البته اغلب انسان‌ها طعم شيرين را دوست دارند و به همين دليل از خوردن مواد غذايي شيرين لذت مي‌برند، ولي در اين ميان گروهي هستند كه به خوردن اينگونه مواد وابسته شده‌اند.
ميترا زراتي، كارشناس تغذيه در گفت‌وگو با «جام‌جم» درباره علل گرايش افراد به مواد غذايي شيرين توضيح مي‌دهد: ذائقه افراد از دوران جنيني شكل مي‌گيرد؛ به اين معني كه اگر مادر در دوران بارداري تمايل داشته باشد بيشتر از شيريني‌جات يا ترشي‌جات استفاده كند، از همان دوران اين ذائقه در كودك در حال شكل‌گيري است.
به گفته وي، پس از اين مرحله در فاصله دو تا سه سال اول زندگي كه كودك تحت تاثير محيط و بخصوص الگوهاي غذايي پدر و مادر است، عادات غذايي او مشخص مي‌شود و شكل مي‌گيرد.
البته نكته جالب توجه اين است كه كودك پس از تولد هيچ تجربه‌اي از طعم‌هاي متفاوت يعني شوري، شيريني و ترشي ندارد و به همين دليل شكل‌گيري ذائقه او به رفتار پدر و مادر و عادت‌هاي غذايي آنها بستگي دارد. به عنوان مثال اگر پدر و مادر بيشتر از مواد غذايي شيرين استفاده كنند، كودك نيز تا دوران بزرگسالي اين عادت را خواهد داشت.
زراتي با اشاره به اين‌كه افراد در شرايطي خاص ممكن است به مصرف برخي مواد غذايي تمايل پيدا كنند، توضيح مي‌دهد: افرادي كه دچار اختلالات خوردن مانند پرخوري عصبي يا بي‌اشتهايي عصبي هستند، در مواقعي خاص تمايل بيشتري به مصرف برخي از مواد غذايي مانند شيريني‌ها دارند.
به گفته وي، كساني كه به افسردگي مبتلا هستند، گرايش بيشتري به مصرف مواد غذايي شيرين دارند و شيريني‌هاي مختلف را مصرف مي‌كنند تا شايد حالشان بهتر شود. البته اين مساله از نظر علمي نيز قابل تاييد است، چون با مصرف مواد غذايي شيرين، هورمون سروتونين در بدن افزايش مي‌يابد كه موجب شادي فرد مي‌شود.
به همين دليل از گذشته در مراسم سوگواري و عزاداري نيز شيريني مصرف مي‌كردند تا با افزايش اين هورمون‌ها باعث آرامش فرد شوند.
زراتي به اثر تغييرات هورموني در اين مورد اشاره مي‌كند و مي‌گويد: خيلي از خانم‌ها در دوران بارداري تمايل بيشتري به مصرف شيريني‌جات پيدا مي‌كنند و در مقابل از مواد غذايي خاصي مانند گوشت بدشان مي‌آيد. در دوران عادت ماهيانه نيز بسياري از خانم‌ها به دليل تغييرات هورموني، گرايش بيشتري به خوردن شيريني دارند. به همين دليل مهم است افراد نسبت به اين موضوع آگاهي كافي داشته باشند و بدانند تغييرات هورموني سبب ايجاد چنين وضعيتي مي‌شود.
دردسرهاي مصرف شيريني
همه ما كم يا زياد درباره مضرات مصرف شيريني شنيده‌ايم و مي‌دانيم نبايد در مصرف مواد غذايي شيرين افراط كرد، اما خيلي از افراد تصور مي‌كنند خوردن شيريني و شكلات فقط باعث چاقي و اضافه‌وزن مي‌شود و به همين دليل كساني كه با اين مشكل روبه‌رو نيستند، با خيال راحت اين مواد را مي‌خورند.
