پاسخ شرکت فرودگاه‎ها به اظهارات یکی از نمایندگان مجلس

به گزارش ایران اکونومیست به نقل از روابط عمومی شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران؛ ضمن تشکر وافر از توجه ویژه و حساسیت مجلس محترم و جناب آقای دکتر صادقی نماینده محترم تهران به صنعت فرودگاهی و ناوبری هوایی ایران و تذکر مهم نماینده محترم تهران نسبت به ضرورت اجرای تعهدات بین‌المللی توسط کشور در حوزه مدیریت اطلاعات هوانوردی (Aeronautical Information Management) و عدم استقرار(ATS Message Handling System) یا سامانه تبادل پیام‌های مراقبت پرواز، به منظور اطمینان خاطر جناب آقای دکتر صادقی و سایر نمایندگان محترم از عملکرد بخش حساس کنترل ترافیک هوایی، به استحضار می‌رساند که بخش ناوبری هوایی در حوزه‌های مختلف طی سال اخیر دچار تحولات چشمگیری شده به ‌گونه‌ای که عملکرد این حوزه جزء مهمترین نقاط قوت وزارت راه و شهرسازی و این شرکت است.

این درست است که در ابتدای فعالیت دولت یازدهم، حوزه هوانوردی یکی از حوزه‌های پرچالش وزارت راه و شهرسازی بود و در ابتدا هم در مدیریت، هم در نیروی انسانی و هم در تجهیزات و سامانه‌ها، در شرایطی سخت و پرچالشی بسر می‌بردیم. شبکه راه‌ها و ترمینال‌های مهم هوایی کشور اشباع شده و سامانه‌های ارتباطی، ناوبری و راداری کشور هم فرسوده و عمر مفید تمامی سامانه‌های حساس راداری سال‌ها قبل به اتمام رسیده بود.

در منطقه هم جایگاهی نداشتیم و بسیاری از تعهدات ما مثلاً در ایجاد راه‌های موازی و یک طرفه و اجرای ناوبری ماهواره‌ای، ابتر مانده بود به گونه‌ای که چند نقطه ترافیکی خطرناک (Hot spot)در فضای کشور اعتراضات مکرر ایکائو و یاتا IATA(اتحادیه بین‌المللی شرکت‌های هواپیمایی بازرگانی) را به دنبال داشت.

اما با برنامه‌ریزی منسجم و اقدامات متعدد انجام شده از جمله اجرای طرح فراملی مدیریت آسمان ایران‌شهر طی دو سال گذشته، چنان تحولاتی در فضای کشور و عملیات کنترل ترافیک هوایی ایجاد شد که جزء آرمان‌های چند دهه قبل بوده به طوری که نهادهای بین‌المللی یاد شده در قبل، از آن تقدیر کردند.

ایجاد 15000 کیلومتر راه هوایی جدید، یک طرفه و موازی کردن کلیه مسیرهای مهم بین‌المللی تعهد شده و چندین مسیر مهم پرترافیک داخلی، اجرای ناوبری ماهواره‌ای، اجرای طرح نوسازی سامانه‌های ارتباطی، ناوبری و راداری از جمله خرید سه رادار که یکی از آنها وارد کشور شده، دومی آماده حمل بوده و سومی در حال ساخت است، برنامه اورهال و ارتقای 14 دستگاه رادار و خرید پنج دستگاه دیگر در آینده نزدیک و برنامه‎ریزی مدون در خصوص نوسازی سامانه‎های ارتباطی (RCAG) از جمله مهمترین اقدامات انجام شده فقط در دو سال اخیر است. انشاالله با اجرای این برنامه‌ها در دولت دوازدهم، بخش کنترل ترافیک هوایی کاملاً به هنگام شده و حداقل تا 15 سال بعد، نیازی به اقدام مهم توسعه‌ای و حتی بهبود اساسی دیگری نخواهد بود.

اما در مقام پاسخ صریح به سوال جناب آقای دکتر صادقی به اطلاع می‌رساند؛ این سوال معطوف به نحوه تبادل پیام‌های هوانوردی است. تبادل پیام‌ها علیرغم اهمیت بالای آن اصولاً عملیات غامض و پیچیده‌ای نیست.

موضوع انتقال پیام‌های هوانوردی، چیزی شبیه ارسال پیامک از تلفن‌های همراه است و تفاوت فقط در محتوای پیام‌ها و نوع فناوری تبادل پیام است. در هوانوردی محتوای پیام‌های مواردی مانند وضعیت هوای منطقه، موانع طبیعی و غیرطبیعی فرودگاه، آخرین وضعیت سامانه‌های فرودگاهی و هوانوردی، نقشه‌های هوانوردی و ... است که برای خطوط هوایی و سایر ذینفعان ارسال می‌شود.
 
