگانی و کشور ثبت قانونی صنف‌ها در وزارت کار را به عنوان درست‌ترین کار انتخاب کنیم و این تصمیم جمعی دوره به دوره منتقل شده و تاکنون مخالفتی با آن مطرح نشده است. ما هم وقتی آمدیم این وظیفه به ما محول شد و هر وقت در مجمع عمومی دوستانی که با این مسئله مخالفت دارند بتوانند رأی اکثریت را به دست آورند آن وقت دیگر هیأت مدیره هیچ وظیفه‌ای ندارد. البته در چند روز آینده جلسه دیگری برگزار می‌شود و امیدواریم صنوف را بتوانیم قانع کنیم که این حرکت می‌تواند برای آینده فعالیت صنوف مفید باشد چون این کار باعث می‌شود صنوف شماره ثبت پیدا کند چرا که برخی از آن‌ها با وجود سابقه 20 سال فعالیت هیچ شماره ثبت یا بهتر بگویم هویتی ندارند که اگر بخواهند مثلا اقدامات بانکی یا دیگر کارهای اداری را پیگیری کنند، هویت مشخصی داشته باشند. در واقع تا پیش از این تمام صنوف ذیل خانه سینما هویت داشتند. در حالی که به شکل مستقل مشکل داریم و حساب‌های بانکی به اسم افراد است نه صنوف که این به زودی دچار مشکل خواهد شد.

او ادامه داد: این اشکال هم مطرح است که در تمام این سال‌ها هیأتی کار کرده‌ و جلو آمده‌ایم. در حالی که هیچ نظارت درستی نبوده که کسی بگوید شما حق ندارید اساسنامه را تغییر دهید و کار کنید و در این مدت آقای رزاق‌کریمی زحمت کشیده و تمام آیین‌نامه‌های صنوف را بررسی کردند که در این پروسه متوجه شدیم چه تغییراتی و با چه رویکردی کارها انجام شده است. به این ترتیب از آنجا که در سال‌های گذشته هر کاری که دلمان خواسته انجام داده‌ایم و الان می‌خواهیم همه چیز قانونمند شود مقاومت‌هایی ممکن است وجود داشته باشد.

بسیاری از انتقادها جوسازی است؛ درست نمی‌گویند

رییس هیات مدیره خانه سینما درباره اینکه برای دور کردن خانه سینما از انفعال و رفع اختلافاتی که درون سینمایی‌ها وجود دارد و گاهی از بیرون به خوبی دیده می‌شود و به همین دلیل گفته می‌شود که خانه سینما دیگر آن خانه سینمای قدیم نیست و نیز با توجه به سهم‌خواهی‌هایی که صورت می‌گیرد چه راهی پیشنهاد می‌دهد؟ اظهار کرد: بسیاری از این انتقاداتی که مطرح می‌شود درست هستند و ما آن‌ها را گوش می‌دهیم اما بسیاری دیگر هم جوسازی است و از سوی همان‌هایی گفته می‌شود که در دوران آقای شمقدری بودند و الان به نوعی در حال تلافی کردن هستند. من این‌ها را درک می‌کنم. یک زمانی بود که ما با تعدادی رسانه شناسنامه‌دار روبرو بودیم اما فضای مجازی علاوه بر محاسن خود معایبی هم دارد. امروز با صفحات زیادی روبرو هستیم که اساسا شناسنامه ندارند و نمی‌دانی با چه کسی طرف هستی. هر چند می‌دانیم پشت هر کدام از آن‌ها چه کسی است. این سایت‌ها و صفحات مجازی به دنبال منافع خودشان هستند و گاهی معرکه عجیبی راه می‌اندازند و اتفاقا با این جوسازی‌ها می‌توانند به نتیجه برسند چون میراث آن سال‌ها را هنوز می‌بینیم؛ یعنی اینکه به وفور دروغ می‌گویند و بعد از مدتی دروغ‌ها باور می‌شود.

