«روزهایی که خیلی خسته‌اید، استرس‌های زیادی را پشت سر گذاشته‌اید و مشغله‌های زیادی داشته‌اید، احتمالا فقط دوست دارید زیر پتوی‌تان بخزید و به خوابی عمیق و طولانی فرو بروید. هیچ چیزی به اندازه یک خواب خوب شبانه، انرژی‌بخش نیست. صبح که از خواب بیدار می‌شوید، سر حال و آماده‌اید تمام کارهایی را که دیروز انجام‌شان غیر ممکن به نظر می‌‌رسید، انجام دهید. شاید به طور کلی بدانید که وقتی در خواب هستید چه اتفاق‌هایی در طول شب در بدن‌تان روی می‌دهد اما آیا واقعا می‌دانید وقتی در خواب عمیق هستید، درون بدن‌تان چه ماجراهایی برپاست؟
وزن کم می‌کنید
حتما عادت دارید صبح خودتان را وزن کنید؛ یعنی زمانی که بدن‌تان کمترین وزن را دارد اما نباید خیلی هیجان‌زده شوید. کاهش وزن ناشی از خواب بیشترش به خاطر آب است. با هر نفسی که در خواب می‌کشید، بخار آب دفع می‌کنید که می‌تواند باعث کم شدن وزن‌تان شود. وقتی که در خواب هستید، دی‌اکسید‌کربن زیادی نیز از دست می‌دهید و برای همین حدود ۵۰۰ گرم از وزن‌تان کم می‌شود. حتما دل‌تان می‌خواهد عددی که ترازو در صبح نشان می‌دهد، ثابت بماند اما متاسفانه وزن از دست رفته، در طول روز برمی‌گردد.
عضلات‌تان از کار می‌افتند
حتی حین خواب‌های پر تکاپو و پر از جنب‌وجوشی که می‌بینید هم یک دلیل وجود دارد که بدن شما، با وجود ذهنی فعال، همچنان ساکت و بی‌حرکت باقی می‌ماند. تنها عضله‌ای که حین مرحله خواب عمیق حرکت می‌کند، عضله‌ای است که چشم‌های‌تان را کنترل می‌کند. البته این حرکت دائمی نیست و خواب عمیق فقط ۲۰ دقیقه طول می‌کشد اما در این هنگام، سایر عضلات بدن کاملا از کار افتاده هستند و شما این را نمی‌دانید.
بیشتر ما هرگز متوجه نمی‌شویم عضلات‌مان چطور موقتا از کار می‌افتند اما آنهایی که دچار فلج خواب (بختک) هستند، تا حدودی غیر فعال بودن عضلات‌شان را حس می‌کنند، یعنی بیدار هستند اما همچنان نمی‌توانند بدن را حرکت بدهند. این بیماری می‌تواند زمانی که فرد بیدار است یا خواب است علائمش را نشان دهد و خیلی هم وحشت‌برانگیز است.
چشم‌های‌تان خیلی حرکت می‌کنند
مرحله خواب عمیق، بی‌دلیل حرکت سریع چشم در خواب (REM) نامیده نمی‌شود. این مرحله دقیقا زمانی است که چشم‌ها تند و تند به عقب و جلو حرکت می‌کنند. دانشمندان این تئوری را صادر کرده‌اند که چشم‌ها حین خواب عمیق این حرکت‌ها را انجام می‌دهند چون شما در حال تماشای تصاویری از رویاها هستند. مطالعه‌ای در نشریه Nature Communications این تئوری را به اثبات رساند.
فعالیت مغزی ۱۹ نفر حین خواب ثبت شد و محققان دریافتند لوب تمپورال مغز این افراد وقتی که در مرحله خواب عمیق بودند، فعال شد. این بخش از مغز همان بخش است که وقتی به تصاویر افراد مشهور نگاه می‌کنیم فعال می‌شود. فعالیت لوب تمپورال مغز با حرکات سریع چشم در خواب ارتباط دارد؛ چه در خواب باشید و چه بیدار. البته این مطالعه کوچکی بود اما نتایج جالبی داشت.
حلق‌تان تنگ می‌شود
خطرناک به نظر می‌‌رسد. این طور نیست؟ اما این اتفاقی است که برای هر کسی حین خواب روی می‌دهد. موسسه ملی خواب توضیح می‌دهد که عضلات حلق شما در حالت خواب، ریلکس شده و زبان‌تان نیز به عقب می‌افتد. این تنگ شدن می‌تواند باعث شود دیواره‌های حلق با تنفس شما بلرزند که می‌تواند صدای آزار دهنده خر و پف را تولید بکند. هر چه این دیواره‌ها به هم نزدیک‌تر شوند، صدای خر و پف، بلندتر خواهد بود.
