نوروز در سرزمین خیال و عجایب؛ چابهار

به گزارش ایران اکونومیست؛ چابهار یکی از شهرهای جنوب خاوری استان سیستان و بلوچستان و سرزمین عجایب ایران است. کوه‌های بدلند یا مریخی که از منحصربه‌فردترین کوه‌های ایران به شمار می‌رود، یکی از جاذبه‌های طبیعی چابهار است.
اگر اهل داستان‌های ترسناک و خیالی هستید بد نیست سری به کوه‌های تاریخی شهباز بند و گورستان جن در روستای تاریخی تیس بزنید.
دیدن ساختمان تلگرافخانه انگلیسی‌ها، قلعه پرتغالی‌ها، درختان انجیر معابد، اسکله کنارک و ساحل صخره‌ای پزم نیز خالی از لطف نیست.
این شهر به خاطر آب و هوای بهاری و معتدلش به «چهار بهار» شهرت دارد و یکی از مناطق آزاد هفت‌گانه ایران و تنها بندر اقیانوسی کشور به حساب می‌آید که در مجاورت دریای عمان و اقیانوس هند قرار گرفته است.
مردم چابهار هم مثل هر شهر و دیاری غذاهای محلی خاص خود را دارند، ماهی و خرما پایه‌های اصلی غذاهای محلی چابهار را تشکیل می‌دهند، خوراک خرما از معروف ترین خوراک‌های چابهار است که اکثر رستوران‌های چابهار آن را می‌پزند و به مشتریان خود می‌فروشند.
از آنجا که چابهار منطقه آزاد تجاری است، بازارها و مراکز تجاری یکی از جاذبه‌های ویژه این بندر محسوب می‌شوند. حتماً سری به بازارهای پردیس، صالحیار، صدف، فردوس و تیس که از پر رونق‌ترین بازارهای این شهر هستند بزنید. این بازارها بسیار شبیه به مراکز خرید کیش ساخته شده‌اند و می‌توانند جایگزینی خوب برای کسانی باشد که پول و شرایط مناسبی برای سفر به این جزایر ندارند.
مسافران خنک‌ترین بندر جنوبی کشور یعنی چابهار یا به دنبال طبیعت بکر و مناظر بی بدیل هستند و یا بازارهای آن. مجتمع‌ها و بازارهای بزرگی که اغلب در محدوده منطقه آزاد چابهار قرار دارند، با مراکز خرید و بازارهای قشم و کیش قابل مقایسه نیست.
بازار در چابهار بیشتر از آنکه یک فعالیت اقتصادی باشد، یک تفریح پر هیجان است. به خصوص که یک بازار قدیمی و تعدادی پاساژ در بافت شهر دیده می‌شود و تقابل سنت و مدرنیته را به زیبایی به نمایش گذاشته است.
بَلوک بازار، بازار محلی است که در آن ادویه فروشی و عطاری، صنایع دستی مثل سوزن دوزی و لوازم مورد نیاز آن، پارچه‌های مناسب برای لباس‌های هندی و پاکستانی و اقلامی نظیر این ها به فروش می‌رسد. دکه بازار، بازار محلی دیگریست که در آن در عرض 24 ساعت لباس مورد نظرتان دوخته و آماده می‌شود.
همچنین رفت و آمد مردم بومی با لباس‌هایی محلی و رنگارنگ و لهجه‌های زیبا و دلنشین آنها که در گوشه و کنار شنیده می‌شود، بر زیبایی‌های این بازارها می‌افزاید. بازار ابریشم، پردیس، فردوس، صالحیار و صدف از مراکز تجاری منطقه آزاد چابهار هستند و انواع و اقسام کالاهای مورد نیاز در آن‌ها یافت می‌شود.
از سوغاتی‌های معروف چابهار می‌شود به صنایع دستی و نان‌های محلی اشاره کرد. یادتان باشد در سفرتان به چابهار حتماً سری هم به بازار میوه و تره‌بار این شهر بزنید تا با چند نوع میوه جدید آشنا شوید و طعم میوه‌های گرمسیری را بچشید.
