موسیقی برای حکومت خطری ایجاد نمی‌کند مسئولان از سختگیری‌ها بکاهند

به گزارش ایران اکونومیست؛ حسن ناهید  گفت: در سال 1332 که نوازندگی نی هفت بند را شروع کردم و 10 سال بیشتر سن نداشتم در کل ایران تنها یک نوازنده نی به این صورت وجود داشت و آنهم استاد کسایی بود. ساز نی چوپانی در مناطق مختلف ایران وجود داشت که به درد اجرای موسیقی دستگاهی نمی‌خورد. اما در زمینه نی هفت بند فقط در اصفهان نوازنده داشتیم. نی هفت بند از "هفت بند" و "شش گره" تشکیل شده است و به درد اجرای موسیقی دستگاهی می‌خورد. من در آن زمان در شیرزا بودم.
 
 وی در ادامه افزود: من زمانی به اصفهان آمدم و یک نی هفت بند از یک نوازنده دوره‌گرد خریدم و با نگاه کردن به او به صورت خودآموز شروع به تمرین کردم. در هفده سالگی هم راهی تهران شدم و به برنامه گلها راه پیدا کردم. در آن زمان استاد حسین دهلوی خدمت بزرگی با یاد دادن نت به من انجام داد و بعد هم مرا به مرحوم نصرت‌الله خان گلپایگانی معرفی کرد و بعدها با هوشنگ ظریف و محمد اسماعیلی و افلیا پرتو آشنا شدم.
 
حسن ناهید گفت: در سال 1339 دو نوازنده نی در ایران بودیم اما امروز به هر روستایی بروید نشانی از یک نوازنده نی هفت بند پیدا می‌کنید. در تمام سازها ما شاهد چنین رویکرد و جهش چشم‌گیری هستیم و این نشان از پیشرفت موسیقی کشورمان طی 50 سال اخیر حداقل از نظر کمی دارد.
 
این موزیسین در ادامه افزود: آن زمانی که من شروع به یادگیری موسیقی کردم مردم خیلی از شغل موسیقی خوش‌شان نمی‌آمد و اصلا دوست نداشتند فرزندشان موزیسین بشود اما امروز نگاه‌شان به موسیقی تغییر پیدا کرده و علاوه بر آقایان، خانم‌های نوازنده بسیار خوبی هم داریم. تا پیش از این هیچ وقت یک زن به سمت نوازندگی نی نیامده بود اما امروز در همین جشنواره موسیقی جوان؛ دختران نوجوانی در گروه سنی الف حضور دارند که واقعا بسیار خوب نی می‌نوازند و ما را غافلگیر می‌کنند.
 
وی همچنین عنوان کرد: پدرم به خاطر حرف مردم بسیار مخالف فعالیت من در زمینه نوازندگی نی بود؛ ما رادیو هم نداشتیم به همین دلیل مجبور بودم وقتی از رادیوی مغازه‌ای؛ آهنگی از استاد کسایی را می‌شنوم در مغزم حفظ می‌کنم و وقتی شب به منزل می‌آمدم برای اینکه تمرین کنم و پدرم متوجه نشود دو سه عدد پتو روی سرم می‌کشیدم و تمرین می‌کردم.
 
ناهید با اشاره به دورانی که برای ادامه کارش به تهران مهاجرت کرد، افزود: استاد دهلوی و استاد پایور مهمترین کمک‌ها را در زمینه موسیقی به من کردند. وقتی به تهران آمدم در ارکستر استاد پایور قبول شدم و شروع به کار کردم. کم کم با بقیه اساتید نیز آشنا شدم و در آن دوران در سیزده ارکستر فعالیت می‌کردم. ارکستر سازهای ایرانی مرحوم حنانه، گروه مرحوم مجید، گروه مرحوم شریف، گروه مرحوم اکبر محسنی، دو گروه مرحوم مهندس همایون خرم، گروه ابراهیم منصوری در رودکی، ارکستر مرحوم ملک و ارکسترها و گروه‌هایی که سرجمع سیزده گروه و ارکستر می‌شدند.
 
