به گزارش ایران اکونومیست، خسرو معتضد، مورخ معاصر یکی از علل نابودی سلسله صفویان را مواد مخدر ذکر کرد و گفت: متأسفانه از قرن هفتم میلادی این ماده وارد ایران شد، دروایش هندی نیز کشیدن مخدر را در ایران رواج دادند و در ابتدا نیز به صورت معجون و خوراکی مصرف می‌شد.
وی ادامه داد: شخصی به نام حسن شیپورچی در میدان توپخانه سابق چند بالکن اجاره کرد و کشیدن مواد مخدر را به افراد یاد داد؛ چراکه تریاک حالت تسکین دهنده درد دارد و در ایران با نام تریاق نامیده می‌شد و دولت انگلیس نقش اساسی در ترویج مواد مخدر در ایران داشت.
این مورخ بیان داشت: همانطور که قبلاً اشاره کردم انگلیسی‌ها از طریق دراویش هندی نحوه مصرف تریاک را در ایران تغییر دادند و پای این دراویش را به دربار شاه باز کردند. نماینده ناپلئون در دربار عباس میرزا در خاطراتش نوشته است: وقتی که در دربار عباس میرزا بودم دیدم اطراف وی پر از درویش است. این افراد به عنوان سائل و نیازمند به دربار می‌آمدند؛ زیرا ایرانیان به دست و دلبازی مشهور بودند و آنان را سر سفره خود می‌نشاندند. وی نوشته است من به آنان مشکوک بودم ومتوجه شدم هدف آنها ترویج استفاده از مواد مخدر بین درباریان و مردم بوده است.
معتضد افزود: مواد مخدر از هندوستان به صورت حشیش گجرات وارد ایران می‌شد و بسیاری از سلاطین صفوی مصرف‌کننده مواد مخدر بودند. در تاریخ آمده است که شاه صفی، شاه عباس دوم، شاه سلیمان، شاه سلطان حسین مواد مخدر استفاده می‌کردند. در بین سلاطین صفویه شاه عباس نه تنها مواد مخدر مصرف نمی‌کرد و اصلاً اجازه نمی‌داد کسی توتون و تنباکو استفاده کند و اگر متوجه می‌شد کسی چیزی مصرف کرده دستور می‌داد مجازاتش کنند.
وی ابراز داشت: در دربار سلاطین کسی که علت مرگش بر اثر مصرف مواد مخدر بود شاه اسماعیل دوم بود که در قرن شانزدهم میلادی می‌زیست. شاه اسماعیل دوم موادی به اسم فلونیا مصرف می‌کرد که مرکب از حشیش و تریاک و چند ماده دیگر بود، این مواد را با حلوا مخلوط می‌کردند و به اندازه مثلاً یک سرسوزن از آن می‌خوردند که فلونیای شاه اسماعیل را با سم ترکیب کردند و باعث مرگ وی بر اثر مواد مخدر شدند. همچنین همین مصرف مواد توسط شاه سلطان حسین و درباریان بود که باعث شد اصفهان با جمعیت 800 هزار نفری در برابر 18 هزار افغان شورشی سقوط کند.
این مورخ خاطرنشان کرد: استعمال مواد مخدر و کشیدن آن از زمان قاجار شروع شد که صدمات جبران ناپذیری بر پیکره کشور زد و در دوران رضا شاه و محمدرضا شاه به اوج خود رسید. در آبادان زمانی که شرکت نفت انگلیس و ایران مستقر بود، یک ایرانی به نام "محمود دانشور" که جهانگرد بود و دور تا دور ایران را می‌گشت، کتابی با نام "دیدنی‌ها و شنیدنی‌های ایران" در سال 1328 خورشیدی نوشت.
معتضد متذکر شد:وی در آن کتاب به نکاتی اشاره کرده و نوشته است شرکت نفت انگلیس و ایران اجازه داده بود 75 شیره‌کش خانه در آبادان افتتاح شود. از تهران زنانی را به نام ساقی به آنجا برده بودند که این ساقی‌ها وظیفه داشتند شیره را بین مردان تقسیم کنند؛ در واقع انگلیس به بهانه رفع خستگی کارگران و برای اینکه ایران تحت استعمارش داشته باشند، این شیره‌کش خانه را ایجاد کردند.
وی با اشاره به نقش مهم علما در حرام اعلام کردن مواد مخدر، گفت: علمای نجف و کربلا در آن دوران مخالفت شدیدی با این اقدام کردند و فتاوی زیادی دادند. در فتاوی این علما آمده است: "اگر کسی تریاکی بود به او زن ندهید، با وی معاشرت نکنید، به مراسم‌هایش نروید".
این مورخ عنوان کرد: رسالات و جزوات بسیاری در مبارزه با این مواد نوشته و گفته شده است؛چراکه این مواد تحفه استعمار است و به هیچ عنوان نباید کسی آن را مصرف کند.
