به گزارش ایران اکونومیست به نقل از خبرگزاری علم و فناوری از خراسان شمالی در 15 سال گذشته این صحبت ها جدی تر شده است و همه به اهمیت آن اذعان دارند اما هنوز آشتی دانشگاه و صنعت برقرار نشده است و همچنان باهم فاصله دارند.
نماینده مردم پنج شهرستان خراسان شمالی در دور گذشته مجلس شورای اسلامی نیز ارتباط دانشگاه ها با صنعت را نامناسب عنوان کرد و گفت: یکی از آسیب های جدی در عرصه دانشگاه ها، کیفیت انجام آموزش و پژوهش در این مراکزاست و خیلی از کارها و فعالیت های دانشگاه حالت انتزاعی دارد و دانشگاه ها ارتباط با صنعت ندارند.
قاسم جعفری اظهار کرد: البته از حدود 15 سال گذشته این مشکل مورد توجه قرار گرفته است و مسئولان اذعان دارند که اگر می خواهیم دانشجو در مراکز علمی درست رشد کند و محیط دانشگاه کاربردی باشد باید دانشگاه و صنعت با هم ارتباط داشته باشند.
وی افزود: اکنون خیلی وقت ها آنچه که دانشجو دردانشگاه می آموزد با آنچه که در میدان عمل باید به کار آید متفاوت است و این مشکل نه تنها در رشته های صنعتی بلکه در علوم انسانی نیز مشاهده می شود.
جعفری گفت: به طور مثال دانش آموخته رشته های حقوق حتی کارشناسان ارشد این رشته ها بعضا با نوشتن دادخواست آشنایی ندارد زیرا رویه کار در محیط بیرون دانشگاه با آنچه فرا گرفته شده متفاوت است و فرد وقتی وارد میدان می شود با مواردی روبه رو می شود که در عمل آموزش ندیده است.
وی افزود: در چند سال گذشته با ایجاد پارک علم و فناوری و یا راه اندازی دفتر ارتباط انشگاه و صنعت اقداماتی برای حل مشکل انجام شد البته برخی از این اقدامات در قدم اول در حد نصب تابلو بود و کمترعملیاتی شده بود اما اکنون ارتباط صنعت و دانشگاه یک دغدغه شده است.
جعفری اظهار کرد: مشکل جدی این است که دانشگاه برای خود، کار می کند و صنعت نیز برای خود، به طوری که اکنون صنایع بزرگ در خراسان شمالی همچون پتروشیمی، آلومینا، کارخانه سیمان و یا واحد لوله گستر برای خود آزمایشگاه دارند و کارهای تحقیقاتی و پژوهشی را بدون کمک دانشگاه ها انجام می دهند و این به این معنا این است که با دانشگاه کاری ندارند.
وی گفت: این در حالی است که اگر کارهای تحقیقاتی با کمک و دخالت دانشگاه انجام شود سبب رشد و توسعه می شود و در این شرایط دانش آموخته دانشگاه پس از فراغت از تحصیل می تواند کارآفرین شود.
وی با بیان اینکه اکنون یکی از مشکلات جامعه ما بیکاری است و بخش زیادی از بیکاران ما دانش آموختگان دانشگاهی هستند گفت: شمار بیکاران در میان دانش آموختگان دانشگاهی بیشتر است.
* صنعت باید کوتاه بیاید
جعفری افزود: به نظر می رسد صنعت خود را خصوصی می داند وقتی رغبتی برای ورود دانشگاه ها ندارد.
وی با بیان اینکه صنعت باید کوتاه آید و برای مصالح کشور اجازه دهد دانشجو در محیط واقعی، آموزش ببیند اظهار کرد: متاسفانه صنعت ما اجازه نمی دهد حتی دانشجو دوره کارآموزی را در محیط واقعی بگذراند و قبول نمی کند دانشجو وارد محیط شود.
