پنج تعاونی غیرمجازی که در چند سال اخیر منحل شدند، حدود ۲۵ هزار میلیارد تومان از سپرده‌گذاران خرد جذب کرده‌اند.
کد خبر: ۲۰۳۷۲۲
به گزارش ایران اکونومیست؛ گرچه اکنون موسسه بزرگ غیرمجازی در بازار پول فعالیت نمی‌کند ولی آثار باقی‌مانده از آن‌ها در زمان فعالیتشان سال‌ها در اقتصاد و بازار پول ایران باقی می‌ماند، از پول‌های کلانی که با پرداخت سودهای جذاب از مردم گرفتند، تا حواشی بازپرداخت اموال سپرده‌گذاران و البته پول‌هایی که از بانک مرکزی برای این موسسات خارج شده است.
پنج تعاونی غیرمجازی که در چند سال اخیر منحل شده‌اند، حدود ۲۵ هزار میلیارد تومان از سپرده‌گذاران خرد جذب کرده بودند.
سال ۱۳۹۶ زمانی بود که بانک مرکزی به دنبال جریان سامان‌دهی موسسات غیرمجاز در نیمه سال اعلام کرد که به فعالیت تمام موسسات غیرمجاز پایان داده است.
این درحالی است که در چند ماه اخیر موسسات افضل توس، وحدت و البرز ایرانیان را کاملا منحل و تعهدات آن را به ترتیب به بانک‌های آینده، موسسه ملل و بانک تجارت واگذار کرد.
پیش از این نیز در چند سال اخیر فعالیت موسسات بزرگی هم‌چون میزان و ثامن‌الحجج پایان یافته بود و مسئولیت آن‌ها بر عهده بانک صادرات و بانک پارسیان قرار گرفت. در عین حال که از انحلال هشت تعاونی غیرمجاز و گرد هم آمدن آن‌ها موسسه مجاز کاسپین تشکیل شد.
در نهایت با وجود اینکه فعالیت غیرمجازها که از مخربان بازار پول بودند، به پایان رسیده ولی مراحل بعد از این توقف و رسیدگی به وضعیت مالی آن‌ها شرایط چندان خوبی را به همراه نداشت به طوری‌که تامین منابع برای پرداخت به سپرده‌گذاران قابل توجه آن‌ها بسیار برای بانک و شبکه بانکی پرحاشیه شد.
مروری بر آن‌چه که در تعاونی‌ها و موسسات غیرمجاز گذشته از این حکایت دارد که در پنج تعاونی ثامن‌الحجج، افضل توس، وحدت، البرز ایرانیان و همچنین فرشتگان بیش از دو میلیون و ۲۸۴ هزار نفر در زمانی فعالیت آن‌ها سپرده‌گذاری کرده‌اند که مبلغی حدود ۲۵ هزار میلیارد تومان از این محل جذب کردند.
جزئیات این جذب منابع از این حکایت دارد که در ثامن‌الحجج حدود یک میلیون نفر، افضل توس ۳۶۵ هزار و ۶۰۰ نفر، وحدت ۳۷۴ هزار و ۲۴۶ نفر، البرز ایرانیان ۴۴ هزار و ۱۷۸ نفر و در فرشتگان حدود ۵۰۰ هزار نفر سپرده‌گذاری کردند که در مجموع بیش از دو میلیون و ۲۸۴ هزار نفر را در بر می گیرد.
در این پنج تعاونی ارقام سپرده جذب شده به گونه‌ای است که در ثامن‌الحجج حدود ۱۲ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان، افضل توس ۲۴۴۷ میلیارد تومان، وحدت۴۷۸۰ میلیارد تومان، البرز ایرانیان ۱۳۰۰ میلیارد تومان و در فرشتگان حدود ۵۶۰۰ میلیارد تومان جذب سپرده انجام شده که در مجموع به بحدود ۲۵ هزار میلیارد تومان می‌رسد. البته در فرشتگان حدود ۸۶۰۰ میلیارد تومان بدهی ثبت شده بود که ۳۰۰۰ میلیارد آن سود شناسایی نشده، تلقی شد و ۵۶۰۰ میلیارد تومان بدهی در قالب سپرده وجود دارد.
در این جریان بانک مرکزی حال با واگذاری تعاونی‌ها به بانک‌ها و موسسات اعتباری مجاز و یا به‌طور مستقیم نسبت به تعیین تکلیف سپرده‌گذارانی که تعداد قابل توجهی بوده و بارها با تجمعات و اعتراضات خود خواستار دریافت وجوه خود شدند، اقدام کرد و البته در این میان با توجه به اینکه اموال این تعاونی‌ها و مبالغی که از سپرده‌گذاران دریافت شده بود، وضعیت مشخصی نداشت و نقد نبود، در نتیجه باید املاک و دارایی‌های شناسایی شده به‌فروش می‌رفت تا بتوانند وجوه سپرده‌گذاران را پرداخت کنند، ولی با توجه به اینکه بازار ملک هم از موقعیت خوبی برخوردار نبود، در نهایت بانک مرکزی با پرداخت خط اعتباری نسبت به تامین منابع برای پرداخت سپرده‌گذاران اقدام کرد.
در این پنج تعاونی (ثامن‌الحجج، وحدت، افضل توس، البرز ایرانیان و فرشتگان)، حدود ۱۷ هزار میلیارد تومان پرداخت شده است که عمدتا با خط اعتباری بانک مرکزی خواهد بود. در ثامن‌الحجج از حدود ۱۲ هزار و ۳۰۰ میلیاردی که سپرده جذب شده، ۸۰۰۰ میلیارد تومان پرداخت شده است البته بانک مرکزی دقیقا اعلام نکرده که از این مبلغ پرداختی تا چه حد خط اعتباری و تا چه میزان از آن مربوط به فروش اموال و دارایی‌های ثامن‌الحجج است.
در افضل توس حدود ۱۵۰۰ میلیارد تومادن خط اعتباری، وحدت۲۷۵۰ میلیارد و البرز ایرانیان ۵۰۰ میلیارد تومان خط اعتباری دارند. برای فرشتگان نیز آخرین آمار نشان می‌دهد که تا ۴۰۰۰ میلیارد تومان پرداخت شده بود.
گرچه اعطای خط اعتباری بانک مرکزی با وثیقه گرفتن املاک و دارایی‌های این تعاونی‌ها انجام می‌شود ولی تاکنون گزارش مشخصی در مورد اینکه چه میزان از دارایی‌ها شناسایی و با چه مبلغی به‌عنوان وثیقه در بانک مرکزی قرار گرفته، ارائه نشده است از سوی دیگر حتی اگر ملکی هم به عنوان وثیقه قرار گرفته، مشخص آن است که فعلا فروشی انجام نشده و مبلغ نقدی در ازای ارقام کلانی که از بانک مرکزی خارج شده، برنگشته است.