یک درخواست از موسسه رسانه‌های تصویری

اسعدیان گفت: در این شرایط نمی‌شود روابط عمومی خانه سینما را موظف کرد که هر روز به این مطالب بدون سند پاسخ دهد یا مثلا وکیل خانه سینما از همه آن‌ها شکایت کند چون شناسنامه‌ای ندارند که شکایت کند. این‌ها با یک سازماندهی مشخص حمله می‌کنند و هدفشان چند نفر محدود هستند. این مسئله در مباحث اقتصادی هم وجود دارد و برخی از این سایت‌ها حدود یک سال است که دست به انتشار مطالبی درباره اینکه چند نفر مشخص وام‌های زیادی از فارابی گرفته‌اند زده‌ و عجیب است که فقط روی دو، سه نفر زوم می‌کنند که این نشان از وجود مشکلات شخصی است. بنابراین بسیار خوشحالم که در سال گذشته بنیاد فارابی فهرست فیلمسازانی که از این بنیاد وام گرفته‌اند را منتشر کرد. وقتی این لیست منتشر شد چند روزی سکوت شد چون تمام کسانی که مرتب داد می‌زدند دزد بگیرید معلوم شد که خودشان هم جزو همان‌ها هستند و بعد دوباره شروع کردند به تهدید کردن و فقط به هفت، هشت نفر پرداختند که این‌ها باید جواب دهند. انتشار این لیست بسیار خوب بود چون جالب است سردمدارانی که عَلَم ساخت فیلم بدون حمایت دولتی را بر سر می‌برند و دم از سینمای خصوصی می‌زنند از دولت وام گرفته‌اند.  من خواهش می‌کنم موسسه رسانه‌های تصویری هم لطف کند لیست خریدهای خود را منتشر کند و مطمئن هستم در آنجا هم سکوت می‌شود. آن وقت معلوم می‌شود اگر برخی دوستان می‌خواستند فیلم‌هایشان را در بازار بیرون بفروشند به چه قیمتی از آن‌ها می‌خریدند و الان به چه قیمت وحشتناکی به موسسه رسانه‌های تصویری فروخته‌اند.

او اضافه کرد:‌ البته نکته بعدی این است که بنیاد سینمایی فارابی طی 6 سال 83 میلیارد تومان به سینمای ایران کمک کرده است. خوب است، ببینیم در مدت شش سال چقدر به فوتبال ما کمک شده است. در حالی که این رقم به بیش از 300 فیلم اختصاص داده شده و به طور متوسط به هر فیلم 250 میلیون تومان رسیده است. آیا دولت کار بدی کرده و با این جوسازی‌ها می‌خواهیم این کمک را هم از سینمای ایران بگیریم؟ ما می‌توانیم به جایش این را مطرح کنیم که چرا در انتخاب فیلم‌ها برای کمک و حمایت مالی اشتباه کردید؟ اما اینکه بگوییم وامصیبتا، بیت‌المال در سینمای ایران هدر رفت درست نیست.

آیا 16 درصد کمک فارابی به سینما زیاد است؟

او گفت: در سال گذشته حدود 100 فیلم ساخته شده و با توجه به هزینه‌های کلی آن‌ها می‌توان گفت بنیاد فارابی فقط 16 درصد کمک کرده است. آیا این رقم بالایی است؟ به جای اینکه تلاش کنیم این سهم را بالا ببریم فقط جوسازی می‌بینیم و به این ترتیب ریشه قضیه را می‌زنیم. ضمن اینکه من می‌توانم روی بسیاری از این اسامی فهرست منتشر شده دست بگذارم و بگویم در این سال‌ها چه کرده‌اند، اما آیا این تف سربالا نیست و مردم نمی‌گویند این‌ها چه می‌کنند و درونشان چه خبر است؟ آیا این بگم بگم‌های دوران احمدی‌نژاد نیست که راه انداخته‌اید؟ نباید فراموش کنیم که حق نداریم فضای سینما را آلوده کنیم و نباید ذهن مردم را نسبت به کل سینما خراب کنیم. با این حال در کلیت ماجرا نظرم بر این است که کاری نکنیم این 16 درصد سهم کمک بنیاد فارابی سال دیگر کاهش یابد. در حالی که باید تلاش کنیم به 25 درصد تبدیل و درست‌تر خرج شود، یعنی در توزیع آن هم باید دقت بیشتری صورت گیرد، البته به توزیع عادلانه و مساوی هم باور ندارم چرا که همه پروژه‌های سینمایی یکسان نیستند.

تلاش برای درآمدزایی در خانه سینما

اسعدیان در بخش دیگری از این گفت‌وگو درباره رقم بودجه خانه سینما بیان کرد: این خانه حدود چهار تا پنج میلیارد تومان بودجه دارد که فقط بخشی از آن اختصاص یافت. خانه سینما کارمندان محدودی دارد و بودجه کمی هم به آن تعلق می‌گیرد. ما هر چه بگیریم آنقدر وضع معیشتی در میان نیازمندان این خانه بد است که بیشتر صرف آن‌ها می‌شود. الان هم به دنبال راه‌هایی هستیم تا برای خانه سینما به شکل قانونی درآمدزایی کنیم و به نحوی از بیکاران خانه سینما هم حمایت شود.

