جشنواره بازار، نبض تپنده نوروز در ملایر

به گزارش ایران اکونومیست؛ نوروز باستانی که در جای جای ایران زمین سنتی فراموش نشدنی و نمادی از آمادگی مردم برای استقبال از سالی نکو است، حالا در ملایر رنگ و لعابی دیگر گرفته و چهره ای نو از شهر به وجود آورده است.
در این تب و تاب، بازار خریدهای نوروزی در سنتی ترین و قدیمی ترین مکان ملایر داغ است و گویی شهروندان خرید نورزیشان با عبور از بازار سنتی ملایر تکمیل می شود؛ بازاری که به جا مانده از دوران قاجاریه است و روزانه با حضور هزاران خریدار از داخل و خارج شهر، حکایت از این دارد که زندگی در جریان است.
بازار ملایر که 150 سال قدمت دارد، 2 سال است که به همت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، اصناف و کسبه بازار این شهرستان، به عیدانه فرا رسیدن سال نو جشنواره بازار برگزار می شود و به خریدهای نوروزی رمقی چندین برابر می بخشد.
شالوده این بازار که توسط شیخ الملوک به صورت راسته ای طبیعی که به مسجد جامع یا مسجد شیخ الملوک ختم شده، پایه گذاری شده و در گذشته مرکز تجاری شهر بوده و عملکرد خود را تاکنون حفظ کرده است.
بازار ملایر که همچون بازارهای سایر نقاط کشور مرکز عمده فعالیت های تجاری و اقتصادی شهر است، حال با ایده خوب مسئولان این شهر با برگزاری جشنواره در راسته های مختلف بازار، نبض تپنده نوروز و خریدهای نوروزی شده و خریداران را بیشتر به سمت خود می کشاند.
با توجه به نزدیکی و همجواری بازار ملایر به میدان اصلی شهر، این منطقه از شهر همواره از رونق بالایی برخوردار است و همین امر موجب مراجعه مستمر مردم از شهرها و روستاها برای تهیه کالاهای مورد نیاز شده و در آستانه نوروز برگزاری جشنواره ای از جنس مردم، شوق آنان را برای رونق دادن به این نقطه مهم و تاریخی شهر دو چندان کرده است.
بازار ملایر شامل 2 راسته است که بازار اصلی از یک راسته طویل شمالی- جنوبی و یک راسته فرعی شرقی - غربی تشکیل شده و محل تقاطع این 2 راسته بازار را چهارسو (چهار سوق) می نامند که گنبدی زیبا و بزرگ آن را پوشش داده است و 411 باب مغازه در این مرکز تجاری و سنتی شهر فعالیت می کنند.
چهار فضای خالی در چهار گوشه گنبد وجود دارد که از آن برای پنجره تهویه هوا استفاده می شود و از ویژگی های معماری بازار ملایر به وجود برف انداز در شرق راسته اصلی بازار می توان اشاره کرد، همچنین جهت راسته اصلی بازار شمالی به جنوبی است که این امر مانع از وزش مستقیم باد می شود.
راسته شیخ الملوک، بازار خان، بازار مهرعلیخان، بازار کفاش ها، بازار سوخته، سرای میر فتاح، سرای خان، چهار سو بزرگ، چهار سوی کوچک و زورخانه بابک که در گذشته تیمچه بوده، از قسمت های مختلف مجموعه بازار ملایر بشمار می رود که یکی از نقاط مهم تاریخی و سنتی ملایر در جذب گردشگران و مسافران بویژه در ایام نوروز است.
برگزاری جشنواره بازار به طور قطع می تواند جذابیت ها و سبک معماری ایرانی بازار ملایر را به مسافران و گردشگران معرفی کند؛ سبک معماری که پیرو معماری اصیل و سنتی ایران از جمله بازارهای دوران زندیه و صفویه بویژه بازار وکیل شیراز و با همان الگوها ساخته شده است.
