از لحاظ وزن نیز میزان کالاهای وارداتی به کشور در سال جاری 33.9 میلیون تن بوده که نسبت به رقم 30 میلیون تنی سال قبل، افزایش 13 درصدی نشان میدهد.
عمده کالاهای وارداتی به کشور عبارتند از: خودرو و قطعات برای مونتاژ خودرو، ذرت دامی، برنج، سویا، موز، جو، کنجاله و گوشت قرمز.
افزایش چندهزاردرصدی واردات از کشورهای آفریقایی
بررسی آمارهای تجارت خارجی کشور حاکی از افزایش قابلتوجه واردات از کشورهایی مانند اروگوئه و برخی کشورهای آفریقایی است.
بررسی آمارهای تجارت خارجی کشور در 11ماهه منتهی به بهمن ماه نشان میدهد، میزان واردات از برخی کشورها بهصورت قابل توجهی افزایش یافته است.
بهعنوان مثال در صدر فهرست کشورهایی که بیشترین افزایش واردات به ایران را داشتهاند، اتیوپی قرار گرفته است که نسبت به مدت مشابه سال قبل 2380 درصد افزایش واردات داشته است. در این مدت، واردات از نیجریه، 1590 درصد و همچنین واردات از تانزانیا 800 درصد افزایش یافته است. واردات از ساحل عاج و تونس نیز نزدیک به 170 درصد افزایش یافته است.
از طرفی میزان واردات از کشور پاراگوئه در مقایسه با 11ماهه منتهی به بهمن سال قبل با رشد 3300درصدی روبهرو شده است. در این مدت واردات از اروگوئه بهعنوان کشور دیگری از حوزه آمریکای لاتین با افزایش 2400درصدی همراه شده است.
خلاف اظهاری و قاچاق معضل اقتصاد هستند
مهدی طغیانی، عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان با انتقاد از روند کنترل واردات گفت: عملکرد پنج سال گذشته نشان میدهد سیاستگذاریهای واردات بر اساس اقتصاد مقاومتی و وضعیت اقتصاد کشور نیست.
وی به بیان راهکارهای مختلف در حوزه کنترل واردات پرداخت و افزود: برخی کشورها بهمنظور رشد تولید داخلی، واردات تعدادی از کالاها را تسهیل، برخی را دشوار و برخی را ممنوع میکنند. اکنون کشورهایی که عضو سازمان تجارت جهانی هستند با اینکه قادر به افزایش تعرفه واردات نیستند از روشهای استانداردی استفاده میکنند.
طغیانی اضافه کرد: برخی کشورها استانداردهای بهداشتی را برای کالاهای صنعتی در نظر میگیرند و با بهرهگیری از این روشها مانع واردات بیرویه به کشورشان میشوند.
این استاد دانشگاه توضیح داد: در کشور ما هنوز قوانین بازدارنده برای واردات کالاهای مشابه تولید داخل وضع نشده است. این در شرایطی است که ایران عضو سازمان تجارت جهانی نیست، اما نه استاندارد وضع میکند و نه از نظام تعرفهای بهره میگیرد و نه ممنوعیت مقداری تعیین میکند.
به گفته طغیانی، حوزه تجارت خارجی رهاست و واردات بیرویه باعث شده کالاهای مصرفی عادی مانند بیسکویت، شکلات و آب معدنی نیز مشکلاتی را برای تولید داخل به وجود بیاورند.
وی با اشاره به اینکه هیچ سیاستگذاری نافذی برای واردات وجود ندارد، تصریح کرد: یکسوم تقاضای بازار در حوزه کالاهای مصرفی از بخش قاچاق تأمین میشود و جالب اینجاست که افراد با خلاف اظهاری، کالای غیرقانونی خود را از مرزهای رسمی وارد کشور میکنند.
کارخانهها هر روز کوچکتر میشود
عبد الوهاب سهلآبادی، رئیس خانه صنعت ایران با بیان اینکه هر روز شاهد خاموش شدن چراغ چند کارخانه هستیم، به خبرنگار ما گفت: تعطیلی کارخانهها باعث وخیم شدن وضعیت معیشت خانوارها و تبعات اجتماعی میشود و همه این موضوعات به وزیر صنعت، معدن و تجارت شرح داده شده اما هنوز اقدام عملی صورت نگرفته است.
وی با تاکید بر اینکه مخالف تجارت آزاد نیستیم، افزود: تجارت آزاد نه تنها برای کشور بد نیست، بلکه مفید هم هست، اما انتقاد ما در بخشهایی است که به آن توجه نمیشود. چرا تعرفه واردات سیگار برگ و تنباکوهای میوهای 5 درصد است در حالی که تعرفه تجهیزات اتاق عمل 15 درصد؟ با این شرایط کشور چگونه میخواهد به رشد اقتصادی دست یابد؟
رئیس خانه صنعت ایران با اشاره به اینکه هر روز محور تولید تنگتر میشود، تصریح کرد: بزرگترین مشکلی که اکنون تولید کشور را تهدید میکند نوسان نرخ ارز است. تولیدکنندگان مواد اولیه را با دلار 3200 تومان ثبت، وارد و استفاده کردند و اکنون باید به قیمت روز بازپرداخت کنند که این رقم به بالای 4500 تومان رسیده است. در این شرایط تولید چه سرنوشتی خواهد داشت؟
سهلآبادی با بیان اینکه مسئولان بیشتر به واردات میل دارند تا تولید ادامه داد: امسال مهمترین دغدغه کشور اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال بود، اما آیا دولت که مسئول بخش اجرایی کشور است کارنامه قابل دفاعی در این زمینه دارد؟ متاسفانه واردات قانونی و غیرقانونی کمرشکن است و با این وضعیت تولید کشور بهبود نمییابد.
به گفته سهلآبادی، چین و آمریکا هم واردات دارند، اما حمایت از تولیدشان در اولویت قرار دارد و نحوه صادرات آنها مشخص است. اما در ایران سیاست وارداتی نداریم که موجب شده مثلا در حالی که صادرکننده بهترین فرش دستباف در جهان بودیم، در فهرست کالاهای وارداتی، فرش هم مشاهده شود.
وی تصریح کرد: نرخ پول برای تولید 28 درصد است در حالی که در ترکیه و چین این نرخ صفر درصد گزارش شده است. در این شرایط ایران چگونه میتواند با این کشورها رقابت صادراتی داشته باشد؟