پیامد جنگ تجاری چین و آمریکا دامن کاخ سفید را می گیرد

به گزارش ایران اکونومیست، چالش اقتصادی واشنگتن با کشورهای جهان هنگامی شدت گرفت که کمتر از یک ماه قبل ترامپ قانون افزایش تعرفه واردات فولاد و آلومینیوم را اعلام و اجرایی کرد. این اقدام کاخ سفید موجب انتقاد بسیاری از کشورهای جهان به ویژه اتحادیه اروپا و چین شد. حتی سازمان جهانی تجارت نیز این تصمیم دولت ترامپ را نادرست، غیرمنطقی و برخلاف اصول این سازمان دانست.
پس از آن دولت آمریکا هدف اصلی خود را که همانا مقابله با برتری تجاری چین بود آشکارتر بیان کرد و بر حجم وسیعی از کالاهای وارداتی از چین تعرفه وضع کرد.
در سال گذشته حجم موازنه تجاری میان پکن و واشنگتن به شدت به نفع چین بود. به همین جهت دولت ترامپ از رقیب خود خواست تا هر چه سریع تر تدابیری اتخاذ کند و به میزان 100 میلیارد دلار از حجم کسری تجاری آمریکا با این کشور بکاهد. در سال گذشته حجم تراز تجاری دو کشور بیشتر از 350 میلیارد دلار به نفع چین بوده است.
 
** دومینوی تعرفه ای
ترامپ مجموعه ای از قوانین تعرفه ای به ارزش حدود 60 میلیارد دلار را علیه کالاهای چینی به اجرا گذاشت. در طرف مقابل پکن نیز دست به اقدام تلافی جویانه زد و برنامه ای را برای افزایش تعرفه واردات بر صدها کالای آمریکایی اعلام کرد. در گام نخست وزارت بازرگانی چین از افزایش 15 تا 25 درصدی تعرفه بر برخی محصولات فلزی و کشاورزی از مبدا آمریکا خبر داد.
به اعتقاد تحلیلگران این سیاست ها حاکی از وقوع جنگ تجاری میان بزرگترین اقتصادهای جهان است. دولت چین این کار ترامپ را به منزله قرار دادن دو کشور در آستانه یک جنگ تجاری قلمداد کرد و از آمادگی خود برای مقابله با این شرایط سخن گفت.
در بیانیه وزارت بازرگانی چین تصریح شده است این کشور هراسی از جنگ تجاری ندارد زیرا مقررات جدید ترامپ، نشانه ای از غرور آمریکا و اقدام علیه منافع دو طرف و موازین بین المللی است.
آمریکا هم چین را به حمایت برنامه ریزی شده دولت از بنگاه های تجاری این کشور و ارائه یارانه به آن ها برای سرقت اطلاعات و فناوری های حساس آمریکا متهم می کند. ضمن اینکه دولت آمریکا نادیده گرفتن حقوق مالکیت معنوی از سوی دولت چین را هم بهانه ای برای اقدام تعرفه ای خود قرار داده و گفته است برای سرمایه گذاری چین در آمریکا موانع بیشتری را ایجاد می کند.
در طرف مقابل، پکن هم واشنگتن را به سوء استفاده های پی در پی از قوانین تجارت جهانی متهم کرد و هشدار داد که این کشور آماده است حرکت آمریکا را تلافی کند؛ ضمن اینکه آمریکا با نقض بسیاری از قوانین تجارت جهانی به دیگر کشورها و ساختار تجارت در جهان آسیب می زند.
نشریه «بیزینس اینسایدر» در گزارشی هدف ترامپ را راه اندازی جنگ تجاری ارزیابی کرد و نوشت: در ابتدا قرار بود تنها از کشاورزان آمریکایی حمایت به عمل آید اما با رایزنی حامیان حمایت گرایی، این سیاست به صنایع آمریکا نیز کشیده شد.
براساس این تحلیل هیچ کشوری پیروز یک جنگ تجاری نخواهد شد زیرا باعث رکود در صنایع داخلی کشورها می شود. آمریکا یک نمونه از این پیامدها را در سال 2002 و هنگام حمایت های تعرفه ای دولت بوش شاهد بود که در نهایت به از دست رفتن 200 هزار شغل در آمریکا منجر شد.
تحلیلگران اعتقاد دارند دست زدن به یک جنگ تجاری پیامدهایی دومینو واری دارد زیرا دیگر کشورها را به اقدامات تلافی جویانه وادار می کند. تصمیم چند هفته قبل ترامپ برای افزایش تعرفه بر فولاد و آلومینیوم با واکنش و اقدام چین و دیگر کشورها روبرو شد.
سپس در مقابل پاسخ کشورهای دیگر، ترامپ اروپایی ها را تهدید کرد که تعرفه بر واردات خودرو را افزایش خواهد داد. نکته اینجاست که در نهایت این امر می تواند بر اقتصاد مردم آمریکا تاثیر منفی بگذارد زیرا چرخه واردات مواد اولیه برای مصرف داخلی و صادرات ایالات متحده اهمیت فراوان دارد و اگر اختلالی در این فرایند ایجاد شود صنایع و امنیت شغلی از بین می روند.
 
