به گزارش ایران اکونومیست؛ لیگ جهانی والیبال در سال 1990 به عنوان بخشی از یک برنامهٔ بازاریابی در این رشته ورزشی راه‌اندازی شد تا نشان متمایزی از فعالیت‌های فدراسیون جهانی در اواخر قرن بیستم باشد.
سال 2017 بیست و هشتمین دوره لیگ جهانی در حالی برگزار می شود که از سال آینده سطح یک این رقابت ها با حضور 16 تیم برگزار خواهد شد.
تیم ملی والیبال ایران در سال 2017 پنجمین حضور خود در لیگ جهانی والیبال را در حالی تجربه می کند که هدایت تیم ایران را ایگور کولاکوویچ برعهده گرفته است. ملی پوشان ایران در چهار دوره گذشته این رقابت ها با خولیو ولاسکو (2013)، اسلوبودان کواچ (2014 و 2015) و رائول لوزانو (2016) به میدان رفتند و امسال (2017) با کولاکوویچ به مصاف حریفان خود می روند.
لیگ جهانی سال 2017 همانند سال گذشته با حضور 36 تیم در 3 سطح یک، دو و سه برگزار می شود که اسامی تیم های شرکت کننده در هر سطح به قرار زیر است:
سطح یک: فرانسه، ایتالیا، روسیه، آمریکا، برزیل، ایران، آرژانتین، صربستان، بلغارستان، بلژیک، لهستان و کانادا
سطح دو: هلند، پرتغال، ترکیه، اسلواکی، ژاپن، کره جنوبی، فنلاند، چین، مصر، جمهوری چک، اسلوونی و استرالیا
سطح سه: تونس، ونزوئلا، قطر، آلمان، مکزیک، اسپانیا، مونته نگرو، قزاقستان، یونان، چین تایپه، استونی و اتریش
دور مقدماتی سطح یک لیگ جهانی سال 2017 از 12 خردادماه با دیدار فرانسه و بلغارستان شروع می شود و در مدت سه هفته با 54 دیدار پیگیری خواهد شد. مرحله گروهی سطح یک لیگ جهانی 29 خردادماه با جدال آرژانتین و بلغارستان به پایان می رسد.
گروه بندی تیم ها در سه هفته دور مقدماتی سطح یک لیگ جهانی به قرار زیر است:
** هفته نخست 12 تا 14 خردادماه:
گروه A میزبان ایتالیا: برزیل، ایتالیا، لهستان و ایران
گروه B میزبان صربستان: صربستان، آمریکا، کانادا و بلژیک
گروه C میزبان روسیه: فرانسه، روسیه، بلغارستان و آرژانتین
** هفته دوم از 19 تا 21 خردادماه:
گروه D میزبان ایران: صربستان، آرژانتین، بلژیک و ایران
گروه E میزبان بلغارستان: برزیل، لهستان، کانادا و بلغارستان
گروه F میزبان فرانسه: فرانسه، روسیه، آمریکا و ایتالیا
** هفته سوم، 25 تا 29 خردادماه:
گروه I میزبان آرژانتین: صربستان، برزیل، بلغارستان و آرژانتین
گروه H میزبان لهستان: آمریکا، روسیه، لهستان و ایران
گروه L میزبان بلژیک: فرانسه، ایتالیا، کانادا و بلژیک
پس از پایان مرحله گروهی، برزیل به عنوان میزبان به همراه 5 تیم برتر جدول به مرحله نهایی صعود می کنند که مسابقات این مرحله از 13 تیرماه آغاز می شود.
فرمول مرحله فینال نیز مانند دوره های گذشته است. 6 تیم راه یافته به فینال (Final 6) به 2 گروه 3 تیمی تقسیم می شوند و 2 تیم برتر هر گروه به نیمه نهایی صعود می کند. سپس تیم های پیروز در فینال برای قهرمانی رو در روی یکدیگر قرار می گیرند.
