به گزارش ایران اکونومیست ؛نقش و کارکردهای فناوری ارتباطات و اطلاعات به عنوان محور بسیاری از تحولات جهانی، امری انکارناپذیر است.
فناوری اطلاعات و ارتباطات با سرعت چشم گیری در حال پیش روی است و تمامی کشورهای جهان تلاش می‌کنند تا با برنامه ریزی‌های جامع و آیندهنگر، زمینه توسعه شاخص فاوا را فراهم و گام‌های مهمی در جهت ارتقای رتبه خود و توسعه جامعه اطلاعاتی بردارند.
فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا)
فناوری اطلاعات و ارتباطات، دسترسی به اطلاعات از طریق ارتباطات از راه دور را امکان پذیر می‌سازد. به عبارتی فناوری اطلاعات و ارتباطات، شامل اینترنت، شبکه‌های بی‌سیم وایرلس، تلفن‌های همراه و سایر رسانه‌های ارتباطی است.
منظور از فناوری اطلاعات همه شکل‌های فناوری است که به وسیله آنها عملیات دستیابی، ذخیره سازی و مبادله اطلاعات به شکل‌های گوناگون مثل متن، تصویر، صدا و نمایش چند رسانه‌ای انجام می‌شود.
فناوری اطلاعات دانشی است که به بررسی ویژگی‌ها و چگونگی اطلاعات نیروهای حاکم بر جریان اطلاعات و ابزار آماده سازی آنها برای به حداکثر رساندن دستیابی به اطلاعات و قابل استفاده کردن آن می‌پردازد.
آماده سازی اطلاعات شامل تفکیک اطلاعات دقیق، علمی و مستند، جمع آوری، سازمان دهی، ذخیره، بازیابی، تفسیر، اشاعه و استفاده از آن می‌شود.
در یک کلام، فناوری اطلاعات به مجموعه به هم پیوسته‌ای از روش‌ها، سخت افزارها، نرم افزارها، و تجهیزات ارتباطی که اطلاعاتی را در اشکال گوناگون (صدا، تصویر و متن) جمع آوری، ذخیره سازی، بازیابی، پردازش، انتقال و یا عرضه می‌کند، اطلاق می‌شود.
مشخص‌ترین عاملی که جهان از طریق آن به طور پیوسته تغییر را تجربه می‌کند، تکنولوژی می‌باشد. برحسب نظر آنیاکوها (Anyakoha)، تکنولوژی اطلاعات به معنای استفاده از ابزار ساخته دست بشر است که برای جمع آوری، تولید، ارتباطات، ضبط، مدیریت مجدد و استخراج اطلاعات به کار می‌رود.
دولت الکترونیک
دولت الکترونیک مفهومی است که در دهه‌های اخیر در فضای مجازی به شکل گسترده مورد توجه کشورها قرار گرفته است. این شیوه نوین با ارائه خدمات خود، موفقیت‌های بسیاری را به دست آورده است. مدل‌های اولیه خدمات دولت الکترونیک را می‌توان به چهار گروه تقسیم کرد: ارتباط متقابل دولت با مردم و یا مشتریان، ارتباط متقابل دولت با تجار و صاحبان صنایع، ارتباط متقابل مراکز دولتی با یکدیگر، ارتباط متقابل دولت با کارمندان.
به عبارت دیگر، می‌توان گفت دولت الکترونیک با استفاده از فناوری اطلاعات خصوصا اینترنت و جمع‌آوری اطلاعات ارزشمند از منابع متفاوت به شکل مجازی، امکان شبکه‌بندی خدمات دولت را فراهم می‌نماید و این امر موجب می‌شود خدمات مورد نیاز مطابق با خواست مردم به آنها ارائه شود.
استفاده از این فناوری مزایای زیادی دارد از جمله ارائه خدمات با کیفیت‌تر به مردم، برقراری ارتباط بهتر بین دولت و کسبه، تجار و صاحبان صنایع، بالا بردن توانایی شهروندان از طریق سهولت دسترسی آنان به اطلاعات و نیز داشتن دولتی کارآمدتر در کنار کاهش فساد اداری، ارائه تسهیلات بیشتر به مردم، درآمدسازی فزون‌تر و صرف هزینه کمتر.
پیش از این، برقراری ارتباط یک شهروند عادی و یا یک تاجر با سازمان‌های دولتی و خدماتی، تنها در فضای فیزیکی همان سازمان امکان‌پذیر بود اما با ظهور فناوری اطلاعات و ارتباطات، این امکان فراهم شد که مردم دسترسی آسان‌تری به این گونه مراکز داشته باشند. در عین حال با ایجاد فضای لازم دیگر نیازی به حضور فیزیکی کارمندان نیست و خدمات به صورت غیرحضوری به مردم ارائه می‌شود.
