رشد چشمگیر شرکت های دانش بنیان در دولت یازدهم

به گزارش ایران اکونومیست؛  یکی از رویکردهایی که در حوزه علم و فناوری توسط دولت یازدهم مورد توجه قرار داشته است، اجرایی‌سازی و بهره‌برداری از ظرفیت‌های کامل قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان و حرکت به سمت اقتصاد دانش بنیان و تلاش برای خلق دستاردهای اقتصادی و استفاده از توانمندی های حوزه علم فناوری در سایر حوزه ها بوده است.
نمود این این گونه فعالیت های دولت را برای مثال می توان در توسعه تعداد و همچنین میزان حمایت های انجام شده از شرکت های دانش بنیان مشاهده کرد.
رویکرد اجرایی و عملیاتی دولت یازدهم، بر اجرایی‎سازی قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان (مصوب 1389) قرار گرفت که تا سال 1392، اجرای جدی این قانون به تعویق افتاده بود و فرایند اجرا و بهره گیری از ظرفیت های آن را باید به دولت یازدهم و فعالیت های انجام شده در این دولت مربوط دانست.
در حالی که تا سال 1392 تعداد شرکت های ارزیابی شده 95 و تعداد شرکت های تائید شده 55 شرکت بود، این آمار تا پایان سال 1395 با رشد چشمگیر مواجه شد به طوریکه آمار شرکت های دانش بنیان ارزیابی شده در سال 1395 به تعداد 8 هزار و 44 شرکت و همچنین شرکت های دانش بنیان تائید شده در همین سال به 2 هزار و 975 شرکت افزایش یافت.

**حجم فروش 200 هزار میلیارد ریالی و اشتغالزایی 70 هزار نفری
نکته قابل توجه درمورد شرکت های دانش بنیان این که سعی شده است در قالب این شرکت ها و با توجه به پتانسیل آنها در جذب بکارگیری نیروی دانش آموخته و تحصیلکرده، این شرکت ها تا پایان سال 1395 برای حدود 70 هزار نفر اشتغال مستقیم ایجاد کنند و در همین دوره زمانی، مجموع فروش این شرکت‌ها (اعم از شرکت‌های دانش‌بنیان نوپا، تولیدی و صنعتی دارای فعالیت دانش‌بنیان) به قریب 200 هزار میلیارد ریال رسیده است.

**تعریف بسته های حمایتی و مالی از فعالان عرصه دانش بنیان
همچنین برای جهش در شکل‎گیری و توسعه شرکت‎های دانش‎بنیان و پاسخ به انتظارات بر حق این شرکت‎ها، بسته‌های حمایت هدفمند برنامه ریزی و طرح‌ریزی شد.
براساس آمار رسمی، در زمینه حمایت‌های مالی، با فعال‌سازی خطوط اعتباری تسهیلات مالی از طریق صندوق نوآوری و شکوفایی در قالب اعطای وام قرض‌الحسنه، سرمایه در گردش، لیزینگ، تسهیلات تولید صنعتی،‌ صدور ضمانت‌نامه، اعطای تسهیلات به‎منظور فرآیندهای قبل از تولید صنعتی و حمایت از شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات تجاری‌سازی و حمایت از صندوق‌های پژوهش و فناوری غیردولتی در مجموع از قریب به 1650 شرکت و صندوق با اعتباری در حدود 1030 میلیارد ریال حمایت به عمل آمد.
برخورداری از معافیت‎های مالیاتی برای 2175 شرکت دانش‌بنیان در سال مالی 1394،‌ استفاده از معافیت‎های حقوق گمرکی، عوارض و سود بازرگانی برای قریب به 70 شرکت، تصویب و اجرای ضوابط استقرار واحدهای صنایع پیشرفته و شرکت‌های دانش‌بنیان در محدوده شهرهای بزرگ، توانمندسازی و مشارکت بخش خصوصی در جریان فرآیند ارزیابی شرکت‌های دانش‎بنیان و ایجاد بازار برای بالغ بر 50 شرکت ارایه‌دهنده خدمات تجاری‌سازی، تدوین و اجرایی‎سازی آیین‎نامه تسهیلات نظام وظیفه تخصصی برای افراد فعال در شرکت‌های دانش‌بنیان، برگزاری دوره‌های آموزشی کاربردی و بهره‌مندی شرکت‌های دانش‌بنیان از خدمات شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی از جمله حمایت‌ها و تسهیلات غیرمالی است که در دولت یازدهم (توسط معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری) در زمینه توسعه و توانمندسازی شرکت‌های دانش‌بنیان به اجرا گذاشته شده است.
برای جهش در شکل‎گیری و توسعه شرکت‎های دانش‎بنیان و پاسخ به انتظارات بر حق این شرکت‎ها، بسته‌های حمایت هدفمند طرح‌ریزی شد. در ابتدا، به‌منظور اعتمادسازی و ایجاد انگیزه، بر حمایت‌های مالی و قانونی تمرکز گردید که در این راستا با فعال‌سازی خطوط اعتباری تسهیلات مالی از طریق صندوق نوآوری و شکوفایی با سرمایه‌ای در حدود 500 میلیون دلار در دستور کار قرار گرفت. در این سرفصل، شرکت‌ها بر اساس آیین‎نامه‎ ارزیابی و تشخیص شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان به سه دسته شرکت‎های دانش‎بنیان صنعتی، تولیدی و نوپا تقسیم‎بندی شده‎اند و تسهیلات را در قالب سرمایه‌گذاری خطرپذیر، وام، کمک بلاعوض، لیزینگ محصولات دانش‌بنیان و تسهیل صدور انواع ضمانت‌نامه دریافت می‌نمایند.

**طرح حمایت های معافیتی از شرکت های دانش بنیان
در تکمیل بسته حمایتی با رایزنی‎های بسیاری که با وزارت امور اقتصادی و دارایی صورت گرفت، امکان برخورداری از معافیت‎های مالیاتی برای شرکت‌های دانش‌بنیان امکان پذیر شد. از زمان تصویب قانون حمایت از شرکت‎ها و مؤسسات دانش‎بنیان (سال 89) تا سال 92، هیچ شرکت دانش‎بنیانی به سازمان امور مالیاتی معرفی نشده بود. درحالی که در سال مالی 1392، 40 شرکت از 55 شرکت و در سال مالی 1393 با افزایش بیش از 30 برابری بیش از 1200 شرکت به سازمان امور مالیاتی معرفی شدند و این رقم برای سال مالی 1394 به رقم 2175 شرکت رسید.
در همین راستا امکان برخورداری از معافیت‎های حقوق گمرکی، عوارض و سود بازرگانی برای شرکت‌های دانش‌بنیان مهیا شد که در پایان سال 1393 تعداد 2 شرکت دانش‌بنیان تولیدی مشمول این معافیت شدند و با افزایش 16 برابری در سال 1394 ، این تعداد به 32 شرکت افزایش یافت که شامل 12 شرکت دانش‌بنیان نوپا و 20 شرکت تولیدی می‌باشد.
همچنین از ابتدای سال جاری تاکنون نیز 5 شرکت نوپا و 21 شرکت دانش‌بنیان تولیدی از معافیت گمرکی برخوردار شده‌اند.
در راستای اجرای ماده 8 قانون حمایت از شرکت‎ها و مؤسسات دانش‌بنیان با هدف تسهیل کسب‌وکار شرکت‌های دانش‌بنیان، تصویب و اجرای ضوابط استقرار واحدهای صنایع پیشرفته و شرکت‌های دانش‌بنیان در محدوده شهرهای بزرگ عملیاتی گردید.