در میان جاذبه های طبیعی ویژه چابهار می توان از پدیده موج فشان دریا یاد کرد که ارتفاعش در فصل بادهای موسمی به 20 متر می‌رسد، تپه‌های گل فشان که یکی از شگفت‌انگیزترین پدیده‌های ژئو توریسم است و یکی از پدیده‌های نادر زمین‌شناسی در دنیا به حساب می‌آید.
رودخانه باهو کلات و گاندو که زیستگاه تمساح پوزه کوتاه از نادرترین انواع تمساح در جهان است و تالاب صورتی رنگ لیپار که یکی از پنج چشمه رنگی جهان است، دیگر جاذبه‌های گردشگری چابهار را تشکیل می‌دهند.
تالاب لیپار در 15 کیلومتری شهر چابهار بعد از روستای رمین در مسیر جاده‌ای ساحلی گواتر و در تنگه‌ای صخره‌های مشرف به دره‌ای سبز قرار دارد، از بالای آن روستای لیپار در میان سبزه‌زارها پیداست. در میان دو کوه که فاصله چندانی با هم ندارند آب‌بندی ایجاد شده که آب‌های سرگردان اطراف را جمع کرده و به آبگیری به طول 14 کیلومتر تبدیل شده ‌است. در این آبگیر انواع بوته‌ها و درختچه‌ها از نوع گز و کلیر و چش منطقه‌ای با اکو سیستم خاصی را به وجود آورده ‌است و پرندگانی چون چنگر، فلامینگو، کشیم، انواع حواصیل، طاووسک، باقرقره، تیهو، عقاب دشتی، و خوتکا در منطقه دیده می‌شود.
انجیر معابد (لور لول) و به زبان محلی‌ها کرگ، درخت بزرگی است که در نوار ساحلی چابهار می‌روید، در آن شیره سفید رنگی جریان دارد و از درختان تیره کائوچویی به‌ شمار می‌آید.
تاج انجیر معابد، بزرگ و پهن است و از انشعابات آن ریشه‌های نابجا می‌روید. پوست درخت صاف و خاکستری، برگهایش بیضی شکل ساده و درشت است، میوه‌های آن نارنجی رنگ و به درشتی فندق و قابل خوردن است. عموماً این درختان دارای قدمتی بالای صد سال هستند و اکثراً در نزدیکی زیارتگاه‌ها یا جاهایی که قبلاً زیارتگاه بوده، قرار دارند، اکنون در روستاهای رمین، تیس کوپان، ماشی، لیپار و کوپان سر از این درخت‌ها وجود دارد.
در ناحیه ساحلی خلیج گواتر به ویژه در خور باهو و در نزدیکی محلی که رودخانه باهو کلات به دریای عمان می‌ریزد، جنگلی از گونه حرا پدیدار می‌ شود. حرا درختچه‌ای است که در مردابهای نواحی گرم کرانه‌های عربستان، مصر و جنوب ایران از جمله شهرستان چابهار می‌روید.
از مشخصات حرا این است که دانه‌اش بر روی درخت مادر، رشد اولیه را طی کرده و سپس نهال جوان حاصل از درخت جدا شده و به مرداب می‌افتد. برگهای حرا با دوام است و ظاهر بیضوی شکل و منتهی به یک خامه باریک است و از پوسته شاخه آن استفاده می شود.
رودخانه باهوکلات در 90 کیلومتری شرق چابهار به خلیج گواتر دریای عمان سرازیر می‌شود. این رودخانه به ویژه به دلیل زیستگاه تمساح پوزه کوتاه ایرانی از نظر گردشگری اهمیت دارد. گاندو یا تمساح پوزه کوتاه به طور طبیعی در این منطقه زندگی می‌کند.
کوه‌های بدبوم یا مریخی نیز یکی از مناظری است که به موازات ساحل از منطقهً کچو تا خلیج گواتر کشیده شده‌اند و از پدیده‌های ژئومورفولوژی این ناحیه هستند.
کوه‌های مینیاتوری چابهار که در مسافتی به طول 40 تا 50 کیلومتر از چابهار در مسیر گواتِر قرار دارند.