او در پاسخ به اینکه این صندوق حمایت از بیکاران همان صندوقی است که قبلا با عنوان امنیت شغلی مطرح می‌شد؟ گفت: آن مسئله هم در زمان خود پیگیری شد و  البته اشکالات زیادی در آن وجود داشت که آقای توحیدی توانست با پیگیری‌ها رقم حدود دو میلیارد تومان را برای صندوق بگیرد ولی برای چنین صندوقی این رقم فقط در ظاهر زیاد است. تا وقتی که بخواهیم به دولت‌ها وابسته باشیم، ممکن است در هر زمانی موفق به گرفتن پول نشویم. به همین دلیل فعالیت‌ها برای این درآمدزایی مستمر شروع شده و تا دو، سه ماه آینده اعلام می‌شود.

توافق جدید با ارشاد برای تامین امنیت شغلی

به گفته رئیس هیات مدیره خانه سینما در موضوع امنیت شغلی یکی از مواردی که در مجمع عمومی هم مطرح شده یک توافق با وزارت ارشاد است، مبنی براینکه از این پس برای ساخت یک فیلم ابتدا موافقت اصولی داده می‌شود تا اعلام شود که یک کارگردان با یک تهیه‌کننده مشخص، می‌تواند فیلمنامه‌ای را که تأیید شده بسازد. در این مرحله تهیه کننده می‌تواند برای جذب سرمایه و تکمیل گروه خود اقدام کند. سپس زمانی که ساخت فیلم در شرف آغاز است باید پروانه ساخت گرفته شود که برای این کار هم ابتدا لیست تمام عوامل که شماره نظام صنفی دارند باید ارائه شود.

اسعدیان که رییس شورای صنفی نمایش نیز هست با تاکید براینکه این یک قدم بسیار بزرگ است که برداشته شده و این توافق با شورای عالی تهیه‌کنندگان هم صورت گرفته است، درباره اینکه با توجه به تمام شدن دوران فعالیت شورای صنفی و تغییر اعضای شورای مرکزی کانون کارگردانان آیا از شورای صنفی نمایش استعفا کرده است؟  گفت: آخرین جلسه شورا پیش از عید برگزار شد و آیین‌نامه جدید هم ابلاغ شده بود که در آن آیین‌نامه ترکیب شورا با تغییر مواجه می‌شد و باید اعضای جدید معرفی می‌شدند. در حال حاضر دوره دوساله‌ تمام شده است و به دوستان در شورای مرکزی کانون کارگردانان هم اعلام کرده‌ام که استعفا می‌دهم اما آقای امیریوسفی خواست به دلیل سفری که دارد استعفا ندهم و همچنان در جلسه‌ی آتی شورا حضور داشته باشم تا پس از سفرش در این باره تصمیم‌گیری شود بنابراین ممکن است فقط یک جلسه دیگر بروم.

نظام‌نامه اکران و یک ایراد مهم

همایون اسعدیان همچنین در پاسخ به سوالی درباره نظام‌نامه اکران و ایراداتی که به آن وارد می‌داند، اظهار کرد: من به طور شخصی بعد از تدوین از آیین‌نامه مطلع شدم و مواردی را هم متذکر شدم اما از صنوف مختلف نظرخواهی شده که در نهایت در جلسه‌ای با حضور رئیس سازمان سینمایی، نمایندگانی از انجمن پخش‌کنندگان و سینماداران متن آیین‌نامه خوانده شد، موارد ایرادی رتوش شد و بعد هم ابلاغ. با این حال قطعا این آیین‌نامه خالی از ایراد و اشکال نیست و خاصیتش این است که قابل اصلاح است و این اتفاق در شورای عالی اکران می‌تواند رخ دهد. با این حال از نظر من تعداد سرگروه‌ها زیاد است و این تعداد برای سینما مناسب نیست در حالی که رأی دوستان بر این بوده که تعداد فیلم‌های بیشتری نمایش داده شود ولی من تصور می‌کنم این مشکلاتی را بوجود می‌آورد.

