۰۸ آبان ۱۳۹۶ - ۱۸:۱۵
فرار مالیاتی و اقتصاد پنهان
یکی از مهمترین بخش‌های اقتصادی یک کشور که اغلب از دید سیاست گذاران پنهان می‌ماند، بخش زیرزمینی است.
به گزارش ایران اکونومیست؛ این بخش به علت ماهیت پنهان و فرار از ثبت در حساب‌های ملی، از دید اقتصاددانان دور مانده و باعث می شود ازاثربخشی تصمیمات اتخاذ شده کاسته شده و اقتصاد از دستیابی به اهداف مورد نظر باز ماند. یکی از بخش‌های درگیر دراین زمینه، نظام مالیاتی یک کشور است. از یک طرف افزایش در نرخ‌های مالیاتی، افراد را به سمت فعالیت در بخش زیرزمینی اقتصاد سوق می‌دهد. از طرف دیگر افزایش در حجم اقتصاد زیرزمینی، غالبا منجر به عدم ثبت فعالیت‌ها درحساب های رسمی و افزایش فرار مالیاتی می‌شود.
اقتصاد پنهان یا همان اقتصاد زیرزمینی که از آن به تعابیر مختلفی مانند اقتصاد غیر رسمی، سیاه، موازی، سایه ای، ثبت نشده ،گزارش نشده ، نامنظم و غیر قابل مشاهده نیز یاد شده است، بعد از جنگ جهانی دوم و به دنبال حضور وسیع دولت در عرصه اقتصاد و در نتیجه ایجاد انگیزه‌های قوی در عاملان اقتصادی برای حرکت به سمت بخش زیرزمینی مورد توجه قرار گرفت و طی دهه‌های اخیر ادبیات آن پیشرفت قابل توجهی داشت و اقتصاددانان با پی بردن به اهمیت این موضوع، سعی در بررسی علل وعوامل موثر برگسترش آن داشته‌اند.
شناخت ابعاد اقتصادزیرزمینی به این دلایل مهم است که شناخت و درک صحیح از این پدیده و علل و آثار آن می تواند تصمیم گیرندگان، سیاست گذاران و مدل سازان کلان اقتصادی را در اتخاذ سیاست‌های مناسب یاری رساند.
در بسیاری از موارد دیده شده که تولیدکنندگان کالا یا خدمات برای فرار از مالیات، تمام یا بخشی ازدرآمد خود را به مراجع مالیاتی اعلام نمی کنند، یا افراد برای عدم پرداخت مالیات به سمت کار کردن دربخش های غیررسمی اقتصاد روی می آورند، این امر درباره مالیاتهای مستقیم و غیرمستقیم صدق می کند.
پدیده اقتصاد زیرزمینی، شامل فعالیت ها و مبادلاتی می باشد که ممکن است قانونی یا غیرقانونی باشند، اما اندازه گیری نشده اند، زیرا گزارش نمی شوند. افراد فعال در اقتصاد زیرزمینی به علت عدم ثبت فعالیتهای خود دردفاتر رسمی، از پرداخت مالیات شانه خالی می کنند.
لذا فقدان گزارش غالبا به فرار از پرداخت مالیات منجر می شود. در نتیجه بزرگ بودن بخش فعالیتهای زیرزمینی می تواند یکی از دلایل کاهش درآمدهای مالیاتی و افزایش حجم فرار مالیاتی در اقتصاد یک کشور باشد.
داشتن اطلاعات از اندازه و ابعاد اقتصاد زیرزمینی، اهمیت فراوانی از جنبه فرار مالیاتی، سیاست‌های کارا جهت گسترش صادرات، اثر بخشی سیاست های پولی و مالی، رشد اقتصادی و توزیع درآمد دارد.
شناخت ابعاد اقتصاد زیرزمینی به این دلایل مهم است که می تواند به کاهش هزینه ها، افزایش درآمدهای دولت، دستیابی به راهکارهایی جهت تشویق صادرات، دریافت حق دولت و تامین حق جامعه توسط دولت،تقسیم عادلانه درآمد و ثروت در بین اقشار جامعه، کاهش قاچاق و تجارت غیرقانونی، تخصیص هدفمند ومناسب منابع اقتصادی و در کل رسیدن به اهداف سه گانه تخصیص، توزیع و تثبیت کمک کند. بنابراین درک صحیح از اندازه اقتصاد زیرزمینی و علل و آثار آن می تواند برای سیاست گذاران و مدل سازان کلان اقتصادی با اهمیت باشد.
همچنین یکی از دلایل کوچک ماندن سهم درآمدهای مالیاتی در مجموع منابع درآمدهای دولت پدیده فرار مالیاتی است.
به طور کلی فرار مالیاتی از دو طریق بر اقتصاد کشور تأثیر می گذارد. اول آنکه فرار مالیاتی به دلیل عدم تحقق درآمدهای دولت، موجب کاهش سرمایه گذاری دولتی می شود.
بنابراین می‌تواند اثر منفی بر رشد اقتصادی داشته باشد. از طرف دیگر به دلیل افزایش پس اندازهای خصوصی افراد، می تواند محرکی برای سرمایه گذاری خصوصی بوده و تأثیرمثبتی بر رشد اقتصادی داشته باشد. فرار مالیاتی همچنین آثار منفی بسیاری بر اقتصاد دارد.
فرار مالیاتی باعث تامین نشدن درآمدهای مورد نظر دولت برای هزینه های اجتماعی می شود. در نتیجه خدمات اجتماعی در حد مطلوب وبا کیفیت از سوی دولت ارائه نمی شود.
