وی افزود: موضوع محیط زیست یکی از مسائل بسیار مهم برای سلامت جامعه و توسعه جوامع است که برای جلوگیری از مهاجرت های بی رویه باید مورد توجه قرار گیرد.
روحانی با بیان اینکه برای مبارزه با این معضل و مهار خطرات آن نیاز به برنامه ریزی، سرمایه گذاری و همکاری منطقه ای و بین المللی وجود دارد، اظهار داشت: دولت یازدهم یکی از اولویت های خود را در ایران اولویت محیط زیست قرار داده است و حتی این دولت به نام دولت محیط زیست شناخته می شود.
رئیس جمهور ادامه داد: اولین تصمیم دولت یازدهم زیست محیطی بود به طوری که اولین مصوبه درباره دریاچه ارومیه بود و اگر اراده دولت نبود امروز در غرب کشور نه با طوفان گرد و غبار و شن، بلکه با طوفان نمک مواجه بودیم و حدود ۱۴ میلیون نفر در استان های غربی کشور ناچار به مهاجرت می شدند.
روحانی تاکید کرد: تثبیت دریاچه ارومیه یکی از افتخارات دولت یازدهم و یک الگوی مهم زیست محیطی برای منطقه و جهان است.
رئیس جمهور در ادامه اظهار داشت: ریزگردها یکی از عوامل آن عدم مدیریت صحیح نسبت به منابع آب، کشت های غلط و عدم در نظر گرفتن حقابه های تالاب ها و دریاچه ها بود که باعث می شد دریاچه ارومیه تا سال ۹۵ به طور کامل خشک شود و ما با طوفان های نمک مواجه شویم که هم زندگی و هم کشاورزی ما را تهدید کند.
وی افزود: اقدامات دیگری را نیز دولت در ارتباط با مسایل زیست محیطی انجام داد؛ احیای هورالعظیم یکی از آن قدم ها بود که امروز بیش از ۸۰ درصد سطح این تالاب را آب فراگرفته است؛ همچنین اقداماتی را درباره دریاچه هامون در استان سیستان و بلوچستان را انجام داده ایم.
رئیس جمهور تصریح کرد: البته این بدان معناست که اقدامات ملی ما در مسایل زیست محیطی کافی بوده اما در حد توان و اعتبارات، اقدامات ارزشمندی در طول ۴ سال انجام شده است.
روحانی گفت: قرار ما این بود که ۳ هزار میلیارد تومان اعتبار مصرف شود؛ اما با صرف هزینه ۲ هزار میلیارد تومان اعتبار، دریاچه ارومیه را تثبیت کردیم.
وی اظهار کرد: مردم می توانند نسبت به آینده این دریاچه امیدوار باشند؛ دولت اقدامات خود را تکمیل خواهد کرد؛ همچنین در ارتباط با هورالعظیم و استان خوزستان و استان سیستان و دریاچه هامون انجام شده است.
روحانی در ادامه با اشاره به منابع ریزگردهای کشور گفت: منشا برخی از طوفان های گرد و غبار کشور ما داخلی است؛ حدود ۲ میلیون هکتار از بیابان های ما می تواند منشا گرد و عبار باشد اما منشا خارجی با منشا داخلی آن قابل مقایسه نیست.
وی با بیان اینکه ۲۰ درصد منشا غبارها داخلی است و بقیه خارجی هستند تصریح کرد: کشورهای عراق، سوریه، کویت، عربستان، پاکستان، افعانستان و ترکمنستان جز کشورهایی هستند که منشا گرد و عبار های خارجی هستند.
روحانی ادامه داد: گاهی با طوفان ۸ میلیون متر مکعب گرد و غبار جابجا می شود؛ این به معنای آثاری است که می تواند در کشاورزی، سلامت و محیط زیست کشور داشته باشد.
رئیس جمهور ادامه داد: البته مساله گرد و غبار در دهه های گذشته در کشور ما و در منطقه مسبوق به سابقه بوده است اما نسبت به گذشته این پدیده به چند برابر افزایش یافته است.
روحانی ادامه داد: اگر در گذشته در طول سال ۲۰ تا ۳۰ روز شاهد این پدیده بودیم امروز بین ۱۰۰ تا ۱۳۰ روز در برخی مناطق شاهد این پدیده هستیم.
وی با بیان اینکه معضل گرد و غبار از مسئله ملی فراتر رفته است، گفت: امروز غرب و شرق آسیا و دیگر نقاط جهان از معضل گرد و غبار در رنج هستند؛ البته بی‌تردید راه چاره‌ای برای این معضل وجود دارد. احداث سدها و آب‌بندها بدون مطالعه، محیط‌زیست را دچار مشکل و برای منطقه بحران‌زاست. اینکه همسایه ما طرح ۲۲ سد در دجله و فرات را دارد، برای ایران و عراق و بسیاری از کشورهای دیگر مشکل‌زا خواهد شد و نمی‌توان به راحتی از کنار آن عبور کرد.