او درباره اینکه آیا این آیین‌نامه می‌تواند برای مشکلاتی که بارها درباره اکران فیلم‌ها مطرح شده راهگشا باشد؟ گفت: دعواهای سال گذشته شورای صنفی نمایش را اگر از اتفاقی که آقای احمد نجفی پیش آورد جدا کنیم، می‌بینیم که همه فقط در حد شلوغ کردن بودند، یعنی مثلا گفته می‌شد فیلم سوزی صورت گرفته یا فیلم ما را نابود کردند و اصولا هر کس مشکلی پیدا می‌کند بر گردن شورای صنفی نمایش می‌اندازند ولی نگاه نمی‌کنند که میزان ورودی سینما با خروجی‌اش همسان نیست. ما 120 فیلم در سال تولید می‌کنیم ولی امکان نمایش 60 فیلم را بیشتر نداریم.

وی درباره انتقادهایی که به عملکرد شورای صنفی نمایش مطرح می‌شود و اینکه به نظر می‌رسد در طول سال‌ها کارکردش کمی تغییر کرده و چیدمان اعضای شورا به نحوی است که شائبه نابود شدن برخی فیلم‌ها و سود کردن برخی دیگر که صاحبانشان در شورا عضو هستند را به وجود می‌آورد، گفت: شورای صنفی در تمام سال‌های دوران کاری‌اش با همین وظایف فعالیت می‌کرده و 10، 15 سال قبل هم که در شورا بودم همین طور کار می‌کرد، یعنی جایی بوده که قرارداد نمایش فیلم‌ها در آن ثبت می‌شده است.

تمام توافقات اکران خارج از شورای صنفی است

این سینماگر ادامه داد: معادله اصلی شورای صنفی نمایش این است که همه اتفاقات خارج از شورا رخ می‌دهد یعنی تمام توافقات در خارج از شوراست. شما وقتی به سمت عرضه و تقاضا می‌روید طبیعتا کالایی وجود دارد که باید با جایی که کالا قرار است عرضه شود توافق کنید. در این بین کالایی که قابلیت فروش بیشتری داشته باشد بازار بهتری دارد. در دوره جشنواره فیلم فجر که شما فیلم‌ها را می‌بینید عده‌ای در سالن دیگری نشسته‌اند و اکران سال بعد سینمای ایران را می‌چینند. از همان موقع هم با هم توافق می‌کنند. ما حدود 30 دفتر پخش داریم که با یکدیگر برابر نیستند و طبیعی است دفتر پخشی که تعداد سالن سینمای بیشتری دارد مثلا حوزه هنری که دو سرگروه استقلال و آزادی را دارد با دست بازتری برای انتخاب فیلم‌ها عمل می‌کند. حالا در این میان وقتی دو، سه دفتر پخش باشند که هم فیلم‌های خوبی دارند و هم تعداد سالن‌های خوب، خارج از شورا با یکدیگر می‌توانند معامله‌های دقیقی بکنند و زمان اکران فیلم‌ها را با یکدیگر هماهنگ کنند و این اتفاقات هیچ ارتباطی به آیین‌نامه‌های اکران ندارد و شورای صنفی نمایش هم فقط وظیفه ثبت قرارداد و نظارت بر درستی اجرای آیین‌نامه را دارد.

تشکیل کمیته انضباطی برای رصد سینماها

اسعدیان گفت: یکی از کارهایی که ما سال گشته شروع کردیم ولی بازوی اجرای قوی برای اجرای آن نداشتیم تشکیل کمیته انضباطی بود که سینماها یکی یکی رصد می‌شدند چون بیشتر تخلفات هم در همین بخش صورت می‌گیرد که سانس‌ها جابه‌جا می‌شوند یا مثلا فیلمی که بیشتر می‌فروشد سانس‌های بیشتر و بهتری در اختیار می‌گیرد. سینماها در دوره قبل کارت‌های زرد و قرمز فراوانی گرفته‌اند اما اشکال در این بود که بازوی اجرایی و توبیخ سینماها در وزارت ارشاد است ولی کارت زردش را ما می‌دادیم؛ یعنی ما باید به وزارت ارشاد اعلام می‌کردیم که یک سینما تخلف کرده و آن‌ها اقدام می‌کردند که این یک پروسه طولانی است اما الان کمیته انضباطی تشکیل می‌شود که نماینده ارشاد هم در آن حضور دارد.