این نوازنده نی افزود: ما استعدادهای خوبی در نسل جوان‌مان داریم منتهی باید به این بچه‌ها فرصت داد و هم اینکه برای‌شان مشکل ایجاد نکرد. ما اجرایی در جشنواره "نی نوازان" در فرهنگسرای نیاوران داشتیم که از هشت کشور برای حضور در این جشنواره دعوت کرده بودند؛ کسی که مسئول جشنواره بود، می‌گفت ما از شش ماه قبل برای برگزاری چنین برنامه‌ای هماهنگی‌ها را انجام داده‌ایم و تقاضای مجوز کرده‌ایم؛ منتهی ساعت یازده در روز اجرا به ما مجوز داده‌اند. این سختگیری‌ها بسیار برای هنرمندان آزاردهنده است و باید مسئولان در رفتارشان تجدیدنظر کنند و از سختگیری‌ها بکاهند؛ موسیقی که سیاست نیست تا بتواند برای حکومت خطری ایجاد کند. حداقل برای این نسل جوان موسیقی کشور دیگر نباید تا این حد سختگیری کنند.
 
وی همچنین ضمن اشاره به خاطره‌ای درباره اجرا با ارکستر سلطنتی انگستان عنوان کرد:  نوازندگی ساز نی "هفت بند" کار بسیار سختی است و سال‌ها طول می‌کشد تا نوازنده بتواند صدای این ساز را بسیار خوب تولید کند. به خاطر می‌آورم سال‌ها قبل به همراه استاد روشن‌روان و زنده‌یاد شهریار فریوسفی و چند نوازنده دیگر به لندن رفتیم تا با ارکستر سلطنتی انگلستان اجرایی داشته باشیم. اعضای آن ارکستر حدود 80 نفر بودند و ما نوازنده‌های ایرانی شش نفر بودیم. بعد از اجرا نوازنده فلوت ارکستر، ساز نی من را گرفت و نگاهی به آن انداخت. اول فکر می‌کرد این ساز به همراه "قمیش" نواخته می‌شود و با آن می‌توان چنین صدایی تولید کرد. وقتی ساز را گرفت و در آن دمید صدایی درنیامد و به من گفت نواختن این ساز شما باید کار بسیار مشکلی باشد. در پاسخ به ایشان ساختمان ساز را کامل برایش توضیح دادم گفتم چگونه از این ساز اصوات مدنظرمان تولید می‌شود و او بسیار از این کارکرد شگفت‌زده بود.
 
این نوازنده پیشکسوت نی در ادامه افزود: ساز نی ساختمان بسیار ساده‌ای دارد که شامل یک لوله صوتی به همراه شش سوراخ می‌شود. موسیقی ما از آنجا که موسیقی بیست و چهار ربع پرده‌ای محسوب می‌شود اجرای این اصوات همگی به وسیله انگشت‌گذاری روی این شش سوراخ، و شدت و ضعف دمیدن در این لوله صوتی ایجاد می‌شود. با این روش بیست و چهار ربع پرده تولید می‌شود.
 
این موسیقیدان که عضو شورای داروی یازدهمین جشنواره موسیقی جوان در شاخه نوازندگی ساز نی است، درباره سطح کیفی جشنواره گفت: در دوره گذشته این جشنواره شرکت‌کنندگان رده سنی ج که می‌بایست از همه بهتر باشند از دو گروه سنی دیگر کیفیت کارشان پایین‌تر بود. اما امسال گروه سنی الف که شرکت کنندگان پانزده سال تا هفده سال هستند و جوان‌تر از بقیه گروه‌های سنی محسوب می‌شوند، واقعا خوب بودند. به جرات می‌توانم بگویم هیچ وقت در نی نوازی این گروه سنی به گونه‌ای نبوده که تمام شرکت کنندگان گروه سنی الف همگی خوب باشند؛ اما امسال شاهد درخشش نوجوان‌ها در نی‌نوازی هستیم؛ به خصوص دختران نوجوان واقعا اجراهای خوبی داشتند و این جای خوشحالی بسیار زیادی دارد. به‌طور قطع می‌توان گفت با جریانی که شکل گرفته بچه‌های نوجوان در سال‌های آتی بهتر و بهتر خواهند شد.