وی افزود: بخشی از مشکل نبود ارتباط ماین دانشگاه و صنعت، هم مربوط به دانشگاه ها است به طوری که اکنون برخی رشته ها باید حذف شود.
وی گفت: برخی مشکل مربوط به فرهنگ است و دانش آموخته ما با محیط کار آشنایی ندارد در حالی که انتظار می رود مهندس راه و ساختمان باید با محیط کار آشنا باشد و مهندس کشاورزی باید بیل به دست بشود و وارد زمین های کشاورزی شود تن به کار دهد اما به لحاظ فرهنگی مشکلاتی وجود دارد و جوان و دانشجو تن به کار نمی دهد.
* صنعت و دانشگاه با هم غریبه اند
رئیس دانشگاه پیام نور خراسان شمالی نیز گفت: اکنون نه دانشگاه ما به خوبی صنعت را می شناسد و آنگونه که شاید با صنعت ارتباط برقرار کرده و نه دانشگاه مشکل صنعت را می شناسد.
مسعودی فر اظهار کرد: صنعت و دانشگاه دو نهاد با اهداف متفاوت هستند که نتوانسته اند با هم جمع شوند و نقطه مشترک پیدا کنند در حالی که ضرورت دارد که با هم افزایی، مشکلات جامعه و بخش تولید حل شود.
وی افزود: باید فضایی فراهم شود که صنعت حل مشکلات را به دانشگاه بسپارد و دانشگاه هم با کنکاش، برای حل مشکلات صنعت برنامه داشته باشد.
مسعودی فر گفت: البته این امر مستلزم این است که صنعت، قوام و دوام داشته باشد و کارخانه ها روبه گسترش و رشد باشد و برای کیفیت و تعالی محصولات و توسعه کارها، مبادرت داشته باشند در حالی که این امر در صنعت ما به خوبی دیده نمی شود و بیشتر صنایع ما ورشکسته و عقب مانده اند و با مشکل تامین منابع روبه رو هستند.
وی گفت: البته ما در این دانشگاه اعلام آمادگی کرده ایم با نهادها و متخصصان ارتباط برقرار کنیم اما نیازهای صنایع مشخص نشده است.
وی درباره آموزه های دانشگاه و کاربردی بودن آن گفت: نیاز است رشته های کاربردی را تقویت کنیم.
مسعودی فر گفت: هر چند، رشته های کاربردی واحدهای درسی کاربردی دارند اما باز هم به طور کامل کاربری نیست و دانش آموختگان در عمل با کارهای صنعت، ابزار تولید وعملی آشنا نیستند زیرا کارهای عملی، به طور کامل عملی نیست و این مشکل جدی در جامعه دانشگاهی است.
وی افزود: در این باره وزات علوم تلاش دارد تا برای مهارتی کردن دانشگاه ها اقدام شود و در صورتی که این امر محقق شود بخشی از نیازها پاسخ داده شود
رئیس دانشگاه پیام نور خراسان شمالی گفت: دانشگاه ها باید یک انسان صاحب ایده تربیت کنند و دانشجویان در دانشگاه یاد بگیرند محقق هستند و هیچ کاری بدون تحقیق انجام ندهند اگر این نهادینه شود باقی مشکلات حل شدنی است
وی اظهار کرد: مشکل این است که نگاه پژوهش نگاه جستجوگری کم است و درس، تکرار و حفظ و بعد فراموشی است و این ضایعه دردناک است.
رئیس دانشگاه پیام نور خراسان شمالی افزود: برای رسیدن به دانشگاه نسل چهارم یا دانشگاه کارآفرین، نیاز است نگاه تخصصی دانشگاه تغییر یابد فقط تولید دانش فکر نکنند.
رئیس دانشگاه بجنورد نیز در این باره گفت: در حالت کلی نمی‌توان گفت که ارتباط صنعت و دانشگاه قطع بوده است بلکه بیان دقیق تر برای این موضوع، این است که نیاز به ارتقای جدی در این زمینه وجود دارد.
