المانیتور باوردارد یک
دلیل اصلی از اینکه دلار سربه طغیان گذاشت فشار غرب بوده است . تفسیر
روزنامه یادشده را درباره دلایل افزایش نرخ تبدیل دلار به ریال را در ادامه
می خوانید:افزایش ارزش دلار در بازار ایران در شرایطی که ارزش این واحد پولی به دلیل سیاستهای امریکا در دنیا رو به افول است،باعث شد تا طبقه متوسط ایران با فشار مالی بزرگی روبرو شود.اما سوال اصلی این است که دلیل افزایش ناگهانی ارزش دلار در بازار ایران چه بود وآیا می توان این روند را متوقف کرد؟روزنامه المانیتور در گزارش اخیر خود نوشت:یک دلیل مهم برای این تحول منفی اقتصادی تفاوت فاحش بین نرخ تورم در ایران و جهان است.دولت وقت ایران در سالهای اخیر تلاش زیادی کرده است نرخ تورم را درسطح پایین حفظ کند و از این طرق تفاوت بین تورم ایران و جهان را به حداقل برساند. این ابزاری بود که برای تثبیت نسبی نرخ ارز در اقتصاد ایران در سالهای اخیر اجرا شد ولی کنترل این وضعیت از دست دولت خارج شد و زمینه برای افت ارزش دلار در بازار جهانی فراهم شد. البته برخی بر این باور هستند که فشار صادر کنندگان برای افت ارزش پول ملی و افزایش قدرت رقابت تولیداتشان در بازارهای جهانی عاملی مهم دراین زمینه بوده است ولی این نظریه با توجه به حجم و نوع کالاهای تولیدی و صادراتی این کشور قابل قبول نیست.مساله دیگری که بدون شک زمینه ساز افزایش ارزش دلار در بازار ایران شده است نا توانی بانک مرکزی در تزریق ارز به بازار متناسب با میزان مورد نیاز است.البته برخی این نا توانی را به فشارهای زیاد اقتصادی غرب علیه ایران نسبت می دهند که باعث شده است بانک مرکزی تحت فشار کمبود نقدینگی دلاری قرار بگیرد اما بسیاری از تحلیل گران ، تحولات اخیر بازار ارز را سیاستهای خود خواسته دولتی می دانند که برای تامین کسری بودجه و کسب درامد از محل تفاوت نرخ بازاری و نرخ دولتی ارز اجرا شده است. موضوعی که دولت قویا آن را رد کرده است.سومین عاملی که باعث افزایش ارزش دلار در بازار ایران شده است ، فضای روانی در بازار است . این تصور که تهدیدهای دولت امریکا در زمینه بر هم زدن توافق هسته ای زمینه را برای تشدید تحریم ها فراهم می کند و به دنبال آن ایران توانایی دسترسی به منابع دلاری در بازارهای بین المللی را نخواهد داشت ، باعث شد تا انتظار افزایش قیمت دلار در بازار ایجاد شود و این انتظار بستر ساز تداوم افزایش ارزش دلار شود.مساله دیگر عدم وجود بازارهای پویا برای سرمایه گذاری است . بسیاری از ایرانیان با خرید دلار و نگهداری آن قصد کسب سود و سرمایه گذاری دارند.
با رکود بازار مسکن، وضعیت نا مناسب بازار سهام و بحران های اخیر در موسسات مالی که باعث از بین رفتن بخش زیادی از سرمایه های مردم شده است نمی توان کسب سود از بازارهای دیگر را چندان محتمل دانست و به همین دلیل تقاضا برای طلا و ارز در ایران رشد کرد و رشد تقاضا بستر ساز رشد قیمت شد.در نهایت کاهش نرخ بهره بانکی هم باعث شد تا بازار کسب سود از سپرده های بانکی از بین برود و مردم به دنبال بازاری جایگزین باشند. با کاهش نرخ بهره بانکی بخش زیادی از سرمایه های سرگردان از بانکها خارج شدند و روانه بازار ارز شدند. در این شرایط تقاضا رشد کرد و قیمت هم به دنبال آن افزایش پیدا کرد.در هر حال دلیل افزایش ارزش دلار در ایران هر چه بوده باشد، سوال اصلی این است که ایا توان یا تمایلی از طرف دستگاه های دولتی برای تنزل قیمت آن در بازار وجود دارد یا خیر؟بسیاری بر این باور هستند که در شرایط فعلی و با توجه به فشارهای امریکا علیه توافق هسته ای ایران و تهدید به تشدید تحریم ها از ماه می ، دیگر نمی توان امیدی به بازگشت ارزش دلار به کمتر از ۴۰۰۰ تومان داشت. این خبر به معنای افزایش فشار بر شرکتهای صنعتی و تولیدی برای تامین تجهیزات و در نهایت افزایش احتمال تعطیلی آن ها یا افزایش شمار تعدیل نیرو در سال آتی است.