ميترا زراتي ضمن بيان اين مطلب كه مصرف بيش از حد شيريني‌ها مشكلاتي جدي براي افراد ايجاد مي‌كند، مي‌گويد: خيلي از افرادي كه به صورت ژنتيكي چاق نمي‌شوند و وزن‌شان چندان افزايش نمي‌يابد، با خيال راحت شيريني و شكلات مي‌خورند و تصور مي‌كنند هيچ مشكلي براي آنها پيش نمي‌آيد.
در حالي كه اين طرز فكر بسيار اشتباه است و اين افراد بايد بدانند با اين‌كه مصرف شيريني موجب چاقي آنها نمي‌شود، اما در بدن‌شان به چربي تبديل خواهد شد.
بنابراين مصرف شيريني‌ها از يك طرف باعث چاقي و اضافه‌وزن مي‌شود، از سوي ديگر قند خون را افزايش مي‌دهد و در كنار اين‌ها باعث تجمع چربي در كبد، بروز كبد چرب و بالا رفتن ميزان چربي خون نيز مي‌شود.
به گفته اين كارشناس ارشد تغذيه، بروز مشكلات قلبي ـ عروقي ناشي از مصرف بيش از حد شيريني‌جات را نيز نبايد ناديده گرفت؛ اين مساله مي‌تواند باعث لخته شدن خون در عروق شود و مشكلات تصلب شرايين را ايجاد كند.
مقابله با شيريني و شكلات
يادمان باشد تمايل به مصرف شيريني و شكلات و وابسته شدن به آنها دردسرساز است و نمي‌توان براحتي از اين عادت نجات يافت. اما براي حفظ سلامت و تغيير الگوهاي غذايي، حتماً بايد كاري انجام دهيم؛ كاري كه گرچه سخت است، اما ارزش امتحان كردن دارد.
زراتي در اين باره توضيح مي‌دهد: پيش از هر چيز فراموش نكنيد شما بايد پزشك خودتان باشيد و براي حفظ سلامت خود تلاش كنيد بنابراين، با خودتان قرار بگذاريد و بگوييد بايد مصرف شيريني‌ها را كاهش دهم. نخريدن و نگهداري نكردن شيريني و شكلات در خانه يكي از شيوه‌هاي موثر براي كاهش مصرف مواد غذايي شيرين است. در واقع، بايد دقت داشته باشيد اگر يك روز از مواد غذايي شيرين استفاده كنيد، فرداي آن روز بيشتر به طعم شيريني عادت مي‌كنيد و در نتيجه حتماً بايد دوباره آن را مصرف كنيد.
اگر گرسنه‌ايد، شكلات نخوريد
اگر شما هم هنگام گرسنگي يا سردرد عادت داريد شكلات بخوريد تا حالتان بهتر شود، بهتر است بدانيد اين كار اشتباه است. به اين شيوه، ابتدا احساس مي‌كنيد سير شده‌ايد و حالتان بهتر است، ولي پس از مدتي با شدت بيشتري احساس گرسنگي را تجربه خواهيد كرد. زراتي در اين زمينه توضيح مي‌دهد: قندهاي ساده، سبب افزايش قند خون و در نتيجه ترشح انسولين مي‌شود.
بنابراين كاملاً طبيعي است ناگهان قند خون افت كند. در نتيجه فرد گرايش بيشتري به مصرف شيريني و مواد غذايي ديگر پيدا مي‌كند.
به گفته وي، بهتر است به جاي مصرف شيريني‌ها كه باعث نوسانات نامناسب قند خون مي‌شود از ميوه‌هاي خشك، توت، انجير و خرما استفاده كنيد كه هم فيبر دارد و هم باعث مي‌شود قند خون ناگهان افزايش و كاهش نيابد.
يكي از علل ايجاد سردرد نيز افت قند خون است، اما حواستان باشد براي جبران اين مشكل، نبايد از قندهاي ساده مانند شكلات استفاده كنيد، چون همان‌طور كه گفته شد اين قندها باعث نوسانات قند خون و در نتيجه بروز سردردهاي مزمن و مكرر، پرخاشگري، عدم تحمل و در نهايت گرسنگي‌هايي مي‌شود كه فرد را به مصرف بيشتر غذا سوق مي‌دهد.
جام جم