** تعداد تیم های شرکت کننده در ادوار مختلف لیگ جهانی
در سال 1990 تعداد تیم های شرکت کننده در لیگ جهانی هشت تیم بود که در دو گروه با هم به رقابت پرداختند. در سال 1991 این تعداد به 10 تیم افزایش یافت. از سال 1992 تا 2000 و سال 2004 و 2005 تعداد تیم های شرکت کننده در لیگ جهانی 12 تیم بود. این تعداد در سال های 2001 تا 2003 و 2006 و 2012، 17 تیم بود. 18 تیم در سال 2013 این رقابت ها حضور یافتند.
این تعداد در سال 2014 به 28 تیم رسید و در سال 2015 به 32 تیم رسید و سال های (2016 و 2017) 36 تیم در لیگ جهانی حضور دارند که در نوع خود رکورد جدیدی بود، اما یکی از تغییرات لیگ جهانی در سال آینده افزایش تیم های شرکت کننده است که در سطح یک این رقابت ها، 16 کشور با یکدیگر مسابقه می دهند.
بر این اساس سطح یک «لیگ جهانی جدید والیبال» مردان و زنان سال 2018 با حضور 16 تیم در چهار گروه مقدماتی برگزار می شود که 12 کشور از این تعداد، حضورشان در هفت سال آینده تضمین شده است و چهار کشور دیگر که برای سال 2018 انتخاب شدند و احتمال تغییر بر اساس عملکرد در هر سال خواهند داشت.
در رقابت های لیگ جهانی جدید والیبال و در گروه مردان سال 2018 تیم های برزیل، ایران، چین، ایتالیا، لهستان، صربستان، آمریکا، فرانسه، ژاپن، آلمان، روسیه و آرژانتین حضورشان در این رقابت ها برای هفت سال آینده از سوی فدراسیون جهانی تضمین شده است و تیم استرالیا، کره جنوبی، کانادا و بلغارستان در رقابت های 2018 شرکت می کنند و در گروه چهار تیم متغیر این رقابت ها هستند.
** پرافتخارترین های لیگ جهانی
آمار و ارقام نشان می دهد که تیم ملی والیبال برزیل با کسب 9 مدال طلا، 6 نقره و 4 برنز در صدر پر افتخارترین های لیگ جهانی است. این تیم در سال های 1993، 2001، 2003 تا 2007، 2009 و 2010 صاحب عنوان قهرمانی شده تا بیش از قبل خود را به عنوان قدرت اول این رقابت ها معرفی کند.
تیم ایتالیا هم با 8 مدال طلا، 3 نقره و 4 برنز در رده دوم و روسیه با کسب 3 مدال طلا، 5 نقره و 7 برنز در رده سوم پر افتخارترین تیم ها قرار دارد.
آمریکا نیز با دو مدال طلا، یک نقره و سه برنز در رتبه چهارم قرار دارد و تیم های کوبا (یک طلا، پنج نقره و سه برنز)، صربستان (یک طلا، چهار نقره و سه برنز)، هلند (سه مدال طلا، نقره و برنز)، فرانسه (سه مدال طلا، نقره و برنز) و لهستان (دو مدال طلا و برنز) در زمره افتخارآفرینان این رقابت ها هستند.
تیم ملی والیبال ایران امسال برای پنجمین بار در طول تاریخ در رقابت های لیگ جهانی شرکت می کند و نسبت به سال گذشته چند تغییر مهم در ترکیب تیم ایران به وجود آمده است که مهمترین آن هدایت ملی پوشان از سوی ایگور کولاکوویچ است. همچنین امسال تغییراتی در کادر فنی و بازیکنان به وجود آمده که حضور پیمان اکبری به عنوان دستیار کولاکوویچ و حضور نداشتن مهدی مهدوی و شهرام محمودی از مهمترین آنها است.
کولاکوویچ در سال های 2003 تا 2005 که کمک مربی تیم ملی والیبال صربستان و مونته نگرو بود، سه مدال نقره لیگ جهانی به دست آورد و در سال 2010 که هدایت تیم ملی والیبال صربستان را نیز به عنوان سرمربی بر عهده داشت، به مدال برنز این رقابت ها دست یافت.
