سال گذشته را می توان یکی از پر رونق ترین سال های تجاری ایران در گسترش روابط تجاری با اروپا برشمرد؛ سالی که به دلیل اجرایی شدن برجام توافقات پرشمار و مهمی میان ایران و گروه های تجاری کشورهای طرف توافق منعقد شد.
کد خبر: ۲۱۰۲۵۶
به گزارش ایران اکونومیست؛ توافقات نفتی، خودرو، حمل و نقل هوایی و ریلی، گسترش همکاری ها در زمینه های دارویی و بانکی از جمله مهمترین قراردادهای منعقد شده میان ایران و اروپا در سال 1396 هستند. اتحادیه اروپا نه تنها در این سال در مقابل برجام شکنی احتمالی «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری تازه کار آمریکا قد علم کرد بلکه خود نزدیک ترین روابط را با تهران پایه گذاری نمود و جالب تر این که در فضای پسابرجام هیچ تحریمی را علیه تهران از تصویب نگذراند.
** همکاری با اتحادیه و پیشگامی فرانسه در سال گذشته شرکت فرانسوی نفت و گاز توتال که به عنوان یکی از بزرگترین شرکت های نفتی شناخته می شود، به منظور توسعه یکی از بزرگترین میدان‌های گاز طبیعی جهان با ایران قرارداد همکاری به امضا رساند. در این قرارداد که نخستین سرمایه گذاری شرکتی خارجی در حوزه انرژی پس از رفع تحریم ها محسوب می شود، شرکت های پترو پارس، سی ان پی سی چین و توتال سهام دارند. افزون بر آن این شرکت ها قرارداد همکاری به منظور توسعه فاز 11 پارس جنوبی نیز به امضا رساندند. پس از قراردادهای نفتی، توافق برای توسعه حمل و نقل کشور از مهمترین دستاوردهای برجامی سال گذشته محسوب می شود. سرمایه گذاری رنو فرانسه و شرکت ایدرو ایران یکی از مهمترین رویدادهای صنعت خودرو محسوب می شود. بر پایه توافق صورت گرفته در این قرارداد، تاسیس یک مرکز مهندسی و خرید جدید برای حمایت از قطعه سازان داخلی و یک کارخانه تولیدی با ظرفیت اولیه سالیانه 150 هزار دستگاه در دستور کار قرار گرفت که خودرو های «سیمبل» و «داستر» نخستین خروجی های این کارخانه خواهند بود. در فاز نخست این قرار داد 660 میلیون یورویی 150 هزار دستگاه خودرو تا پایان 1397 وارد بازار خواهد شد، فاز دوم نیز از 2019 اجرا می شود و مدت زمان اجرای آن نیز سه سال در نظر گرفته شده است. در حوزه کشاورزی و دامی نیز ایران و فرانسه با امضای چهار قرارداد برای توسعه این بخش مهم اقتصادی همکاری می کنند. تفاهم نامه همکاری مشترک در خصوص ایجاد تعامل و ارتباط اتحادیه های کشاورزی همتراز ایران و فرانسه و راه اندازی دفتر همکاری های مشترک اتحادیه های کشاورزی دو کشور مهمترین تفاهمی بود که میان ایران و فرانسه به امضا رسید. همچنین دو کشور توافق کردند که طبق قرارداد همکاری میان شرکت اتحادیه های کشاورزی ایران (تبکا) و اتحادیه آوریل (دومین اتحادیه بزرگ فرانسه) برای پروژه ملی تولید و تکثیر بذر دانه های روغنی و توسعه کشت کلزا، همکاری معاونت امور زراعت وزارت جهاد کشاورزی ایران و انجمن تخصصی بذر و گیاه فرانسه (گنیس) و قرارداد همکاری شرکت تولید اجدادسپیدان کوثر و شرکت روم سلکشن در زمینه سرمایه گذاری مشترک انتقال و توسعه دام سبک (گوسفند) در ایران نیز همکاری های لازم را با یکدیگر داشته باشند.
** افق روشن مناسبات ایران با ایتالیا و اسپانیا امضای دو سند همکاری آموزشی و علمی میان راه آهن ایتالیا و دانشگاه علم وصنعت ایران و تفاهم همکاری راه‌آهن تهران و مادرید مهم ترین توافقات صورت گرفته در زمینه توسعه حمل و نقل ریلی در سال گذشته بود که افزون بر نوسازی ناوگان ریلی کشور به انتقال تکنولوژی به کشور نیز کمک خواهد کرد. در این راستا، بین شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران و شرکت راه آهن دولتی ایتالیا، سه سند همکاری، سرمایه گذاری و آموزشی به امضا رسید که در دو سند آن، دانشکده مهندسی راه آهن دانشگاه علم و صنعت ایران طرف قرارداد بود. این موافقتنامه به منظور طراحی و احداث خط سریع السیر و تامین ناوگان مسیر قم- اراک منعقد شد. دومین سند همکاری ریلی، امضای تفاهمنامه سه جانبه راه آهن های ایران و ایتالیا و دانشگاه علم و صنعت ایران (دانشکده مهندسی راه آهن) بود که برای ایجاد همکاری های علمی و آموزشی به امضا رسید. از طرف دیگر به منظور همکاری علمی و آموزشی بین دانشگاه علم و صنعت ایران و دانشگاه ایتالیا قراردادی منعقذ شد تا از این طریق طرفین بتوانند در زمینه همکاری های علمی و آموزشی و انتقال دانش حمل و نقل ریلی روز با یکدیگرهمکاری داشته باشند. توجه به زیرساخت های حمل و نقل ریلی اما تنها به گسترش همکاری ها با ایتالیا محدود نشد به گونه ای که ایران و اسپانیا نیز به منظور افزایش استاندارد کیفی خطوط راه آهن کشورمان در زمینه فنی، اجرایی، زیست محیطی و اقتصادی با یکدیگر گفت وگو کرده و تفاهمنامه هایی را نیز به امضا رساندند. در همین خصوص، تفاهمنامه همکاری و مدیریت ترافیک ریلی و مطالعات خطوط ریلی ایران بین راه آهن ایران و شرکت دولتی مدیریت زیرساخت راه‌آهن اسپانیا به امضا رسید تا دو کشور از طریق توسعه زیرساخت امن و کارآمد به نوسازی ناوگان ریلی ایران بپردازند. در این همکاری مشترک دو طرف متعهد شدند تا در زمینه پیشرفت‌های فناوری ریلی که هر دو طرف در آن ذینفع هستند، همکاری کنند و همچنین توافق شد تا برای آموزش پرسنل راه‌آهن اقدام شود.