همچنین فرار مالیاتی سبب می‌شود درآمدها در سطح جامعه به نحو مناسب توزیع نشود و انباشت ثروت در دست گروه‌های خاص، موجب شکاف طبقاتی گردد.
از این روی پرداختن به دو پدیده فرار مالیاتی و اقتصاد پنهان، برای کمک به سیاست گذاران اقتصادی، جهت اخذ تصمیمات مناسب، برای مقابله با گسترش حجم اقتصاد زیرزمینی و فرار مالیاتی امری بسیار ضروری می نماید.
اقتصاد پنهان یا همان اقتصاد زیرزمینی که از آن به تعابیر مختلفی مانند اقتصاد غیر رسمی، سیاه، موازی، سایه ای، ثبت نشده ،گزارش نشده ، نامنظم و غیر قابل مشاهده نیز یاد شده است، بعد از جنگ جهانی دوم و به دنبال حضور وسیع دولت در عرصه اقتصاد و در نتیجه ایجاد انگیزه‌های قوی در عاملان اقتصادی برای حرکت به سمت بخش زیرزمینی مورد توجه قرار گرفت و طی دهه‌های اخیر ادبیات آن پیشرفت قابل توجهی داشت و اقتصاددانان با پی بردن به اهمیت این موضوع، سعی در بررسی علل وعوامل موثر برگسترش آن داشته‌اند.
شناخت ابعاد اقتصادزیرزمینی به این دلایل مهم است که شناخت و درک صحیح از این پدیده و علل و آثار آن می تواند تصمیم گیرندگان، سیاست گذاران و مدل سازان کلان اقتصادی را در اتخاذ سیاست‌های مناسب یاری رساند.
در بسیاری از موارد دیده شده که تولیدکنندگان کالا یا خدمات برای فرار از مالیات، تمام یا بخشی ازدرآمد خود را به مراجع مالیاتی اعلام نمی کنند، یا افراد برای عدم پرداخت مالیات به سمت کار کردن دربخش های غیررسمی اقتصاد روی می آورند، این امر درباره مالیاتهای مستقیم و غیرمستقیم صدق می کند.
پدیده اقتصاد زیرزمینی، شامل فعالیت ها و مبادلاتی می باشد که ممکن است قانونی یا غیرقانونی باشند، اما اندازه گیری نشده اند، زیرا گزارش نمی شوند. افراد فعال در اقتصاد زیرزمینی به علت عدم ثبت فعالیتهای خود دردفاتر رسمی، از پرداخت مالیات شانه خالی می کنند.
لذا فقدان گزارش غالبا به فرار از پرداخت مالیات منجر می شود. در نتیجه بزرگ بودن بخش فعالیتهای زیرزمینی می تواند یکی از دلایل کاهش درآمدهای مالیاتی و افزایش حجم فرار مالیاتی در اقتصاد یک کشور باشد.
داشتن اطلاعات از اندازه و ابعاد اقتصاد زیرزمینی، اهمیت فراوانی از جنبه فرار مالیاتی، سیاست‌های کارا جهت گسترش صادرات، اثر بخشی سیاست های پولی و مالی، رشد اقتصادی و توزیع درآمد دارد.
شناخت ابعاد اقتصاد زیرزمینی به این دلایل مهم است که می تواند به کاهش هزینه ها، افزایش درآمدهای دولت، دستیابی به راهکارهایی جهت تشویق صادرات، دریافت حق دولت و تامین حق جامعه توسط دولت،تقسیم عادلانه درآمد و ثروت در بین اقشار جامعه، کاهش قاچاق و تجارت غیرقانونی، تخصیص هدفمند ومناسب منابع اقتصادی و در کل رسیدن به اهداف سه گانه تخصیص، توزیع و تثبیت کمک کند. بنابراین درک صحیح از اندازه اقتصاد زیرزمینی و علل و آثار آن می تواند برای سیاست گذاران و مدل سازان کلان اقتصادی با اهمیت باشد.
همچنین یکی از دلایل کوچک ماندن سهم درآمدهای مالیاتی در مجموع منابع درآمدهای دولت پدیده فرار مالیاتی است.
به طور کلی فرار مالیاتی از دو طریق بر اقتصاد کشور تأثیر می گذارد. اول آنکه فرار مالیاتی به دلیل عدم تحقق درآمدهای دولت، موجب کاهش سرمایه گذاری دولتی می شود.
بنابراین می‌تواند اثر منفی بر رشد اقتصادی داشته باشد. از طرف دیگر به دلیل افزایش پس اندازهای خصوصی افراد، می تواند محرکی برای سرمایه گذاری خصوصی بوده و تأثیرمثبتی بر رشد اقتصادی داشته باشد. فرار مالیاتی همچنین آثار منفی بسیاری بر اقتصاد دارد.
فرار مالیاتی باعث تامین نشدن درآمدهای مورد نظر دولت برای هزینه های اجتماعی می شود. در نتیجه خدمات اجتماعی در حد مطلوب وبا کیفیت از سوی دولت ارائه نمی شود.
همچنین فرار مالیاتی سبب می‌شود درآمدها در سطح جامعه به نحو مناسب توزیع نشود و انباشت ثروت در دست گروه‌های خاص، موجب شکاف طبقاتی گردد.
از این روی پرداختن به دو پدیده فرار مالیاتی و اقتصاد پنهان، برای کمک به سیاست گذاران اقتصادی، جهت اخذ تصمیمات مناسب، برای مقابله با گسترش حجم اقتصاد زیرزمینی و فرار مالیاتی امری بسیار ضروری می نماید.
گزارش خطا
آخرین اخبار