تیم ایران در سال 2013 (نخستین حضور) با هدایت خولیو ولاسکو به مقام نهمی دست یافت، در سال 2014 (دومین حضور) با هدایت اسلوبودان کواچ عنوان چهارمی را به دست آورد، سال 2015 نیز تیم ایران در دومین حضور خود با اسلوبودان کواچ ضمن تثبیت جایگاه خود در جمع هشت تیم برتر، عملکرد خوبی به نمایش گذاشت و در سال 2016 تیم ایران در بین 12 تیم شرکت کننده رتبه هشتم را به دست آورد.
از میان تیم های آسیایی تیم های ژاپن، کره جنوبی و چین سه تیمی هستند که سابقه زیادی در لیگ جهانی دارند. کسب مقام ششمی در سال های 1990، 1993 و 2008 از سوی تیم ژاپن و قرار گرفتن در همین رده در سال 1995 و 1996 از سوی تیم های کره جنوبی و چین بهترین مقام تیم های آسیایی در لیگ جهانی بوده است.
اما دیگر نماینده آسیا؛ استرالیا هم در سال 1999 (با نظر ویژه فدراسیون جهانی و به دلیل آمادگی برای انجام بازی های آبرومند به عنوان میزبان المپیک 2000) برای اولین بار در لیگ جهانی حضور یافت و بین دوازده تیم، در رده دهم قرار گرفت.
این تیم در سال 2014 دومین حضور خود را در لیگ جهانی به ثبت رساند و مسابقات را از سطح دو آغاز کرد که موفق شد با قهرمانی در این سطح، به جمع شش تیم مرحله نهایی سطح یک (2014) راه یافته و حضور خود در گروه بندی سطح یک رقابت های امسال را نیز هموار کند. استرالیا در 2015 و 2016 برای سومین و چهارمین بار حضور خود را تجربه کرد و در سال 2017 در سطح دو لیگ جهانی به میدان می رود.
در لیگ جهانی سال 2017 تیم ایران تنها نماینده آسیا در سطح یک است و تیم های کره جنوبی، استرالیا، ژاپن و چین در سطح دو به میدان می روند.
** تغییرات گسترده در ترکیب تیم ها به رغم تهدید فدراسیون جهانی
امسال لیگ جهانی برای همه تیم های شرکت کننده سخت‌تر از سنوات قبل خواهد بود چرا که بعد از چهار سال فدراسیون‌های والیبال کشورهای مختلف، المپیک را پشت سرگذاشته‌اند و دست به پوست‌اندازی در برخی پست‌های خود زده‌اند.
این در حالی است که رئیس فدراسیون جهانی والیبال در نشست 27 شهریورماه ماه سال 95 این فدراسیون در سوئیس تهدید کرده بود که تیم ها برای لیگ جهانی اجازه جوانگرایی شدید نخواهند داشت.
آری گراسا رئیس فدراسیون جهانی والیبال با تاکید بر اینکه رقابت های لیگ جهانی برای کسب تجربه نیست، گفت: اگر تیم های شرکت کننده این رقابت ها را به چشم دیدار تدارکاتی ببینند، جریمه خواهند شد. لیگ جهانی محلی برای تمرین تیم ها نیست و FIVB تلاش دارد که سطح این رقابت ها را بالا نگه دارد و از تیم های شرکت کننده نیز می خواهد که با تمام توان در این رقابت ها حضور یابند.
رئیس فدراسیون جهانی والیبال با تاکید مجدد برای حضور قدرتمند تیم ها در لیگ جهانی سال 2017 گفت: تیم های شرکت کننده در لیگ جهانی باید در ترکیب 14 نفر خود هشت بازیکن لیگ جهانی سال 2016 و شش بازیکن بازی های المپیک را همراه داشته باشند، در غیر اینصورت مشمول جریمه 50 درصدی پاداش های نقدی دور مقدماتی یا بین قاره ای این رقابت ها خواهند شد.
