تشخیص آلاینده‌های زیست محیطی به کمک نانوجاذب‌ها

به گزارش ایران اکونومیست به نقل از ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، آلاینده‌های آروماتیک گروهی از آلاینده‌های زیست محیطی هستند که از احتراق ناقص مواد آلی نظیر سوخت‌های فسیلی به وجود می‌آیند و دارای خاصیت سرطان‌زایی هستند و خطری جدی برای سلامت محسوب می‌شوند؛ به همین دلیل نگرانی در رابطه با وجود آنها در محیط زیست وجود دارد از این رو اندازه‌گیری این ترکیبات در مقادیر بسیار کم، حائز اهمیت است.
دکتر یدالله یمینی پژوهشگر دانشگاه تربیت مدرس درخصوص این طرح توضیح داد: یکی از روش‌های صنعتی جداسازی مواد که می‌تواند به منظور تشخیص وجود آلاینده‌های مضر در محیط نیز به کار رود، روش میکرواستخراج با فاز جامد است که نیازمند کاربرد مواد جاذب است؛ از این رو در این طرح تلاش شده است نانوجاذبی تهیه شود که توانایی بالایی در استخراج طیف وسیعی از ترکیبات آلاینده‌ آروماتیک از محیط را داشته باشد.
وی درخصوص لزوم سنتز نانوجاذب طراحی شده گفت: در حال حاضر، اگرچه جاذب‌های تجاری مختلفی برای حذف آلاینده‌ها و سایر مواد به روش میکرواستخراج در دسترس است با این حال این جاذب‌ها از تنوع لازم برخوردار نیستند. ضمن اینکه خصوصیاتی نظیر پایداری حرارتی و شیمیایی کم، شکنندگی و همچنین قیمت بالا و طول عمر کم از سایر محدودیت‌های آنها به شمار می‌رود. استفاده از نانومواد، یکی از راهکارهای مطرح در زمینه اصلاح ویژگی‌های نانوجاذب‌ها است که با استفاده از نانومواد در ساخت جاذب‌ها، مساحت سطح و مقاومت حرارتی نانوجاذب و در نتیجه کارایی استخراج به طور چشمگیری افزایش می‌یابد.
از این نانوجاذب می‌توان به صورت مستقیم در اندازه گیری آلاینده‌های زیست محیطی در مقادیر بسیار کم و جزیی استفاده کرد. همچنین روش پوشش دهی به کار رفته در این طرح می‌تواند در زمینه ساخت کاتالیست‌های نوری و الکتروشیمیایی راهگشا باشد.
عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس با اشاره به اینکه این پژوهش درحال حاضر در مقیاس آزمایشگاهی انجام شده است، افزود: با توجه به اینکه روش پوشش دهی ساده است و هزینه تمام شده نانوجاذب تهیه شده نسبت به فیبرهای تجاری کمتر است؛ قابلیت تولید در مقیاس انبوه برای آن وجود دارد. این طرح پژوهشی حاصل تلاش‌های مصطفی قائم مقامی دانشجوی دکترای شیمی دانشگاه تربیت مدرس، دکتر حاتم امن زاده محقق پسادکتری، دکتر یدالله یمینی عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس و بهرام حسینی منجزی از پژوهشگاه صنعت نفت است.
نتایج این طرح در نشریه‌ Chemical Communication منتشر شده است.