قلعه تیس (قلعه پرتغالی‌ها) در 5 کیلومتری شمال غربی چابهار، در روستای تیس قرار دارد. این قلعه از دوران اسلامی است و شماره ثبت ملی آن 555 است.
قلعه پیروز گت بازمانده از دوران اشکانیان و ساسانیان در بخش مرکزی پنج کیلومتری شمال غربی چابهار در روستای تیس قرار دارد. این قلعه بر فراز تپه‌ای در وسط دره تیس واقع شده و ارتفاع تپه از ارتفاع دو رشته کوه اطراف تپه بیشتر نیست.
قلعه بلوچ گت در بخش مرکزی 5 کیلومتری شمال غربی روستای تیس و بر بالای کوهی مرتفع قرار گرفته ‌است، آثار دیوار قلعه و یک برج دیدبانی از آن بر جای مانده ‌است بقایای دو مقبره هرمی شکل برجسته که با سنگ و ساروج بنا شده و از نوع مقابر اسلامی هستند، دیده می‌شود.
قلعه انوشیروان سنگان با قدمت 300 ساله در بخش دشتیاری دهستان باهوکلات دو کیلومتری روستای سنگان قرار دارد. این قلعه بر فراز کوهی قرار گرفته ‌است. نوشیروان خان از قوم گیچکی ساکن در گیچ حدود 311 سال پیش به باهوکلات مهاجرت کرده و قلعه را ساخته ‌است.
قلعه باتل در دبستان پلان روستای گتیگ بر روی تپه خاکی قرار دارد. لایه‌های سنگ عظیمی بر روی تپه نمایان است که با فرسایش خاک زیر آن‌ها خالی شده‌است. آثاری از فسیل حیوانات و صدفهای دریایی در محل دیده می‌شود که بیانگر این است در سالیان کهن این ناحیه جزئی از دریا بوده‌ است. در قسمت بالای کوه پاره‌هایی از ظروف سفالی جلب نظر می‌کند و آثاری از برج و باروها دیده می‌شود که به مرور زمان به کلی تخریب شده‌اند و تنها خرابه‌ای از آن باقی ‌مانده‌ است.
جذابیت های خلیج گواتر و جنگل های حرا هم بی نظیر است، یکی از زیباترین سواحل ایران، که زیبایی آن تنها محدود به جزرو مد دریا نیست، بندری کوچک و قدیمی به نام گواتر است.
حرکت خرامان خرامان خرچنگ های بی شمار بر ساحل شنی آن از یک طرف و جنگل شناوری که با بالا آمدن آب، ساعت ها در میان آب شور غرق می شود و بعد از پایین رفتن سطح آب دریا، دوباره سر از آن بیرون می آورند از سویی دیگر؛ بر چشم نوازی و زیبایی آن افزوده است.
این بندر در منتهی الیه جنوب شرقی ایران و در آخرین نقطه مرزی آنجا که شهرستان چابهار به خط تماس با مرز پاکستان می رسد، قرار دارد. آغاز این خلیج در سمت شرق دماغه جیوانی است و پایان آن در سمت غرب در نقطه‌ای به نام پسابندر است.
در سمت ایران رودخانه باهوکلات و در سمت پاکستان رودخانه نهردشت به خلیج گواتر می‌ریزد. جنگل های زیبای حرا نیز در نزدیکی محلی که رودخانه باهوکلات به دریای عمان می‌ریزد قرار گرفته اند.
درختان حرا در حقیقت یک کارخانه اب شیرین کن طبیعی هستند که نه تنها در سطح ملی حائز اهمیت اند، بلکه دو عنوان جهانی ذخیره گاه زیست کره و تالاب بین المللی را نیز دارند. در فصول بهار و پاییز این درختان با گل هایی هم چون شاه پسند در محاصره زنبورهای عسل وحشی قرار می گیرند که در لابه‌لای درختان و میان سرشاخه‌های درختان برای خود کندویی برپا کرده اند.
همه اینها چابهار را به یکی از خاطره انگیزترین مقاصد سفرهای عمرتان تبدیل خواهد کرد باید خوشحال باشید که به عنوان یک ایرانی برای دیدن این همه جاذبه نیاز به گذرنامه و مجوز اقامت (پاسپورت و ویزا) ندارید.