به گزارش ایران اکونومیست به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی دولت؛ «بالا بودن آمار خانه‌های خالی» و «تعداد زیاد حاشیه‌نشینان» دو معضل اساسی در بازار مسکن است که به باور کارشناسان نشان دهنده توسعه نامتوازن در این بخش است. این مساله در دولت یازدهم مورد توجه وزارت راه و شهرسازی قرار گرفت و افزایش تسهیلات برای نوسازی بافت فرسوده و بازآفرینی محله‌های قدیمی شهری از اقداماتی بود که در این زمینه صورت گرفت و بر این اساس در دولت دوازدهم نیز در دستور کار قرار گرفته است. عباس آخوندی در جلسه ستاد بازآفرینی شهری در استان خراسان‌رضوی که امروز برگزار شد با بیان اینکه متاسفانه در برنامه‌های توسعه ای کشور تاکنون کمتر به کیفیت زندگی شهری توجه شده است، بر توانمندکردن مردم و ارتقای کیفیت زندگی شهری تاکید کرد و گفت: مبنای ارزیابی آینده شهرهای ایران کیفیت و نه کمیت است.
در حال حاضر بر اساس آمار ۲ میلیون و ۴۰۰ خانه خالی در کشور وجود دارد و از سویی دیگر ۱۹ میلیون جمعیت شهری ایران در بدمسکنی زندگی می‌کنند. کارشناسان با اشاره به مشکلات زیرساختی در بخش مسکن معتقدند این چالش ها به دلیل نبود ساز و کار مناسب در بخش مسکن است که در چهل سال گذشته شاهد آن بودیم. عباس آخوندی در جلسه ستاد بازآفرینی شهری در استان خراسان‌رضوی با اشاره به این مطلب که قبل و بعد از انقلاب حدود ۱۰ برنامه توسعه در کشور اجرا شد و میلیاردها تومان هزینه در برداشت گفت: با وجود این در ایران ۱۹ میلیون نفر در وضعیت بدمسکنی به سر می‌برند که یک سوم جمعیت کشور را شامل می‌شود و این نشان می‌دهد که یک جای کار ایرادات اساسی دارد.
آخوندی با تأکید بر این مطلب که تأمل در وضعیت بد مسکنی وظیفه تمامی سیاست‌گذاران و دست‌اندرکاران است به افزایش مساحت شهری و حاشیه نشینی در کشور اشاره کرد و با بیان اینکه رابطه بین جمعیت و مساحت بسیار مهم است گفت: این مساله بهره‌وری را کاهش می دهد.
وی در ادامه به ترکیب نامتوازن بافت شهری در استان خراسان اشاره کرد و گفت: در استان خراسان رضوی در ۳۰ شهر بافت فرسوده و در ۶ شهر حاشیه وجود دارد که اینها نشان می‌دهد شهرهای ما از درون دچار پوسیدگی هستند و این می‌تواند مسئله آینده شهرهای ایران باشد بنابراین نکته مهمی که وجود دارد این مطلب است که باید برگردیم و اندیشه کنیم که چگونه می‌توانیم از بافت‌های شهری خود محافظت کنیم.
وی با اشاره به اصلاح زیرساخت های بخش مسکن گفت: آیا باید همچنان به سمت توسعه شهرها برویم یا اینکه آینده شهرهای کشور از جنبه کیفی و نه کمی ارزیابی خواهند شد؟ در واقع به گفته او موضوع پراهمیت در شهرها بحث کیفیت زندگی است.
وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه در حال حاضر مساله ما در ایران به این برمی‌گردد که چگونه کیفیت سکونت را در کشور ارتقا دهیم گفت: شهرهایی که از درون فرسوده می‌شوند نمی‌توانند کیفیت زندگی، امنیت، موضوعات اجتماعی و فرهنگی را در شهر ارتقا دهند.
کارشناسان اقتصاد مسکن با اشاره به اهمیت افزایش کیفیت زندگی شهری و با تاکید بر اهمیت بافت‌های شهری بر این باورند این بافت ها نشان‌دهنده اتفاقاتی است که در حوزه شهرسازی و همچنین اجتماعی در حال رخ دادن است و بنابراین از اهمیت زیادی هم در حوزه اقتصادی و اجتماعی برخوردار است. به گفته آنها باید به هویت شهرها و ارتقای کیفیت آنها بیندیشیم و برای آنها برنامه داشته باشیم. کارشناسان با اشاره به اهمیت ارتقای کیفیت زندگی در بافت‌های شهری معتقدند در این صورت شاهد کاهش مهاجرت و همچنین جلوگیری از خالی شدن مناطق اصیل از سکنه خواهیم بود.