احمد محقر اظهار کرد: این ضعف را می‌توان در اثر رخداد کند گذراز اقتصاد سنتی به اقتصاد مدرن دانست به بیان ساده، اقتصاد ما از یک اقتصاد سنتی بر پایه دارایی به اقتصادی مدرن بر پایه آگاهی در حال گذر است و سرعت رخداد این گذار مرتبط با ارتباط بین صنعت و دانشگاه است.
وی افزود: برداشت شخصی من این است که با وجود کاستی ها، این گذار سرعت گرفته و خود به خود این ارتباط را ایجاد خواهد نمود.
وی درباره وضعیت ارتباط صنعت و دانشگاه در استان گفت: در این استان در قیاس با استانهای صنعتی کشو، با وجود اینکه تعداد، ابعاد و تنوع صنایع چشمگیرنیست، روند رشد خوبی را در 2 سال اخیر شاهد بوده ایم.
* چه کنیم ارتباط دانشگاه و صنعت زیاد شود؟
رئیس دانشگاه بجنورد اظهارکرد: تا زمانی که صنعت و جامعه نیاز به خدمات دانشگاه را احساس نکند، ارتباطی جدی برقرار نمی‌شود البته آنچه در سال های اخیر به عنوان آغاز روند رشد در این خصوص شاهد بوده ایم تنها در اثر این احساس نیاز ایجاد شده است.
* نیاز، حلقه گم شده ارتباط صنعت و دانشگاه
محقر با بیان اینکه نیاز، حلقه گمشده ارتباط صنعت و دانشگاه است افزود: تا زمانی که صنعت و جامعه به خدمات دانشگاه نیازمند نباشد ارتباط رخ نخواهد داد و این نیاز از مسیر رشد و توسعه صنعت و جامعه ایجاد می شود.
* تاثیر شرکت های دانش بنیان
عضو هیات علمی گروه آموزشی مهندسی کامپیوتر و مدیر دفتر ارتباط با صنعت و جامعه دانشگاه بجنورد نیز به نقش شرکت های دانش بنیان در برقراری ارتباط میان صنعت و دانشگاه گفت: شرکت های دانش بنیان می‌توانند از دو مسیر بر این روند تاثیر بگذارند.
مهران گرمه اظهار کرد: نخستین و مهمترین مسیر، ایجاد باور در جامعه و صنعت به این موضوع است که از طریق نوآوری و پژوهش می‌توان به ارزش افزوده جدی رسید.
وی افزود: دومین مسیر تسهیل دست یافتن صنعت و جامعه به نوآوری‌ها بدون متحمل شدن ریسک در سرمایه‌گذاری است و شرکت‌های دانش بنیان ساختارهایی چابک و ریسک پذیر هستند که خروجی آنها با هزینه اندک در اختیار قرار می‌گیرد.
گرمه گفت: ذات پرتغییر علم و فناوری خصوصا در رشته‌ها و تخصص های پویاتر چون فناوری اطلاعات سبب می‌شود که برنامه‌های آموزشی دانشگاه ها نیاز به بازبینی مستمر داشته باشد. طبیعی است که در برخی رشته های تخصصی فاصله وجود داشته باشد اما همواره وزارت علوم در تلاش برای کاهش این فاصله بوده است.
وی اظهار کرد: در هر رشته و تخصصی که نیاز در بازار کار وجود داشته باشد، اشتغال ایجاد می‌شود و هر یک از رشته‌ها و تخصص‌های دانشگاهی و فنی در جای خود دارای اهمیت و مورد نیاز هستند، آنچه گاه درست انجام نشده است نیازسنجی در زمان توسعه دادن رشته ها بوده است.
* یک راه کار
عضو هیات علمی گروه آموزشی مهندسی کامپیوتر و مدیر دفتر ارتباط با صنعت و جامعه دانشگاه بجنورد گفت: ساده‌ترین راهکار در این زمینه تمکین کردن به روندی است که تمام جهان و بسیاری دانشگاه های کشور با تاسیس پارک های علم و فناوری، مراکز رشد و مراکز نوآوری طی کرده اند.