توضیح اینکه در راستای تغیرات درحوزه پیام‌های هوانوردی، همانطور که در مراقبت پرواز، ATS (سرویس مراقبت پرواز) به ATC (سرویس کنترل ترافیک هوایی) و سپس به ATM (مدیریت ترافیک هوایی) تبدیل شده است؛ AIS (سرویس اطلاعات هوانوردی) نیز به AIM (مدیریت اطلاعات هوانوردی) تبدیل شده است تا ازATM پشتیبانی کند با این هدف که پیام‌های هوانوردی مطابق پروتکل‌های استاندارد جدید، با سرعت و کیفیتی به مراتب بالاتر از قبل، به واحدهای مختلف مورد نظر مراقبت پرواز و دیگر کاربران نظیر شرکت‎های هواپیمایی مسافربری مخابره شده و امکان ارسال انواع دیگر پیام‌ها مانند تصاویر و نقشه‌های هوانوردی و.. نیز ایجاد می‎شود.موضوعی که از حدود یک دهه پیش در دستور کار ایکائو قرار گرفت. اما تحقق این هدف مستلزم دو اقدام اساسی در سیستم هوانوردی کشورها بود: یکی اصلاحات مدیریتی و دیگری به روز کردن بستر و سامانه‌های تبادل پیام‌های هوانوردی.

در حوزه مدیریت، طی دو سال اخیر کلیه اصلاحات لازم در بخش ناوبری هوایی کشور به انجام رسیده و نه تنها ما از منطقه و دنیا عقب نیستیم بلکه کشور ما در این حوزه، در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا مقام اول را کسب کرده است.

در حوزه به روزکردن بستر و سامانه‌های تبادل پیام‌های هوانوردی نیز از سال 1389 و در دولت دهم اقداماتی آغاز شد که متاسفانه هم به نتیجه نرسید و هم به دلایل نامشخص ارقام قابل توجهی که به نماینده ایرانی شرکت فروشنده برای خرید محصول مبلغ پرداخت شد، گم و دچار سرنوشت نامشخصی شد. اتفاقی که متاسفانه از چشم دستگاه‌های نظارتی نیز پنهان مانده بود.

در اجرای طرح فراملی مدیریت آسمان ایران‌شهر و متعاقب کشف این موضوع و در راستای حل آن، طی دو سال گذشته با پیگیری‌های حقوقی به عمل آمده جهت استیفای حقوق کشور، مشخص شد که واسطه ایرانی، علیرغم دریافت مبلغ و دادن رسید، وجه را به شرکت سازنده پرداخت نکرده است. مزید آگاهی مخاطبان محترم، شرکت خارجی فروشنده در حال اقامه دعوای حقوقی علیه نماینده ایرانی خود است.

در راستای حل این مشکل و استیفای حقوق کشور و شرکت، طی دو سال گذشته مذاکرات و پیگیری‌های بین‌المللی گسترده‌ای انجام گرفت که در نهایت، اخیراً شرکت سازنده ضمن پذیرش انجام تعهدات قبلی خود، موافقت کرد تا در سقف تعهدات قبلی، نسخه به روز شده (2017) محصول را تحویل ایران دهد که این امر از اقدامات مهم متعدد انجام شده در حوزه ارتقای سلامت اداری بشمار می‌رود.

اما در طول این مدت و مقابله با تحریم‌های ظالمانه، با استفاده از توان نیروی متخصص داخلی، خوشبختانه بستر لازم برای تبادل پیام‌های هوانوردی مطابق با پروتکل‌های بین‌المللی در داخل کشور تهیه و بیش از دو سال است که مراحل آزمایشی- عملیاتی خود را با موفقیت پشت سر گذاشته و توانسته است از ایجاد بحران در تبادل پیام‌های هوانوردی جلوگیری کند. مانور بزرگ و افتخارآفرین پذیرش و مدیریت جریان پیچیده ترافیک قطری در بحران اخیر ایجاد شده توسط چهار کشور عربی که تقدیر نهادهای بین‌المللی را نیز در پی داشت؛ گواهی بر سرعت و دقت عمل مدیران و متخصصان شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران و دلیل قاطعی بر عملکرد موفقیت این سیستم است. اقدامی که در هفته اخیر مورد تقدیر کتبی رئیس جمهور محترم دولت دوازدهم نیز قرار گرفت و بزودی رسانه‌ای خواهد شد.
 
خوشبختانه با توجه تحولات انجام شده پیش گفته، موفقیت‌های بزرگ جمهوری اسلامی در عملیات هوانوردی بین‌المللی و توانمندی‌های اثبات شده کشور در این بخش، در سال جاری میلادی، برای اولین بار چندین مسئولیت بین‌المللی در حوزه هوانوردی و فرودگاهی نیز به نمایندگان شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران واگذار شد که تصاحب سمت ریاست اجلاس‌های سالانه مسیرهای هوایی میان منطقه‌ای (اروپا، خاورمیانه، آسیا-پاسفیک) و عضویت یکی از اعضای هیئت مدیره شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوای ایران در هیئت مدیره شورای بین‌المللی فرودگاه‌ها، منطقه آسیا- پاسفیک، عضویت نماینده شرکت یادشده در هیئت رئیسه کمیته تدوین دستورالعمل‎های آموزشی تجسس و نجات ICAO/IMO و دعوت رسمی وزیر حمل‌ونقل اروپا در سال 2016 برای عضویت شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران در توافق‌نامه مدیریت یکپارچه هوایی اروپا (SESAR) از آن جمله‌ هستند.

در پایان، این شرکت ضمن اعلام آمادگی جهت پاسخگویی به هرگونه سوالات و ابهامات احتمالی دیگر، از جناب آقای دکتر صادقی و سایر نمایندگان محترم دعوت می‎کند تا ضمن حضور در شرکت، از نزدیک با دستاوردهای بزرگ حوزه متحول شده ناوبری هوایی کشور آشناتر شوند.