این که بعضی از افراد نسبت به بقیه، بیشتر خر و پف می‌کنند، می‌تواند چند دلیل داشته باشد. یکی از این علت‌ها این است که افزایش سن باعث می‌شود عضلات حلق، به مرور زمان تدریجا شل شوند. بزرگ شدن لوزه‌ها یا آلرژی‌های فصلی هم می‌توانند خر و پف ایجاد کنند. خر و پف کردن به طور کلی بی‌خطر به نظر می‌‌رسد اما مهم است که بدانید نیمی از افرادی که خر و پف می‌کنند، دچار آپنه یا ایست موقت تنفس در خواب نیز هستند.
ممکن است دچار تکان‌های ناگهانی شوید
شب ساکتی است. شما هم آرام و کم‌کم به خواب رفته‌اید اما ناگهان نمی‌دانید چرا بدن‌تان تصمیم می‌گیرد یک بار دیگر قبل از این که به استراحت بپردازد، به زندگی برگردد! دلیلش چیست؟ این تکان‌های خواب و بیداری بسیار شایع هستند.
بیشتر افراد می‌گویند به محض به خواب رفتن این تکان‌ها را تجربه می‌کنند اما ممکن است شما در طول شب، چند بار دچارش شوید و صبح اصلا یادتان نباشد. محققان هنوز دقیقا نمی‌دانند دلیل این پدیده چیست اما ایده‌هایی دارند. یکی از این ایده‌ها از نقطه نظر تکامل ناشی می‌شود: انسان اولیه زمان‌های زیادی را روی درخت‌ها بودند. عضلات هنگام خواب شل می‌شوند اما مغز فکر می‌کند شما دارید از درخت می‌افتید و برای همین تکان‌تان می‌دهد تا هشیار و بیدار شوید. سایر دانشمندان عقیده دارند وقتی برای به خواب رفتن آماده می‌شوید، عصب‌ها هنوز آماده نیستند.
مغزتان ارتباطات برقرار می‌کند
شاید احساس کنید خواب برای مغز بهترین فرصت است تا از کار و فعالیت‌ها در طول روز استراحت کند اما واقعیت این است که مغز شما در طول خواب به سختی کار می‌کند. خوابیدن به شما کمک می‌کند چیزهایی که تازه به ذهن سپرده‌اید، حفظ شوند و خاطرات قدیمی‌تر به این چیزهایی که تازه به ذهن سپرده‌اید، لینک داده شوند. در واقع یک خواب عمیق و با کیفیت شبانه برای حافظه شما آن قدر حیاتی است که محققان می‌گویند، اگر نخوابید، توانایی شما برای یادگیری چیزهای جدید به میزان ۴۰ درصد افت می‌کند.
مطالعات انجام شده در سال ۲۰۱۳ نشان می‌دهد مغز شما حین خواب، به سختی خانه‌تکانی کرده و سموم را دفع می‌کند. این مطالعات روی موش‌ها انجام شد. بنابراین نمی‌تواند نتیجه گرفت حتما و قطعا همین رویداد برای انسان هم صدق می‌کند اما پژوهشگران باور دارند با بررسی نحوه پاکسازی مغز می‌توان اختلالات نورولوژیکی خاصی را درمان یا از بروزشان پیشگیری کرد.
هورمون رشد ترشح می‌شود
شاید هر روز ساعات‌هایی را در باشگاه می‌گذرانید و پیشرفتی را که انتظار دارید، نمی‌بینید. باید بدانید دلیلش ممکن است کمبود خواب باشد. موسسه ملی خواب می‌گوید، بدن شما حین خواب هورمون رشد ترشح می‌کند و این اتفاق در عمیق‌ترین قسمت خواب می‌افتد. برای کودکان، خواب کافی برای رشد مناسب‌شان بسیار اهمیت دارد اما برای بزرگسالان هم مهم است چون به رشد بافت‌های عضلانی و ترمیم آنها کمک می‌کند.
حتما به اندازه کافی بخوابید چون اگر الگوها و عادت‌های خواب‌تان نادرست باشد، در ترشح هورمون رشد، اختلال ایجاد می‌شود. تولید این هورمون‌‌ها با افزایش سن، افت تدریجی دارد و پایین بودن سطح هورمون رشد، منجر به افزایش احتمال بیماری‌های قلبی و دیابت می‌شود.»