همچنین این امکان نیز وجود دارد که شعبه‌ای از یک مرکز خدماتی در نزدیکی محل زندگی افراد تأسیس شود که از طریق خطوط اینترنتی با مرکز در ارتباط بوده و از این طریق به مراجعان خدمات‌رسانی کنند و دست آخر این که مردم می‌توانند با استفاده از کامپیوترهای شخصی خود در منزل یا محل کار، امور اداری خود را انجام دهند که این امر، علاوه بر کاهش هزینه های مادی طرفین و مدیریت زمانی، موجب رضایتمندی خدمات گیرنده می شود.
نقش طرح جامع مالیاتی در پیشبرد دولت الکترونیک
دولت الکترونیک یکی از پدیده‌های مهم ناشی از به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات است که تحولات عمیقی را در سبک زندگی بشر امروزی ایجاد می‌کند. امروز با پیشرفت‌هایی که در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات حاصل شده، هرگونه ارتباط کاری بین شهروندان و موسسات دولتی برای دریافت خدمات و اطلاعات دولتی به صورت برخط(ONLINE) و در هر زمانی و هر مکانی انجام می‌شود.
دولت الکترونیک یعنی کمک به ایجاد رابطه ساده، روان و موثر بین دولت و موسسات دولتی با شهروندان و همچنین ارائه اطلاعات و خدمات بهتر و بیشتر با هزینه کمتر و اثربخشی بالاتر است. دولت الکترونیک گامی است در جهت پاسخگویی، مسولیت پذیری و شفاف سازی فرایندهای سازمانی در ارتباطات بین بخش‌های مختلف مانند رابطه میان دولت و شرکت‌های خصوصی، دولت با شهروندان، شهروندان با دولت، ارتباطات درون سازمانی میان ادارات دولتی و رابطه میان دولت و کارمندانش که شامل انواع سرویس‌ها حقوقی، مالی و فرهنگی می‌شود.
سازمان امور مالیاتی کشور، سازمانی است که همه فرایندهای ارتباطی را با تمام بخش‌ها، یعنی شرکت‌های خصوصی، شهروندان، نهادهای دولتی و کارمندان در فرایندهای سازمانی خود دارد. این سازمان با هدف بهبود در شیوه، روش و روند انجام امور سازمانی و کاهش بوروکراسی و تشریفات زائد اداری، با اجرای طرح جامع مالیاتی به سوی دولت الکترونیک قدم برداشته است.
قبل از تهیه و اجرایی شدن طرح جامع مالیاتی، اطلاعات مربوط فعالیت‌های اقتصادی یا از طریق اشخاص ثالث یا صاحبان منافع نظیر شهرداری‌ها، بانک‌ها، وزارت بازرگانی و سازمان‌های دولتی و یا به طور مستقیم و با تکیه بر روش‌های سنتی و بررسی اسناد حسابداری اشخاص حقیقی و حقوقی در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار می‌گرفت.
هر دوی این روش‌ها به دلیل پیچیدگی فرایندهای اقتصادی و عدم امکان شناسایی بسیاری از فعالان اقتصادی و طولانی بودن فرایند انتقال و پردازش اطلاعات، منجر به کاهش درآمدهای مالیاتی و فرار مالیاتی و فساد اداری می‌شد.
اما طرح جامع مالیاتی از طرح‌های مهم و ملی است که در صورت اجرایی شدن آن به صورت کامل، می‌تواند به بهبود روش‌های دریافت مالیات، رشد درآمدهای مالیاتی و جلوگیری از فرار مالیاتی، عدالت مالیاتی، تأمین سلامت اداری و مهمتر از همه رضایتمندی مودیان منجر شود.
طرح جامع مالیاتی با توجه به مشکلات مورد اشاره، بر سه فرآیند شناسایی جریان اطلاعات فعالان اقتصادی کشور، پردازش اطلاعات و تشخیص مالیات و در نهایت وصول مالیات قانونی از آنها، متمرکز است.
استقرار نرم افزار یکپارچه مالیاتی با مکانیزه کردن اطلاعات مودیان، دریافت اظهار نامه، ارسال صورت معاملات فصلی، دسترسی مودیان به پرونده مالیاتی خود، برخورداری از امضای دیجیتال و تأمین اطلاعات مورد نیاز سازمان امور مالیاتی به صورت الکترونیکی سبب شفافیت و سادهسازی فرایندهای مالیاتی می‌شود.
در نهایت می‌توان گفت که با توجه به شرایط پیش آمده در خصوص درآمدهای نفتی، تأمین هزینه‌های جاری دولت برای اداره کشور از طریق درآمدهای مالیاتی تنها گزینه جایگزین و مناسب است; پس راهکاری غیر از اجرای کامل و یکپارچه طرح جامع مالیاتی وجود ندارد، زیرا اجرای این طرح تأثیر به سزایی بر اقتصاد کشور دارد.