وی افزود: در این مسیر، دانشگاه ها و پژوهشگاه ها با تامین تسهیلات و امکانات مورد نیاز برای این حوزه، خود در محصول و در اقتصاد دانش بنیان شریک می شوند و در این روند خود به خود دانشگاه ها به کسب درآمد از طریق فروش محصولات دانش بنیان خواهند رسید و در آینده شاهد استقلال بیشتر دانشگاهها خواهیم بود.
عضو هیات علمی گروه آموزشی مهندسی کامپیوتر و مدیر دفتر ارتباط با صنعت و جامعه دانشگاه بجنورد تصریح کرد: اکنون برخی از دانشگاه های کشور از این مسیر به کسب درآمد و سرمایه گذاری مستمر در این حوزه می پردازند.
* دانشگاه و صنعت باید یکدیگر را تقویت کنند
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی هم در این باره گفت: تقویت ارتباط صنعت و دانشگاه می تواند به توسعه صنعت سرعت دهند و همچنین دانشجویان ودانش آموختگان دانشگاهی هم با حضور در محیط کار، می توانند مهارت و تجربه کسب کنند.
یحیی نیکدل با بیان اینکه ارتباط میان صنعت و دانشگاه می تواند هردو بخش را تقویت کند افزود: این سازمان از چند سال گذشته تلاش داشته تا با اقدامات و برنامه های مختلف این ارتباط بیشتر شود و در این باره نشست هایی با صنعت کاران و اساتید دانشگاه ها برگزار و زمینه های تقویت ارتباط بررسی شده است.
وی تصریح کرد: همایش تخصصی فرش که در دانشگاه بجنورد برگزار شد، با رویکرد تقویت ارتباط دانشگاه و صنعت در دستور کار قرار گرفت و اکنون نیز سازمان آمادگی دارد تا در قالب برگزاری تورهای صنتعی، دانشجویان، اساتید و مدیران دستگاه های مختلف با محیط های صنعتی آشنا شوند.
وی گفت: تا کنون دانش آموزان، دانشجویان و اساتید در قالب تورهای صنعتی از واحدهای مستقر در شهرک های صنعتی و نیز واحدهای بزرگ تولیدی استان بازدید کرده اند.
نیکدل تصریح کرد: در قالب طرح کاروزی نیز که توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی پیگیری می شود، دانش آموختگان دانشگاهی در رشته ها و زمینه های مورد نیاز صنایع، می توانند وارد عرصه کار شوند.
وی درباره استقبال صاحبان صنایع از حضور دانشگاهیان در محیط های صنعتی گفت: صابحان واحدهای صنعتی اگر اطمینان حاصل کنند که نیازشان توسط دانشگاه ها رفع می شود به قطع از ارتباط هدفمند استقبال می کنند و ارتباطی که کمک به صنعتگر و کمک به دانشگاه ودانشجو باشد مورد استقبال قرار می گیرد.
وی افزود: در این باره دانشگاه ها باید نیازهای صنعت را بشناسند و برای کمک به رفع مشکلات صنایع وارد عرصه شوند به طور مثال اگر دانشگاه ها بتوانند در حوزه بازاریابی و فروش محصولات اطلاعات و دانش در اختیا تولید کننده قرار دهند و کمک کنند تا صنایع و تولیدکننده ها متناسب با بازار فعالیت داشته باشند، آثار همکاری و ارتباط به منصه ظهور می نشیند.
نیکدل خاطرنشان کرد: دانشگاه ها در این باره خیلی ورود پیدا نکرده اند و این ارتباط هنوز به آن شکل که انتظار هست ایجاد نشده است.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی تاکید کرد: باید دانشگاه و صنعت به هم اعتماد کنند تا بتوانند از قابلیت های هم استفاده کنند.