به رغم این سخنان رئیس فدراسیون جهانی والیبال، 12 تیم شرکت کننده تغییراتی در ترکیب 18 نفره امسال خود نسبت به ترکیب 21 نفره سال گذشته (2016) لحاظ کردند و تیم ملی والیبال ایران هم از این قاعده مستثنی نیست و در برخی پست ها به خصوص پاسور٬ قطر پاسور و سرعتی زن با نیروهای جوان و تازه نفس وارد کارزار لیگ جهانی شده است.
ترکیب تیم ایران هم در لیگ جهانی امسال و پس از حضور در المپیک 2016 ریو دستخوش تغییراتی شده است به طوری که در بین شاگردان کولاکوویچ بازیکنانی چون شهرام محمودی، حمزه زرینی، فرهاد ظریف، رحمان داوودی، مهدی مهدوی، مصطفی شریفات، آرمین تشکری، سید امین علوی، علیرضا بهبودی، علیرضا مباشری و محمد فلاح حضور ندارند.
علاوه بر این ها، با توجه به مصدومیت سید محمد موسوی ایگور کولاکوویج در دو هفته اول تا بهبودی و به اوج آمادگی رسیدن سید، به وی استراحت داده است.
ملی پوشان ایتالیا نخستین حریف ایران در این دوره از رقابت های لیگ جهانی هستند. لاجوردی پوشان سال 2017 را در نبود بازیکنان مطرحی چون ایوان زایتسف، اوسمانی خوانتورینا، گابریله نِلی، پاسکال سوتیله، سالواتوره روسینی، گابریله ماروتی، انریکو چستر آغاز می‌کنند. بازیکنانی که هر کدام نقش به سزایی در امتیازآوری و مدال آوری ایتالیا در رقابت‌های مختلف داشتند.
زردپوشان برزیلی دومین رقیب ایران در هفته نخست لیگ جهانی محسوب می‌شوند٬ ترکیب این تیم هم امسال با تغییراتی همراه بوده است٬ در این بازی ها دیگر نامی از والیبالیست های مطرحی چون ایزاک سانتوس، سیدائو، موریلو اندریس، ویلیام آرژونا، سرجیو دوس سانتوس به میان نخواهد آمد البته این موضوع به معنای ضعیف شدن بنیه تیم برزیل که عناوین زیادی را در کارنامه خود دارد نیست بلکه این تیم با پشتوانه‌هایی که از سال‌های گذشته تربیت کرده به ایتالیا آمده است و به طور حتم بازی های خوب و تماشاگر پسندی را به نمایش خواهد گذاشت.
تیم ایران هفته نخست لیگ جهانی را با رویارویی مقابل تیم لهستان حریف دیرینه خود به پایان خواهد رساند٬ حریفی که در بازی تدارکاتی هم برابر ملی‌پوشان کشورمان با تمام قوا ظاهر شد و نتیجه را به نفع خود پایان داد.
به طور حتم این دیدار که در نبود بازیکنان لهستانی چون پیاتر نواکوفسکی، وویچخ زالینسکی، پیاتر گاچک، مارچین موژدژونک، ماتئوش میکا برگزار می شود در ایتالیا هم جذابیت‌های خاص خود را دارد و برای شاگردان کولاکوویچ با انتقام‌گیری از والیبالیست‌های خشن لهستان همراه است.
از حریفان هفته نخست لیگ جهانی که بگذریم دیگر رقیبان والیبال کشورمان در لیگ جهانی امسال هم نسبت به سال گذشته تغییراتی داشته‌اند که این موضوع ایگور و همکارانش را به بررسی‌های فنی بیشتر و حرفه‌ای‌تر وادار می‌کند.
تیم آمریکا قهرمان لیگ جهانی سال 2014٬ امسال با 10 تغییر در عرصه مسابقات حاضر شده است٬ یانکی‌ها از داشتن والیبالیست‌هایی چون مت اندرسون، آرون راسل، دیوید لی، ویلیام پریدی، راسل هولمز، مکسول هولت، مایکل برینکلی، پول لاتمن، مایکا ما، ویلیم پرایس که همگی در جایگاه حرفه‌ای خود ستاره و اسطوره هستند محروم خواهند بود.
