آلودگی هوا و راهکارهای جهانی

به گزارش ایران اکونومیست؛ آلودگی های زیست محیطی به یکی از مهمترین دلمشغولی های دولت ها تبدیل شده است. در دوره معاصر زمین و آسمان از پیامدها و تاثیرات مخرب رشد اقتصادی و صنعتی کشورهای جهان در امان نمادند و محیط زیست با انواع پس ماندها آلوده شد.
یکی از آشکارترین نوع آلودگی ها که با هیچ روشی نمی توان آن را پنهان کرد آلودگی هوا است. اهمیت دسترسی به هوای پاک برای ادامه بقای انسان ها و همه موجودات روی کره زمین، بر لزوم توجه بیشتر به سرچشمه های آلودگی هوا را برجسته کرده است.

** گام های اساسی
کشورها رویه های گوناگونی را برای مقابله با آلودگی ها و جلوگیری از تشدید اثرات آن در پیش می گیرند. حل مشکل آلودگی هوا نیازمند تلاش های مشترکی است که ممکن است در هر منطقه یا شهر با دیگر نواحی متفاوت باشد. این امر در نخستین مرحله نیازمند تغییر رفتار و قانونمندسازی هایی است که بتواند در کوتاه مدت و بلندمدت تاثیرگذار باشد.
کارشناسان اعتقاد دارند اجرای راه حل ها برای کاهش آلودگی هوا باید بر مجموعه ای از اقدامات با استفاده از انواع تکنولوژی ، قوانین و خط مشی ها متمرکز باشد تا بتواند موجب تغییر در رفتار شود.
تارنمای خبری زیست محیطی eartheclipse در گزارشی سیاست های کارآمد در مقابله با آلودگی هوا پرداخت و نوشت: نخستین و مهمترین اقدام برای مقابله با این موضوع کاهش میزان آلودگی موجود در دودهای خروجی از دوکش های تاسیسات صنعتی و کارخانه ها و لوله های اگزوز خودروها است. این دودکش ها به طور دائمی آلودگی را وارد اتمسفر می کنند. در صنایع و کارخانه های تولیدی از الکتریسیته در یک فناوری استفاده می شود تا گرد وغبار و ضایعات گازی را از بین ببرد و دود به نسبت پاکیزه ای را به هوا وارد می کنند. این فناوری تاثیر چشمگیری در کاهش آلودگی ها دارد.
همین اقدام باید در مورد خودروها با استفاده از مبدل ها کاتالیک در اگزوزها صورت بگیرد. همچنین ارتقای کیفیت بنزین ، علاوه بر بهبود کارآمدی خودروها، راهبرد خوبی برای کاهش آلودگی ها به شمار می روند.
بسیاری از مقامات کشورها و شهرهایی که از آلودگی هوا رنج می بردند، توانستند با نهادینه کردن مقررات ضد آلودگی در ایجاد هوای پاک موفق عمل کنند. در انگلستان در میانه های قرن بیستم که آلودگی هوا جان ساکنان لندن را تهدید می کرد، دولت قانون هوای پاک را در سال 1956 به اجرا درآورد و با صنایع آلوده ساز به ویژه صنایع استفاده کننده از ذغال سنگ مقابله می کرد. در ایالات متحده نیز مجموعه ای از قوانین برای جلوگیری از آلودگی هوا به تصویب رسید که موفق هم بودند.

**تعهد فردی در کنار انرژی سبز
همکاری های بین المللی در سازمان ملل و اتحادیه اروپا هم موجب اجرای برنامه های زیست محیطی شد که کاهش آلودگی را به همراه داشت. «قانون هوای پاک آژانس حفاظت از محیط زیست» از جمله این اقدام ها بود که در برخی از کشورها هم دنبال شد. همچنین پروتکل های کنترل کیفیت هوا یا خرید مجوز آلوده سازی نیز راهبردهایی بودند که به نحو چشمگیری در مقابله با آلودگی هوا یا کاهش اثرات آن موثر بودند.
استفاده از منابع سبز و انرژی های تجدید پذیر از جمله راهکارها برای کاهش آلودگی ها هستند. انرژی های زمین گرمایی، خورشیدی، نیروی آب و باد از منابعی هستند که می تواند به جای زغال سنگ و منابع فسیلی وظیفه تولید انرژی کشورها را بر عهده بگیرد و از میزان آلودگی هوا کم کنند. همچنین گاز طبیعیی، سلول های سوختی و باتری ها هم می توانند جایگزین خوبی برای منابع آلوده ساز هوا باشند. سرمایه گذاری بر منابع تجدیدپذیر انرژی نه تنها باعث جلوگیری از انتشار آلودگی ها می شود بلکه می توانند منابع محدود انرژی کنونی را هم برای آینده حفظ کنند.
در این چارچوب نقش تک تک افراد در کاهش آلودگی ها مهم است. افرادی که از دلایل و تاثیرات این آلودگی ها آگاه هستند می توانند خود و دوستان خود را تشویق کنند که از وسایل نقلیه ای استفاده کنند که آلودگی های کمتری دارند. استفاده کمتر از خودروها موجب کاهش آلودگی ها می شود.
همچنین افزایش هوشیاری از قوانین ضد آلودگی که برای به حداقل رساندن آلودگی هوا تعبیه می شوند هم می تواند بسیار موثر واقع شوند. توجه به این امر در کارزارهای انتخاباتی یا گنجاندن این موضوع در فرایندهای آموزشی هم می تواند نتیجه بخش باشد.
پژوهش آژانس حفاظت از محیط زیست در کالیفرنیا آورده است نیمی از آلودگی هوا در شهرها از خودروها ناشی می شود. هر چه سفرها و میزان استفاده از خودروها کمتر شود در بهبود کیفیت هوا تاثیر ددارد. این موسسه پژوهشی به شهروندان شهرهایی که آلودگی زیست محیطی رنج می برند توصیه کرده است تا به جای خودروهای شخصی از حمل و نقل عمومی و دوچرخه استفاده کنند یا پیاده تردد داشته باشند. اجرای برنامه های کنترل کیفیت دودهای خروجی خودروها نیز باید رعایت شود.
این موسسه در مورد مصرف انرژی در منازل و محل های کار نیز اعتقاد دارد کاهش مصرف انرژی این مکان ها و استفاده بهینه از آن می تواند از میزان تولید آلودگی کم کند.