مکانی تاریخی که معاون برنامه ریزی و امور عمرانی فرمانداری ویژه ملایر آن را یک سند ارزشمند هویتی و تاریخی برای مردم این شهرستان می داند و علاوه بر جایگاه اقتصادی آن و مکانی برای تبادلات اجتماعی و فرهنگی، نگهداری، معرفی و حفاظت از بازار ملایر را یک ضرورت عنوان می کند.
محمد حامدی نژاد اقدام اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ملایر را در برگزاری جشنواره بازار قابل تقدیر دانست و افزود: این جشنواره های محلی باید در راستای معرفی داشته ها و توانمندی های شهرستان و تقویت تعامل و همکاری بین ارکان مدیریت و توانمندسازی جوامع محلی گسترش یابد.
وی ادامه داد: سال جاری جشنواره های متعددی همچون جشنواره گیلاس، شیره پزی مانیزان، جشنواره انگور و خوشه برتر و جشنواره ملی مبل و منبت در ملایر برگزار شد که گامی مهم برای معرفی و شناسایی ظرفیت ها و قابلیت های ملایر در حوزه های مختلف است.
حامدی نژاد با اشاره به برگزاری دومین جشنواره بازار سنتی ملایر گفت: مکان های تاریخی و طبیعی ملایر باید در غالب جشنواره های مختلف بویژه در ایام نوروز به مسافران و گردشگران معرفی شود.
وی توانمندی ها و شاخصه های تاریخی و طبیعی ملایر را برند این شهرستان عنوان و بیان کرد: امیدواریم با برگزاری جشنواره های متعدد شاهد شکوفایی و معرفی بیشتر ظرفیت های این شهرستان به سایر نقاط کشور باشیم و ملایر در آینده به شهر جشنواره ها تبدیل شود.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ملایر نیز با بیان اینکه بازارهای سنتی از گذشته مرکز اصلی تجارت و خرید و فروش در شهرها به شمار می روند، هدف از برگزاری جشنواره بازار را رونق بخشی بیشتر به کسب و کار و جلب توجه مردم به بازار ملایر اعلام کرد.
ابراهیم جلیلی ادامه داد: سال گذشته نخستین جشنواره بازار در زورخانه بابک واقع در بازار ملایر برگزار شد که امسال دومین جشنواره با هدف جذب بیشتر مردم به این نقطه تاریخی شهر با همکاری اتاق اصناف، همزمان با ولادت حضرت زهرا(س) در راسته بازار رضا(ع) سرای مهدی برگزار شد.
وی اظهار کرد: در دومین جشنواره بازار برنامه هایی همچون نمایش آیینی، موسیقی سنتی، مولودی خوانی و مرشد خوانی را با هدف ایجاد فضایی شاد و بانشاط و جلب توجه مردم به بازارهای سنتی شاهد بودیم.
جلیلی گفت: بازار ملایر همانند سایر بازارهای ایران همچون بازار خوی، کاشان، تبریز، همدان و وکیل شیراز، به شیوه خطی و ارگانیک یا به عبارتی اندامی احداث شده و دارای 2 ورودی اصلی یکی در شمال (بازار سوخته) و دیگری در جنوب (خیابان بروجرد) است.
وی با بیان اینکه پوشش بازار ملایر با طاق ضربی و بین هر طاق ضربی حجره ای واقع شده است، بیان کرد: با توجه به توسعه روز افزون شهر و گسترش مبادلات تجاری و اقتصادی، افراد خیر و نیکوکاری همچون مهر علیخان، ابوالقاسم نوری و میرفتاح نسبت به گسترش و توسعه بازار اقدام کردند و قسمت های دیگری توسط شیخ الملوک به هسته اولیه بازار اضافه شد.
 بازار سنتی ملایر حدود 150 سال قدمت دارد و در سال 1355 با شماره 3.1286 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
تاکنون 340 اثر تاریخی در شهرستان ملایر شناسایی شده که از این تعداد 200 اثر آن در فهرست آثار ملی ثبت شده است.