رئیس‌جمهور با تأکید بر اینکه نمی‌توانیم در برابر آنچه درباره محیط‌زیستمان می‌گذرد، بی‌تفاوت باشیم اظهار داشت: ساخت سدها و آب‌بندها در افغانستان، بر استان سیستان و بلوچستان و خراسان تأثیرگذار است، اگر رودخانه هامون خشک شود، نه تنها ایران بلکه افغانستان و دیگر کشورهای همسایه با مشکل مواجه می‌شوند و مردم مجبور به مهاجرت می‌شوند؛ تمدن‌ها از بین می‌رود و این یک مسئولیت انسانی و بین‌المللی برای همگان برای مقابله با این تهدید خطرناک است.
وی با بیان اینکه بدون همکاری با کشورهای جهان نمی‌توان بر معضل گرد و خاک و محیط‌زیست پیروز شد، گفت: من بارها گفته‌ام بحث قوی‌ترین کشور در منطقه باید کنار گذاشته شود و به جای آن، منطقه قوی‌تر پیگیری شود. نباید کشوری برای اینکه قدرت اول منطقه شود، بر نفاق و تفرقه دامن بزند بلکه باید بفهمیم ما یک منطقه هستیم و نمی‌توانیم از هم فاصله بگیریم.
روحانی ادامه داد: کشورهای منطقه همانند خانواده‌ای هستند که باید در کنار هم باشند تا موفق شوند. باید به فکر منطقه قوی‌تر باشیم و رقابت‌های مخرب را کنار گذاشته و جنگ‌های مخرب را تمام کنیم، زیرا گرد و غبار این جنگ نه تنها فضای سیاسی بلکه فضای محیط‌زیست منطقه را فرا گرفته است.
رئیس‌جمهور با اشاره به فعالیت گروه‌های تروریستی در منطقه اظهار داشت: اگر داعش و دیگر گروه‌های تروریستی دست به تخریب و کشتار انسان‌های بیگناه می‌زنند، در کنار آن با از بین رفتن کشاورزی‌ها، این مناطق تبدیل به بیابان می‌شوند و غبار منطقه را آزار خواهد داد. اگر تروریسم به عنوان میکروبی است که منطقه را فرا گرفته و ابرقدرتی فکر کرده تروریسم ابزاری برای پیشبرد اهداف اوست، اشتباه کرده است؛ تروریسم دامن همه را فرا خواهد گرفت مگر اینکه دست در دست هم دهیم و سیاست برد ـ برد را پیش بگیریم زیرا تنها این سیاست است که می‌تواند منافع همه را تأمین کند و اگر امروز کسی فکر می‌کند در دنیا می‌تواند به منافع دیگر صدمه بزند و خود را محفوظ بدارد، در خطاست.
وی بیان داشت: امروز دوران دیوارکشی‌ها پایان یافته و اگر رهبران برخی کشورهای تازه به دوران رسیده به فکر دیوار افتاده‌اند، در اشتباه هستند. ما باید دست در دست هم دهیم؛ نه اینکه دست‌ها را قطع کنیم. باید به حقوق دیگران احترام گذاشت و اگر عربستان و آمریکا در چنین فکری هستند، خطاست و اشتباه می‌کنند. از اسرائیل نام نمی‌برم که همه زندگی و حیات آنها خطا، اشتباه و ترور و اشغالگری است. همگان باید به همدیگر کمک کنیم تا مسائل و مشکلات برطرف شود.
روحانی با بیان اینکه حل معضلات محیط‌زیست نیز تنها با همکاری قابل حل است، گفت: سیاست برد ـ برد را باید در مسائل محیط‌زیست نیز پیش بگیریم و روشی را انتخاب کنیم که عراق و سوریه برنده باشند؛ نه اینکه یک کشور چشمه‌ها را برای خود مسدود کند و فکر کند این اقدام به صلاح خودش است.
رئیس جمهور تصریح کرد: جمهوری اسلامی در ۷.۵ میلیون هکتار از بیابان های خود بیابان زدایی کرده است اما همچنان ۲ میلیون هکتار از بیایان های ما و همچنین بسیاری از سرزمین هایی که در حاشیه ما قرار گرفته اند، برای اینکه منشا گرد و عبار باشند، خطرناک است.
وی در ادامه تاکید کرد: دولت جمهوری اسلامی اقدامات لازم در کشور خود از جمله مهار بیابان ها، جلوگیری از بیابان زایی را ضروری می داند و آن ها را ادامه خواهد داد.
روحانی با اشاره به لزوم همکاری کشورهای منطقه برای مبارزه با ریزگردها گفت: کشورهای منطقه باید در کنار هم قرار بگیریم؛ اقداماتی با کشورهای عراق، افغانستان و ترکمنستان آغاز شده است؛ باید با همکاری و در سایه گفتگو به طرح های مشترکی برسیم که به نفع کل منطقه ما باشد؛ باید حس کنیم که همگی اعضای یک خانواده هستیم.
وی افزود: اگر مردم عراق دچار رنج شوند، مهاجرت می کنند و شهرهای مرزی خود ما ویران می شود و به روابط مردم ما ضرر وارد می کند. همه جا چنین است؛ ما باید به فکر دیگران باشیم.
رئیس جمهور با بیان اینکه معصل زیست محیطی، فراملی و فرامنطقه ای است گفت: باید تماس کشورها بیشتر و همکاری ها گسترده تر شود و سازمان ملل در این زمینه، بار سنگینی را روی دوش خود حس کند تا بتوانیم با قطعنامه های مختلف و اقدامات دیگر به نتیجه برسیم.