** تجربه های موفق جهانی
دولت ها در سرتاسر جهان قوانینی را برای مقابله با آلودگی هوا و توسعه انرژی سبز دنبال می کنند. افزایش سرمایه گذاری بر منابع انرژی باد و خورشید و کاهش استفاده از انرژی های فسیلی از مهمترین اقدامات به شمار می روند. از سوی دیگر افزایش تعهد شرکت ها و دادن مسئولیت آلودگی به صنایع تولیدی به ویژه صنایع تولید خودرو، می تواند نقش مهمی را در کنترل آلودگی ها داشته باشد.
چین یکی از موفق ترین کشورها در مقابله با آلودگی هوا در شهرها به شمار می ررود که در این چارچوب سرمایه گذری گسترده ای را برای کاهش استفاده از انرژی های فسیلی انجام داد. در این راستا چین قوانین محکمی را در مورد تاسیسات تولید انرژی و کاهش دودهای حاصل فعالیت آن ها برقرار کرد و مانع ساخت پروژه های تولید برق در نزدیکی مناطق مسکونی شد. پکن معیارهای سوخت را تغییر داد و در زمینه توسعه تولید خودروهای الکتریکی بسیار تلاش کرد.
به طور کلی چین بر توسعه فضای سبز و گسترش حمل و نقل شهر تمرکز کرد.
همچنین مقام ها در پکن در راستای سیاست های خود، محدودیت های زیادی را برای مقابله با استفاده از زغال سنگ در صنایع به اجرا در آوردند که با نظارت های شدیدی به اجرا در آمد. پکن از فعالیت بسیاری از تاسیسات و صنایعی که بهره وری پایین و آلودگی بالایی داشتند، جلوگیری کرد.
یکی از مهمترین اقدام ها در کاهش آلودگی هوای شهرها، سامان دادن به رفت و آمد خودروها است. گاردین در گزارشی به اقدامات شهرهای گوناگون جهان در زمینه کاهش آلودگی ها پرداخت. پاریس ممنوعیت هایی را در مورد حرکت خودروها در روزهای تعطیل در مناطق خاصی از این شهر اجرا کرد.
مسئولان شهر دهلی نو سیاست هایی را مشابه شهر پکن در پیش گرفتند و از رفت و آمد خودروهای دیزلی و خودروهای «اس.یو.وی » دارای حجم بالاتر از 2000 سی.سی جلوگیری کردند. در این طرح دهها هزار تاکسی آلوده ساز و دیزلی از رده خارج شدند.
مقام های شهری در دوبلین و بروکسل هم حرکت خودروهای دیزلی را ممنوع کردند. هلند تا سال 2025 فروش هر خودروی دیزلی را ممنوع ساخت و به جای آن بر خودروهای برقی و هیدروژنی تمرکز کرد.
شهر زوریخ با ایجاد پارکینگ های گوناگون در اطراف شهر، تنها به تعداد محدودی از خودروها اجازه تردد در داخل این شهر را داد.
مسئولان شهر کوریتیبای برزیل هم بر توسعه حمل و نقل شهری متمرکز شدند و توانستند هزینه استفاده کنندگان از اتوبوس و حمل و نقل عمومی را به پایین ترین میزان در جهان برسانند. 70 درصد مردم این شهر برای رسیدن به مقاصد خود در شهر، ترجیح می دهند تا از سیستم عمومی استفاده کنند.