از فاجعه فروش سال گذشته سینما تا اتفاق خوب نوروز 97

او افزود: امسال یک اتفاق خوبی که در اکران رخ داده این است که در ظاهر، آمار فروش پایین آمده اما فروش متوسط بیشتر بوده است. سال گذشته یک فاجعه در سینما رخ داد و آن هم این بودکه 46 فیلم زیر یک میلیارد فروش داریم و این فاجعه است. 16 فیلم زیر دو میلیارد داریم و سه، چهار فیلم بین دو تا پنج میلیارد، یک فیلم 10 میلیارد و بعد سه فیلم 20 میلیاردی. اگرچه این ارقام فروش سال گذشته سینمای ایران را به 180 میلیارد تومان می‌رساند اما واقعیت این است که سینما سال گذشته ضرر کرده است. اگر ما به جای سه فیلم 20 میلیاردی بتوانیم 30 فیلم پنج میلیاردی داشته باشیم کل سینمای ایران بُرد کرده است و چنین چیزی امسال در اکران نوروزی رخ داد، یعنی فیلم 20 میلیاردی نداریم و به جز فیلم «فِراری»‌که فروش موفقی نداشت بقیه فیلم‌ها فروش بالای پنج میلیارد دارند. سال گذشته چنین چیزی نداشتیم. بنابراین اگر فروش متوسط را بالا ببریم سینما سود کرده است.

انتقاد از درک غلط صنفی برخی سینماگران

همایون اسعدیان در بخش پایانی این گفت‌وگو در جمع بندی صحبت‌های خود و اینکه در مقام یکی از مدیران خانه سینما ،مهم‌ترین دغدغه اعضای خانه سینما را چه می‌داند؟ بیان کرد: طبیعتا مهمترین دغدغه همیشه مسائل معیشتی است. البته در این بین نکته‌ای است که وقتی مطرح می‌شود به برخی از دوستان برمی‌خورد، آن هم اینکه یک درک غلط صنفی وجود دارد و کسانی که بیکار هستند، می‌گویند صنف برای ما چه کرده است؟ این درک از صنف درست نیست که آن را به عنوان بنگاه کاریابی نگاه می‌کنند، چرا که خانه سینما بنگاه کاریابی نیست و مهمترین دغدغه‌ برای این نهاد معیشت، بیمه و رسیدگی به کسانی است که ازکارافتاده هستند. تعداد زیادی از همکاران ما الان جزو اقشار ضعیف هستند و باید این‌ها را در نظر گرفت. نکته بعدی هم این است که عرصه سینما، عرصه خطرناکی است. ما سالانه رقمی حدود 500 متقاضی کارگردانی در وزارت ارشاد داریم واین‌ها خیل عظیم جوانانی هستند که نمی‌شود جلوی آن‌ها را گرفت. طبیعتا کارگردانی سخت می‌شود و اگر کارگردانی بتواند فیلم خوب بسازد و بازار را تأمین کند می‌تواند کارش را ادامه دهد. عرصه روز به روز در حال تنگ‌تر شدن است و نمی‌توان با ناله و انتقاد کاری را پیش برد. خیلی از جوانانی که وارد کار می‌شوند خوب هستند و چند سال است که در جشنواره فجر می‌بینیم که بهترین فیلم‌ها را فیلمسازان جوان ساختند.

بیمه سینماگران با کد «صیادان فصلی دریای جنوب»

این کارگردان در پاسخ به اینکه پس تکلیف پیشکسوتان چیست که می‌گویند عمر و جوانی خود را در این راه گذاشتند؟ گفت: یکی از مواردی که خانه سینما پیگیری می‌کند حقوق بازنشستگی و بیمه تأمین اجتماعی است و تلاش کردیم کُد بیمه را تغییر دهیم چون در گذشته با کد "صیادان فصلی دریای جنوب" برای بیمه اقدام شده بود و آن هم تنها کدی بوده که برای بیمه تأمین اجتماعی پیدا کرده بودند. پیگیری این مسئله زمان‌بر است و نمی‌شود قول داد که مثلا در طول شش ماه عملی شود چون بیمه تأمین اجتماعی در این موارد بسیار سخت‌گیر است.

اسعدیان در آخر با ابراز امیدواری از اینکه در سال جدید خانه سینما قدم خوبی برای سینمای ایران بردارد، گفت: خوب است جوانانی که الان وارد کار می‌شوند به فکر آینده خود هم باشند و اگرچه این حرف ممکن است برای عده زیادی از آن‌ها ناخوشایند بیاید اما این را به خودم هم می‌گویم چون در این عرصه افراد بسیاری سال‌ها کار کردند و وقتی به پیشکسوتی رسیدند و دچار اتفاقی شدند حسرت روزهای گذشته خود را می‌خورند که بیشتر می‌توانستند به فکر معیشت خود باشند.