نقطه قوت اهدای خون ایران/صادرات خون، آری یا خیر؟

به گزارش ایران اکونومیست؛  دکتر علی اکبر پورفتح‌الله  با اشاره به انتشار گزارش سازمان بهداشت جهانی منطقه مدیترانه شرقی، گفت: برای اولین بار گزارشی در زمینه دسترسی به خون و سلامت خون در منطقه مدیترانه شرقی ارائه شده است. البته از سال ۲۰۰۰ به بعد که بحث سلامت خون مورد تاکید سازمان بهداشت جهانی قرار گرفت، تقریبا در هر پنج منطقه سازمان بهداشت جهانی و توسط این سازمان اطلاعات مربوط به سلامت و دسترسی به خون در همه دنیا منتشر می‌شد، اما در منطقه ما به دلیل زیرساخت‌های نامناسب و نبود شبکه توانمند در زمینه سلامت و کفایت خون، گزارشی هم تاکنون در این حوزه منتشر نشده بود.
 
وی با بیان اینکه برای اولین بار است که در منطقه مدیترانه شرقی گزارشی از وضعیت سلامت و دسترسی به خون منتشر می‌شود، افزود: این گزارش بر اساس اطلاعاتی است که سازمان بهداشت جهانی منطقه مدیترانه شرقی از کشورهای عضو دریافت کرده است، اما این اطلاعات از سوی همکاران ما در سازمان انتقال خون ایران تجزیه و تحلیل و ارائه شده است. بر این اساس از بین ۲۲ کشور منطقه مدیتراانه شرقی، ۱۸ کشور در این گزارش شرکت و اطلاعات‌شان را ارائه کرده‌اند.
 
اهدای هفت میلیون واحد خون در منطقه مدیترانه شرقی
 
دسترسی به خون در منطقه دچار مشکل است
 
پورفتح‌الله ادامه داد: بر اساس این گزارش در این منطقه حدود هفت میلیون اهدای خون انجام می‌شود که شش درصد آن سهم اهدای خون ایران است. حال این میزان اهدای خون در منطقه ما که ۹ درصد جمعیت جهان را تشکیل می‌دهد، نشان می‌دهد که دسترسی به خون در کشورهای منطقه دچار مشکلات اساسی است و در زمینه کفایت خون در منطقه دچار مشکل هستیم.
 
وی با بیان اینکه از طرفی میزان دسترسی به خون هم در کشورهای مختلف متفاوت است، گفت: به عنوان مثال در یمن به ازای هر ۱۰۰۰ نفر زیر یک اهدای خون وجود دارد و در بسیاری از کشورهای منطقه نیز شاخص‌های انتقال خون زیر پنج درصد است. به طوریکه میزان اهدای خون در کشورهایی مانند افغانستان، مصر، سودان و... زیر پنج در هر ۱۰۰ هزار نفر است و این موضوع نشان از وجود مشکلات متعدد در دسترسی به خون در این کشورها دارد.
 
مدیرعامل سازمان انتقال خون دلایل این مشکلات را شرایط این کشورها، وجود پدیده‌هایی چون جنگ و عدم فرهنگسازی کشورها دانست و اظهار کرد: در عین حال در این کشورها تنها ۵۰ درصد اهدای خون به صورت داوطلبانه تامین می‌شود. البته ایران جزو کشورهایی است که خون اهدایی را به صورت ۱۰۰ درصد داوطلبانه تامین می‌کند.
 
نقطه قوت اهدای خون ایران
 
پورفتح‌الله درباره شرایط سنی اهداکنندگان خون در منطقه مدیترانه شرقی نیز گفت: کشورهای منطقه شرایط خوبی از نظر سن اهداکنندگان خون ندارند. به طوریکه به طور عمده در این کشورها، جمعیت‌ اهداکننده خون، از نظر سنی نمی‌تواند اهداکننده بالقوه تلقی شود. در این میان باز هم در بین کشورهای منطقه، ایران از بهترین شرایط برخوردار است؛ به طوریکه ۶۵ درصد اهداکنندگان ایرانی در سنین ۲۵ تا ۴۴ سال به سر می‌برند و این موضوع نقطه قوت انتقال خون در ایران است.
 
به گفته وی، وقتی که ۶۵ درصد اهداکنندگان در این رنج سنی قرار دارند، نشان می‌دهد که ما می‌توانیم در برابر پدیده سالمندی هم مقاومت کنیم و تامین خون را در کشور ادامه دهیم.
 
معافیت از اهدای خون
 
پورفتح‌الله با بیان اینکه در زمینه معافیت از اهدای خون نیز در این گزارش مباحثی مطرح شده است، ادامه داد: بر این اساس به استثنای ایران در بسیاری از کشورها هنوز بسیاری از اهداکنندگان خون به دلیل مشکلاتی نظیر کم‌خونی از اهدای خون معاف می‌شوند.
 
وی با بیان اینکه ایران ۱۰۰ درصد فرآورده‌های خونی‌اش را تامین می‌کند، گفت: بالاخره در زمینه تامین داروهای مشتق از پلاسما هم تنها کشوری که توانسته پلاسمایش  را تبدیل به داروهای مشتق از پلاسما کند و آن را دور نریزد، ایران است و این نشان می‌دهد که ایران وضعیت خوبی را بین کشورهای منطقه دارد.
 
مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران از حضور مجدد انتقال خون ایران به عنوان همکار سازمان بهداشت جهانی در امر سلامت و کفایت خون برای دومین بار خبر داد و گفت: پیش از اتمام دوره اول این مسوولیت، سازمان بهداشت جهانی مجددا ما را برای یک دوره چهار ساله دیگر تایید کرد و بر همین اساس در زمینه‌های مختلف با سازمان بهداشت جهانی برای حل مشکلات کشورهای منطقه همکاری می‌کنیم که این همکاری‌ها شامل کنترل کیفی خارجی برای ارزیابی تست‌ها، ارتقاء کیفیت و برنامه‌های کنترل کیفی، تضمین کیفی، آموزش در زمینه گروه‌های خونی نادر و ... است.
 
به هیچ کشوری خون ارسال نمی‌کنیم
 
پورفتح‌الله در پاسخ به اینکه آیا ایران خون یا فرآورده‌های خونی را به کشورهای منطقه ارسال می‌کند، گفت: ما ارسال خون و فرآورده‌های خونی را به هیچ کشوری انجام نمی‌دهیم. البته اگر در آینده ظرفیت‌ تولید داروهای مشتق از پلاسما در کشور افزایش یابد، می‌توانیم بازارهای منطقه را در زمینه داروهای مشتق از پلاسما کسب کنیم. باید توجه کرد که ارسال خون و فرآورده‌های خونی نیازمند زنجیره سرد بوده و کار مشکلی است؛ به همین دلیل باید خون و فرآورده‌های آن را تبدیل به دارو کنیم.
 
وی تاکید کرد که در حال حاضر ظرفیتی ۴۰۰هزار لیتری برای نیاز کشور خودمان وجود دارد و در صورتیکه بتوانیم پاسخگوی نیاز بازار خودمان باشیم، به صادرات هم فکر می‌کنیم.