**جنگ از نوع تجاری تا نظامی
تحولات در رقابت تجاری پکن و واشنگتن به گونه ای بوده است که آمریکا قوانین تعرفه ای را وضع کرده است که می تواند سالانه نزدیک به 60 میلیارد دلار برای کاخ سفید درآمد داشته باشد. این در حالی است که نخستین اقدام متقابل چین، تنها تعرفه ای معادل 3 میلیارد دلار را به همراه داشته است.
به نوشته مجله «تایم» در ابتدا ترامپ در توئیتی جنگ های تجاری را خوب دانست و پیروزی در آن را آسان تصور کرد. هدف اصلی وی در این اقدام کاهش موازنه منفی تجاری با چین بود اما جنگ تجاری زنگ هشدار را برای بسیاری از رهبران تجاری ایالات متحده به صدا در آورد زیرا آن ها به شدت از قوانین تجاری کنونی طرفداری می کنند.
روزنامه دولتی چاینا دیلی (China Daily) بر این اعتقاد است اگر جنگ تجاری اتفاق بیافتد، این گونه نخواهد بود که ایالات متحده خسارتی را متحمل نشود. بنابر تحلیل بیزینس اینسایدر، نمونه بارز وقوع جنگ تجاری در سال 1930 و با اقدام کنگره پس از رکود بزرگ اتفاق افتاد که در نهایت به سقوط ارزش ارزها و افزایش موانع تجاری در جهان منجر شد.
روزنامه چینی South China Morning Post نیز ابزارهای های پکن در جنگ تجاری با واشنگتن را بیشتر دانست و دانه های غلات به ویژه سویا، گردشگری و اوراق قرضه را از جمله نخستین گزینه هایی عنوان کرد که چین می تواند با آن ها ضربات خود را بر اقتصاد آمریکا وارد کند. ضمن اینکه صنایع خودروسازی و ساخت هواپیما در گام بعدی می تواند مورد استفاده پکن قرار گیرند.
این گزارش چند نمونه از سلاح های تجاری چین برای قدرت نمایی در جنگ با آمریکا را این گونه بیان کرد. چین بزرگترین واردکننده غلات و محصولات کشاورزی از کشورهای جهان به ویژه آمریکا است. حجم تجارت آمریکا و چین در حوزه کشاورزی نزدیک به 20 میلیارد دلار است که 63 درصد آن به دانه های سویا مربوط است. اقدام تعرفه ای آمریکا در این حوزه می تواند کشاورزی آمریکا را به شدت تحت تاثیر قرار دهد.
از طرف دیگر بوئینگ در سال 2017 بیشتر از 200 هواپیما به چین تحویل داد که بیش از یک چهارم تجارت جهانی این شرکت بود. چین تا سال 2036 نیازمند بیش از 7 هزار هواپیمای جدید به ارزش نزدیک به 1100 میلیارد دلار است.
به نوشته این روزنامه چینی، ایجاد مانع بر ای این دو نمونه از کالاهای مورد نیاز پکن می تواند صنایع بزرگ آمریکا را با چالش های عمیقی روبرو سازد.
به اعتقاد تایم، اقدام ترامپ در اتخاذ سیاست های حمایتگرایانه، اکنون امنیت بازارهای این کشور را تهدید می کند زیرا هراس از کاهش سود و کاهش سرعت رشد اقتصادی را به علت اقدامات تلافی جویانه دیگر کشورها به همراه دارد.
تحلیل روزنامه چاینا دیلی، وقوع جنگ تجاری میان پکن و واشنگتن را محتمل دانست و بر ضرورت اقدام کشورهای جهان برای جلوگیری از شروع آن تاکید کرد. علت آن است که ترامپ تجارت آمریکا با همه کشورهای جهان را هدف گرفته است و با این کار می خواهد به شعارهای انتخاباتی خود در زمینه حمایت از اقتصاد داخلی آمریکا جامه عمل بپوشاند. این در حالی است که وی آگاه نیست چنین رویکردی ممکن است بیشتر از همه به ضرر ایالات متحده تمام شود. ضمن اینکه تجربه نشان داده است این اقدام یعنی حمایت گرایی از سوی اقتصادهای بزرگ، ممکن است موجب وقوع جنگ سخت نظامی شود.