ارزیابان یونسکو به جنگل‌های ارسباران رسیدند

به گزارش ایران اکونومیست؛ اسفند سال ۹۴ محمدحسن طالبیان، معاون میراث‌فرهنگی سازمان میراث‌فرهنگی و گردشگری به دعوت میراث جهانی یونسکو، اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (iucn) و شورای بین‌المللی بناها و محوطه‌های تاریخی (ایکوموس) و با هدف بررسی دو پرونده فرهنگی نامزدشده از طرف ایران برای ثبت در فهرست جهانی راهی پاریس شد، تا در کنار یک پرونده‌ی دیگر منطقه‌ی حفاظت شده ارسباران را به عنوان یکی از کاندیداهای ثبت جهانی بررسی کنند.
 
بعد از آن جلسه در طول دو سال گذشته چندین بار این پرونده برررسی شد و اظهارنظرهای کارشناسی مطرح تا این‌که اردیبهشت امسال اعلام شد، «با پذیرش مرحله نخست پرونده نامزد ثبت جهانی منطقه حفاظت شده ارسباران از سوی یونسکو و ارسال آن به اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN)، دو پایگاه پژوهشی در در شهرستان خداآفرین در آذربایجان شرقی ایجاد می‌شود.
 
با نهائی شدن انتخاب پرونده‌ی «منطقه حفاظت شده جنگل‌های ارسباران» در بهمن ماه سال گذشته، این پرونده به یونسکو ارسال شد، در ادامه‌ی بررسی‌ها و بعد از حضور ارزیابان یونسکو در حدود ۲۰ روز قبل در ایران برای بررسی محور ساسانی فارس، این‌بار نوبت به حضور ارزیابان یونسکو شده است، تا این محوطه‌ی طبیعی و تاریخی را برای ثبت در فهرست میراث جهانی بررسی کنند.
 
در صورت ثبت جهانی این محوطه، «منطقه حفاظت شده ارسباران» عنوان دومین محوطه میراث طبیعی ایران را بعد از «بیابان لوت» به خود اختصاص می‌دهد.
 
«محمدحسن طالبیان» معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری که تیم ارزیاب یونسکو را همراهی می‌کند، در این زمینه اعلام کرد: دو ارزیاب اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) شنبه ۲۲ مهرماه با حضور مسئولان و کارشناسان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، سازمان حفاظت از محیط زیست و سازمان جنگل ها و مراتع کشور وارد تبریز شدند و بعد از برگزاری یک نشست تخصصی که با حضور ارزیابان پرونده و مسئولان استانی و سازمان‌های مرتبط انجام شد، قرار است هیات بازدید کننده با حرکت به سمت منطقه کلیبر بازدید از سایت‌های مختلف ارسباران را آغاز کنند.
 
وی با بیان این‌که ارزیابان(IUCN) علاوه بر نشست با مسئولان و کارشناسان پرونده میراث طبیعی ارسباران در استان تبریز با مسئولان محلی و نماینده‌های مردم نیز جلساتی خواهند داشت، ادامه داد:‌ وضع موجود منطقه حفاظت شده ارسباران و برنامه مدیریتی جنگل‌های ارسباران بسیار مهم است، بعد از آن‌که ارزیابان از نزدیک  ویژگی‌های منطقه ارسباران و گونه‌های منحصر به فرد را مشاهده کردند قطعا سوالات مختلفی خواهند داشت که در این میان موضوع ارزش‌های منطقه حفاظت شده ارسباران و مدیریت پرونده بسیار حائز اهمیت است، به طوری که آنها در سفر به منطقه ارسباران نه تنها عرصه پیشنهادی به یونسکو و خطوط عرصه و حریم مرزها را مورد بررسی قرار می‌دهند بلکه با به طور مستقیم با جامعه محلی نیز صحبت کنند.
 
او معتقد است: ورود ارزیابان (IUCN) بخشی از فرآیند پرونده است که پس از اتمام بازدیدها، گزارش آنها به اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) ارسال می‌شود و پس از آن نیز، پنل ها و پرسش‌های مختلفی طرح می‌شود که باید متخصصان و کارشناسان پرونده از آن دفاع کنند. در نهایت نیز نتیجه گزارش‌ها فروردین و اردیبهشت سال ۹۷ به یونسکو ارائه می‌شود تا در چهل و دومین اجلاس تیرماه سال آینده، این پرونده به عنوان دومین میراث طبیعی ایران پس از تایید اعضای یونسکو به ثبت جهانی برسد.
 
به گزارش ایسنا، ثبت جهانی پرونده منطقه حفاظت‌شده ارسباران از دید کارشناسان میراث فرهنگی نه‌تنها از منظر حفاظتی بسیار اهمیت دارد که این فرصت را فراهم می‌کند تا جمع زیادی از گردشگران داخلی و خارجی از این منطقه بازدید کنند، اتفاقی که به شکوفایی اقتصادی جوامع بومی و محلی و زمینه‌ای برای ایجاد توسعه پایدار در منطقه می‌تواند منجر شود.
 
منطقه حفاظت شده ارسباران که در ۲۹ مرداد ۱۳۹۳ به شماره ۲۰۴ در فهرست میراث طبیعی کشور ثبت شده، یکی از برجسته ترین نقاط تنوع زیستی کشور محسوب می شود که با وجود داشتن کمتر از پنج صدم مساحت کشور بیش از ۱۳ درصد پوشش گیاهی ایران را در خود جای داده است و ۲۹ درصد از پستانداران، ۴۴ درصد پرندگان ایران، ۳۲ درصد از دوزیستان، ۹ درصد آبزیان و ۲۰ درصد خزندگان کشور در آن زندگی می کنند.
 
این منطقه در مقیاس جهانی نیز به تنهایی معادل ۳۴ درصد پوشش گیاهی کشور ارمنستان، ۲۵ درصد از پوشش گیاهی کشور آذربایجان، ۲۵ درصد پوشش گیاهی فرانسه، ۲۵ درصد پوشش گیاهی گرجستان، و ۱۷ درصد پوشش گیاهی کشور ایتالیا است. این منطقه در سال ۱۹۷۷ با پیگیری سازمان محیط زیست به عنوان «ذخیره گاه زیست کره» در برنامه انسان و کره مسکون یونسکو (MAP) ثبت شد.