کنترل موتورخانه ها برای کاهش مصرف سوخت و انتشار آلاینده ها

به گزارش ایران اکونومیست به نقل از وزارت علوم، دکتر کیومرث مظاهری توضیح داد : بیش از 15 سال از زمانی که برای اولین بار ایده اولیه معاینه فنی موتورخانه‌ها در کشور شکل گرفت، می‌گذرد. از آن زمان تاکنون مطالعات، آزمایش‌ها و پروژه‌های عملی متعددی درخصوص این موضوع انجام شده و این ایده در میادین مختلف علمی و عملی محک خورده و به مرور تکامل یافته است؛ به گونه‌ای که امروز دستورالعمل معاینه فنی موتورخانه‌ها در قالب یک استاندارد ملی مهم (به شماره ISIRI 16000) تدوین شده است.
وی افزود: در کشورهای پیشرفته اروپایی قریب به 20 سال است قوانینی همچون «Federal Emission Control Act» در آلمان، «DPR 551/1999» در ایتالیا، «RS 814.318.142.1» در سوئیس و نشریه 121 مجموعه Gas Safe Register در انگلیس درخصوص بررسی کیفیت احتراق در سامانه‌های حرارتی در حال اجرا هستند.
رئیس انجمن احتراق ایران تصریح کرد: سالانه در کشور حدود 10 میلیارد مترمکعب گاز طبیعی در موتورخانه‌های 270 هزار ساختمان مسکونی و 50 هزار ساختمان غیرمسکونی مصرف می‌شود که این امر منجر به انتشار بیش از 142 هزار تن گاز سمی و آلاینده مونوکسیدکربن و تولید سالیانه 19 میلیون تن گاز گلخانه‌ای دی اکسید کربن می‌شود.
مظاهری با بیان اینکه موضوع اصلی در معاینه فنی موتورخانه، تنظیم دقیق مشعل و بهینه سازی احتراق مطابق با استاندارد است، گفت: این کار با کمک دستگاه آنالیز دود و به وسیله کارشناسان آموزش دیده انجام می‌شود. متوسط انتشار گاز مونوکسیدکربن از موتورخانه‌های ساختمان‌های مسکونی mg/kwh 1600 و از موتورخانه‌های غیرمسکونی mg/kwh 1300 است که این مقادیر به ترتیب 16 و 13 برابر حد مجاز انتشار این آلاینده است.
وی بررسی کامل ساختمان و اجزای موتورخانه (شامل خط سوخت، مشعل، دیگ و دودکش)، نحوه چیدمان اجزا و تهیه شناسنامه فنی برای موتورخانه، اندازه‌گیری میزان گازهای آلاینده خروجی از دودکش، محاسبه راندمان احتراق و میزان انتشار آلاینده‌ها، بهینه‌سازی مصرف سوخت و کاهش انتشار آلاینده‌ها با تنظیم شکل هندسی شعله و نسبت هوا به سوخت با کمک دستگاه آنالیز گاز، اصلاح خط سوخت و درزبندی سیستم احتراقی، اندازه‌گیری و تنظیم قدرت مکش دودکش به منظور کاهش تلفات حرارتی از دودکش، تهیه گزارشی از مشکلات موتورخانه و راه حل‌ها و نصب برچسب معاینه فنی را مراحل اصلی اجرای معاینه فنی موتورخانه مطابق با استاندارد ملی 16000 عنوان کرد.
عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس خاطرنشان کرد: در حال حاضر مطابق بند 2 احکام منابع ثابت تصویب‌نامه شماره 38454 / ت 53172 ه مورخ 02/‏04/‏95 معاون اول رئیس جمهوری، معاینه فنی موتورخانه در تمامی دستگاه‌های دولتی موضوع ماده (5) قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب 1386 اجباری است.
وی گفت: مطابق ماده 17 قانون هوای پاک، تمامی بهره‌برداران منابع ثابت آلوده کننده هوا، ملزم به رعایت حدود مجاز انتشار آلاینده‌ها در موتورخانه‌ها و سامانه‌های احتراقی خود هستند. همچنین این مراکز مکلف به انجام معاینه فنی سالانه سامانه موتورخانه و سامانه‌های احتراقی توسط شرکت‌های تایید صلاحیت شده از سوی سازمان ملی استاندارد ایران، مطابق با حدود مجاز انتشار آلاینده‌ها هستند. مطابق تبصره 1 این ماده، مالکان، مسئولان یا رؤسای مراکز اداری، بهداشتی، درمانی، خدماتی، عمومی و تجاری که موجبات آلودگی هوا را فراهم کنند، درصورتی که پس از یک مرتبه تذکر کتبی توسط سازمان، اقدامی برای رفع آلودگی در مهلت مقرر انجام ندهند، به جزای نقدی درجه هشت موضوع ماده (19) قانون مجازات اسلامی حسب مورد محکوم می‌شوند و در صورت تکرار، علاوه بر حداکثر جزای نقدی مذکور، با درخواست سازمان و حکم مرجع قضایی صالح به تعطیلی موقت از 6 ماه تا 2 سال محکوم می‌شوند.
مظاهری خاطرنشان کرد: پیش‌بینی می‌شود اجرای معاینه فنی موتورخانه‌ها در سطح کشور منجر به کاهش مصرف سوخت و تولید گاز دی‌اکسید کربن به میزان حداقل 10 درصد و کاهش گازهای آلاینده به ویژه مونواکسید کربن به میزان 95 درصد شود.