هشدار رئیس هواشناسی نسبت به «شکل‌گیری کم‌بارشی انباشته» در کشور
داود
پرهیزکار معاون وزیر راه در پاسخ به چرایی کم بارشی و دمای بالای هوا در
پاییز امسال اظهار کرد: در فصل تابستان سامانه جوی با هسته گرم که به
«واچرخند جنب حاره ای خاورمیانه» مشهور است، بر روی کشور مستقر می شود و
معمولا با شروع فصل پاییز، به تدریج به عرض های جنوبی تر حرکت می کند و از
این طریق امکان نفوذ توده هوای سرد به مرزهای شمالی کشور فراهم می شود.
تأثیر دور پیوندها در شرایط بارش و دمازمان
شروع حرکت و میزان جابجایی این سامانه به سمت جنوب کشور تحت تأثیر چند
نوسان بزرگ مقیاس و جهانی است که به «دورپیوند» موسوم هستند. این
دورپیوندها دوره تناوب مختلف و شدت اثرگذاری متفاوت دارند. به طور کلی هر
دوره تناوب یک دورپیوند شامل بخش منفی، خنثی و مثبت است که هر حالت می
تواند اثرات مثبت یا منفی بر شرایط بارش و دمای هوا در سطح کشور داشته
باشد.
رئیس سازمان هواشناسی کشور با اشاره به اینکه مدت و شدت
اثرگذاری دورپیوندها بر روی تغییرات مثبت یا منفی بارش و دما متفاوت است،
افزود: پاییز امسال بیشتر دورپیوندها در حالت خنثی قرار داشتند و تنها
دورپیوند النینو- نوسان جنوبی که به «انسو» مشهور است در فاز مثبت یا به
عبارتی در شرایط «لانینا» و با شدت متوسط قرار داشت، علیرغم اینکه مراکز
جهانی فاز آن را خنثی یا مثبت ضعیف پیش‌بینی کرده بودند.
تأخیر در حرکت هسته گرم جو مساوی با طولانی شدن تابستاناز
اثرات این فاز انسو یعنی لانینا برای ایران این است که سبب تأخیر در زمان
حرکت واچرخند جنب حاره ای خاورمیانه به سوی جنوب می شود که به مثابه طولانی
تر شدن شرایط تابستانی است. در نتیجه توده هواهای باران‌زا امکان نفوذ به
ایران را نخواهند داشت و یا با تاخیر زمانی وارد کشور می شوند. این وضعیت
می تواند به پدیده کم بارشی در برخی نقاط کشور به علت فعالیت ضعیف سامانه
های بارشی بیانجامد. به عبارت دیگر تحت این شرایط با کم فعال شدن سامانه
های بارشی، میزان بارش پاییزه کاهش می یابد و به سبب کاهش ابرناکی و عدم
نفوذ توده هواهای سرد، دمای هوا نیز بالاتر از میانگین بلندمدت قرار می
گیرد.
رئیس سازمان هواشناسی کشور در ادامه در مورد تجربه هوای گرم
در پاییز سال جاری، با اشاره به اینکه هسته سامانه واچرخند جنب حاره ای گرم
است، گفت: این سامانه از یک توده هوای بسیار بزرگ و گرم تشکیل شده است ضمن
اینکه شرایط دینامیکی این سامانه به گونه ایست که امکان رشد ابر در آن
وجود نداشته و در نتیجه روزهای آفتابی همراه با افزایش دمای ناشی از آن را
به دنبال دارد. بنابراین مجموع این شرایط باعث بالا بودن دما در این روزها
شده است.
کم بارشی کشور در پاییز امسال 55 درصد نسبت به بلندمدتبه
استثنای مناطق محدودی واقع در نوار شمال غربی و جنوبی، بارش کل کشور از
ابتدای سال زراعی جاری (از اول مهر) تا 5 دی ماه بیش از 55 درصد نسبت به
میانگین دوره مشابه بلندمدت کاهش یافته است و بیشترین کاهش به ترتیب در
استان های خراسان جنوبی، قم، یزد، اصفهان، مرکزی، کرمان، سیستان و
بلوچستان، تهران و چهارمحال و بختیاری بین 80 تا 95 درصد رخ داده است.
بارش دی کمتر از حد نرمالبارش
دی ماه در تمام نقاط کشور کمتر از حد نرمال خواهد بود. میانگین بارش کشور
در هفته دوم دی کمتر از نرمال، هفته سوم دی در نوار شمالی کشور بیش از
نرمال و در سایر مناطق نرمال تا کمتر از نرمال و هفته چهارم دی در کل کشور
کمتر از نرمال نسبت به مقاطع زمانی مشابه خواهد بود.
پیش بینی دی ماه گرم در سراسر کشورمیانگین دمای دی ماه در بیشتر نقاط کشور تا یک درجه بیش از نرمال و در استان های واقع در نوار غربی بیش از دو درجه خواهد بود.
بارش و دمای بهمن و اسفند 96 انتظار
می رود در ماه دوم فصل زمستان، کشور دمایی کمتر از حد نرمال را تجربه کند.
به طور کلی پیش بینی می شود که میانگین دمای زمستان در حد نرمال تا یک
درجه بیش از نرمال باشد.
متأسفانه کمبود بارش فصل پاییز به صورت کم
بارشی انباشته تا پایان سال ادامه خواهد داشت. علاوه بر آن، توزیع بارش
دارای ناهمگنی زمانی و مکانی خواهد بود.