ارتقای کیفیت زندگی در بافت‌های شهری
آخوندی در این باره با بیان اینکه برنامه دولت دوازدهم و دولت های بعد از آن بر افزایش کیفیت زندگی در بافت شهری متمرکز باید باشد گفت: اقدامات عملیاتی وزارت راه و شهرسازی در جهت ارتقای کیفیت زندگی شهری توانمندکردن مردم است که در بحث توانمندکردن مردم در بافت ها ما با تکیه بر نظام پس انداز و راه اندازی صندوق پس انداز یکم و افزایش میزان تسهیلات به مردم و همچنین کاهش سود تلاش های قابل توجهی را در راستای توانمندکردن مردم انجام دادیم.
اظهارات وزیر راه و شهرسازی در شرایطی است که بر اساس گزارش ها نرخ سود تسهیلات در بافت فرسوده در سال گذشته به ۸ درصد و در سایر بافت ها به ۹.۵ درصد رسید که به باور بسیاری از کارشناسان رقم مناسبی است. همچنین بر اساس آمارها در حال حاضر ۲۶۰ هزار نفر در صندوق پس انداز یکم ثبت نام کرده اند که بر اساس میانگین، روزانه ۸۰۰ نفر در صندوق ثبت نام می کنند.
وزیر راه و شهرسازی با تاکید بر آنکه دولت یازدهم افزایش قدرت خرید را در جهت توانمند کردن مردم با تکیه بر نظام پس انداز افزایش داد، افزود: پیشنهاد من به رئیس جمهوری این است که میزان اعطای تسهیلات مسکن را از هر ۶ ماه یک برابر به هر پنج ماه یک برابر افزایش دهد. عضو کابینه دولت یازدهم با تاکید بر اینکه هرچه تقسیمات کشور بیشتر شود کنترل کمتر خواهد شد، گفت: در وزارت راه و شهرسازی در تلاش هستیم تا تقسیمات کشوری را کاهش دهیم.
ضرورت بازآفرینی محله‌های قدیمی شهری
کارشناسان با تاکید بر لزوم بازآفرینی محله‌های قدیمی شهری و افزایش تسهیلات بافت فرسوده اقدامات دولت یازدهم در این زمینه را مثبت ارزیابی کرده و معتقدند افزایش کیفیت زندگی شهری یکی از الزامات اساسی در بخش مسکن است. علیرضا محجوب، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس و نماینده مردم تهران در خصوص مجتمع مسکونی ۲۱۴ واحدی که در محله سیروس افتتاح شده بود گفت: این روند به‌عنوان یک برنامه بلندمدت باید تداوم داشته باشد.
وی چنین اقداماتی را مثبت ارزیابی کرد و با بیان اینکه محله‌های قدیمی تهران مانند محله ادولاجان در حال حاضر از بیشترین آسیب‌های اجتماعی رنج می‌برد، گفت: برنامه بازآفرینی باید بر اساس کارآمد کردن این محله‌های از همه زوایا باشد و ما از هر برنامه بلندمدت و دقیقی در این راستا حمایت می‌کنیم.
محجوب با بیان اینکه در این بازآفرینی شهری آن‌طور که از صحبت‌های مسئولان برمی‌آید قرار است رویکردها عوض شود، افزود: در کنار نوسازی بافت‌های فرسوده باید مسئله تقویت ساکنان و رفع زمینه‌های آسیب‌های اجتماعی هم موردتوجه قرار بگیرد که ظاهراً چنین مسئله‌ای هم در این برنامه دیده‌شده است و این رویکرد قابل دفاع است.
وی با اشاره به اینکه باید تلاش شود برخی بافت‌های تاریخی که نماینده تاریخ و قدمت این محلات است حفظ شود، گفت: آن‌طور که مسئولان وزارت راه و شهرسازی اعلام کرده‌اند، بهبود سطح زندگی هم در دستور کار قرار دارد و ما از چنین رویکردی حمایت می‌کنیم. همه نهادها باید برنامه‌ای هم‌راستا برای بهبود وضعیت کیفیت زندگی در این محله‌ها به اجرا دربیاورند.
کارشناسان با اشاره به ناکارآمدی بافت‌های مسکونی و فرسوده بودن این بافت‌ها، می گویند قصد دولت در بازآفرینی این محلات و کارآمد کردن آنها از جهات مختلف اقدامی قابل دفاع و مثبت است.
