به گزارش ایران اکونومیست، به دنبال تصمیم اخیر ستاد اقتصادی دولت در خصوص بازار ارز، بانک مرکزی با تلاشی بی وقفه در حال اعمال تغییر و تحولات گسترده و سریع در سیاست ارزی است که بخش عمده این تغییر و تحولات در اطلاعیه های متعدد بانک مرکزی در خصوص بازار ارز رونمایی شده است.
طی روزهای اخیر، سیاست های جدید ارزی توسط کارشناسان مختلف و بعضا با انگیزه های سیاسی مورد انتقاد قرار گرفته است. باید توجه داشت که در شرایط کنونی اثرات مجموعه ای از سیاست‌ها و تحولات داخلی و خارجی بر بازار ارز وارد آمده و همه بار این فشارها بر دوش بانک مرکزی و سیاست ارزی قرار گرفته است. در چنین چارچوب تحلیلی و با در نظر گرفتن مجموعه سیاست ها و تحولات داخلی و خارجی، اگر منصفانه به تحلیل سیاست‌های جدید ارزی بانک مرکزی بپردازیم، برآیند این سیاست‌ها را مثبت خواهیم یافت.
در شرایط کنونی، بزرگترین رسالت سیاست ارزی بانک مرکزی از نظر نویسنده این مقال، حفظ و صیانت از ذخایر ارزی کشور است. بانک مرکزی در شرایط هیجانی بازار ارز نباید برای مدیریت بازار ارز چوب حراج به ذخایر ارزی کشور بزند، چراکه تخلیه ذخایر ارزی در کوتاه‌مدت، عملا منجر به بروز بحران ارزی در آینده نزدیک خواهد شد.
این درست همان سیاستی بود که بانک مرکزی دولت دهم در سال ۱۳۹۰ اتخاذ کرد و در نتیجه آن با خالی شدن دست بانک مرکزی، بازار ارز در سال ۱۳۹۱ با وضعیتی بحرانی روبرو شد.
اما سیاستگذاران بانک مرکزی در شرایط کنونی در سیاستی اصولی و درست، صیانت از ذخایر ارزی را در دستور کار قرار داده اند تا بتوانند از بروز بحران ارزی در آینده نزدیک جلوگیری کنند. البته در چنین شرایطی همه نهادهای حاکمیت نیز باید آگاه باشند که اعمال فشار بر بانک مرکزی برای تزریق غیراصولی ذخایر ارزی برای کسب اهداف سیاسی یا اقتصادی کوتاه‌مدت، بر خلاف منافع ملی است و چنین رویه‌هایی باید در راستای حفظ منافع ملی و جلوگیری از بروز بحران‌های آتی متوقف شود تا بانک مرکزی بتواند با قدرت بیشتری به مدیریت بازار ارز بپردازد.
اکنون سوال این است که سیاست‌های جدید ارزی بانک مرکزی چگونه به حفظ و صیانت از ذخایر ارزی کشور کمک می نماید؟ پاسخ را باید در مدیریت حساب سرمایه یافت. ارزیابی سیاست‌های جدید ارزی بانک مرکزی حاکی از آن است که کنترل خروج سرمایه از کشور یکی از مهمترین محورهای تغییر در سیاست‌های ارزی است.
موضوع زمانی اهمیت می‌یابد که توجه نماییم در دو سال گذشته خروج سرمایه از کشور سرعت گرفته و برخی از فعالان اقتصادی یا سیاسی به انگیزه‌های مختلف از جمله خرید املاک و مستغلات در خارج از کشور، منابع ارزی را به انحای مختلف به ویژه از کانال شبکه صرافیها از کشور خارج کردند و به موجی از خروج سرمایه دامن زدند و البته پوشیده نیست که خروج سرمایه از کشور یکی از مهمترین عوامل فشار تقاضا برای ارز و بروز نوسانات ارزی اخیر بوده است.
روشن است که ادامه چنین روندی می‌توانست به سرعت ذخایر ارزی را تخلیه و به دنبال آن کشور را درگیر یک بحران ارزی جدی نماید. در این راستا بانک مرکزی تلاش کرد تا با مقررات جدید ارزی و کنترل فعالیت صرافیها، اقدام عملی برای کنترل و مهار خروج سرمایه از کشور و صیانت از ذخایر ارزی صورت دهد. بنابراین اگر کمترین دستاورد سیاست های جدید ارزی، کنترل و مهار موفق جریان خروج سرمایه از کشور باشد و سایر دستاوردهای آن را نیز نادیده بیانگاریم، همین یک دستاورد کافی است تا سیاست های جدید ارزی بانک مرکزی را مثبت ارزیابی کنیم؛ البته اگر جانب انصاف را رعایت نماییم!.