** تحکیم مناسبات با ایران؛ از بلاروس تا حوزه اسکاندیناوی یکی از مهمترین دستاوردهای برجامی که در سال گذشته تحقق یافت امضای هشت سند همکاری میان ایران و بلاروس در زمینه‌های تولید و صادرات دارو و تولید خودرو، اتوبوس و اتوبوس برقی و کامیون های گازسوز بود. این توافق برای همکاری های دوستانه ایران و بلاروس برای سال‌های 2018 تا 2020 برنامه ریزی شده است. پس از تحریم ها علیه ایران، یکی از عمده مشکلات در زمینه تجارت و روابط اقتصادی با اروپا محدودیت ارتباط بانک های ایران و کشورهای طرف قرارداد به شمار می رفت که به دنبال اعمال تحریم ها ایجاد شده بود. اما پس از اجرای توافق هسته ای ایران و گروه 1+5 همکاری ها برای رفع این محدودیت ها آغاز شد چنانکه در سال گذشته قراردادها و تفاهمنامه های فاینانس و تأمین اعتباری بسیاری میان ایران و اروپا منعقد شد. براین اساس 14 بانک ایرانی با «اوبر بانک اتریش» قراردادی به ارزش 14 میلیارد یورو به امضا رساندند و 10 بانک ایرانی نیز با «دانسکه بانک دانمارک» قرارداد 500میلیون یورویی منعقد کردند. از طرف دیگر بین ایران و انگلیس نیز به منظور ساخت یک نیروگاه خورشیدی در ایران قراردادی 500 میلیون یورویی به امضا رسید.
** رشد مبادلات و تجارت ایران و اروپا در مجموع آمارهای مربوط به روابط تجاری ایران و اتحادیه اروپا رشد 62 درصدی نسبت به سال گذشته را نشان می دهد . به عنوان نمونه بر پایه این اطلاعات همکاری های تجاری و اقتصادی بین ایران و هلند در مدت دو سال گذشته نیز سه برابر شده است و این دو کشور طبق قراردادهای صورت گرفته متعهد شدند تا در زمینه های انرژی، مدیریت منابع آب، کشاورزی، کشتیرانی، بانکداری و فناوری با یکدیگر همکاری کنند. نگاهی مقایسه ای به آمارهای تجارت ایران و اتحادیه اروپا بیانگر رشد سطح مبادلات سال گذشته نسبت به زمان مشابه در سال 95 است. بر پایه گزارش های رسمی حجم تجارت کالایی ایران با 28کشـور عضو اتحادیه اروپا در سال گذشته به 20میلیارد و 96میلیون یورو رسید که 52 درصد رشد را نسبت به مدت مشابه در سال پیش از آن نشان می دهد. در سال گذشته صادرات ایران به اروپا 4.6 میلیارد یورو افزایش داشت که 89 درصد آن مربوط به سوخت‌های معدنی و روان‌کننده‌ها بود، این امر را می توان یکی از دلایل بنیادی رشد تجارت کالایی ایران به کشورهای اروپایی دانست. پس از اجرای برجام و رفع تحریم های یکجانبه علیه ایران، نخستین گام مسوولان برای تحقق گشایش های اقتصادی، تلاش برای بازپس گیری سهم ایران از بازار نفت اروپا بود . آنگونه که از آمارها و اطلاعات یکسال گذشته برمی آید، با بهبود رتبه اعتباری ایران و گشایش درمسیرتأمین مالی با برخی کشورهای اروپایی ازجمله ایتالیا و دانمارک، کشورهای عضو اتحادیه اروپا در حال پیشی گرفتن از یکدیگر برای گسترش سطح مناسبات تجاری و اقتصادی با ایران هستند. موضوعی که سال گذشته نیز موجب شد تا افزایش قابل توجه حجم تجارت ایران با اتحادیه اروپا به رشد صادرات ایران کمک کند و کسری تراز تجاری کشور با قاره سبز که پیش از این منفی 2میلیارد یورو بود در سال گذشته به کمتر از 700 میلیون دلار برسد.