خولیو ولاسکو از تیمی که در وطنش سکان آن را در دست گرفت 7 بازیکن را در اختیار ندارد٬ آبی سفید پوشان امسال فاکوندو کونته، لیساندرو زانوتی، یان مارتینز فرانچی، نیکولاس اوریارته، رودریگو کوئیروگا، برونو لیما و فاکوندو سانتوچی را همراه خود به لیگ جهانی نمی‌آورند.
در بین تیم‌های حاضر در سطح یک لیگ جهانی تیم‌های بلژیک و صربستان کمترین تغییر را نسبت به سال گذشته در ترکیب خود داشته باشند هر کدام از آن ها سه بازیکن پارسال خود را در اختیار ندارند. توماس کونینگس، سباستین دومونت، لو کینت بازیکنانی هستند که بلژیکی‌ها را در لیگ جهانی همراهی نمی‌کنند.
در تیم صربستان هم دراگان استانکوویچ، میلوس نیکیچ، الکساندر بلاگویویچ لیگ جهانی 2017 را از دست داده‌اند.
تیم والیبال بلغارستان امسال با ۷ تغییر در لیگ جهانی حاضر می شود تریفون لاپکوف، متودی آنانیه‌ف، گئورگی مانچف، مارتین بوژیلوف، میروسلاو گرادیناروف، دوبرومیر ایوانوف، دیمیتار مارنیکوف ستاره‌های روبه خاموشی بلغارها، مسابقات را تماشا می‌کنند.
گوین اشمیت، دانیه‌ل لوئیس، دَلس سونیاس، اَدم سیماچ، تونتی فن لانکولت، برت جیمز والش بازیکنانی هستند که امسال در لیگ جهانی ۲۰۱۷ تیم ملی کانادا را همراهی نخواهند کرد.
بیشترین تغییرات در لیگ جهانی امسال را تیم ملی روسیه به خود اختصاص داده است ظواهر امر حاکی از آن است که روس‌ها می‌خواهند با چهره‌ای جدید جهان والیبال را متحیر کنند. براین اساس امسال از پاس‌های خوب ماکسیم میخائیلوف در این تیم خبری نیست و بازی‌های حرفه‌ای ستارگانی چون ایگور کوبزار، لوکاس دیویس، تاراس ختی، سرگی گرانکین، الکساندر گوتسالیوک، سرگی تتیوخین، یوری برژکو، الکساندر مارکین، آندره آشف، کوستیانتین باکون، دیمیتری موزرسکی، آرتم وولویچ، الکسی وربوف را نخواهیم دید.
خروس‌های فرانسوی در ترکیب حاضر در لیگ جهانی آنتونا غوزیه، ژولین لینل، فغانک لافیت، مدغیک هانغی، کوین تیلی، نیکولا ماغه‌شال، ملیوهل تاکانیکو را همراه ندارند.
** رده بندی تیم ها در طول ادوار گذشته لیگ جهانی والیبال به شرح زیر است:
ژاپن 1990: ایتالیا، هلند، برزیل
ایتالیا 1991: ایتالیا، کوبا، روسیه
ایتالیا 1992 :ایتالیا، کوبا ، آمریکا
برزیل 1993 : برزیل، روسیه، ایتالیا
ایتالیا 1994 : ایتالیا، کوبا، برزیل
برزیل 1995 : ایتالیا، برزیل، کوبا
هلند 1996 : هلند، ایتالیا، روسیه
روسیه 1997 : ایتالیا، کوبا، روسیه
ایتالیا 1998 : کوبا، روسیه، هلند
آرژانتین 1999 : ایتالیا، کوبا، برزیل
هلند 2000 : ایتالیا، روسیه، برزیل
لهستان 2001 : برزیل، ایتالیا، روسیه
برزیل 2002 : روسیه، برزیل، یوگسلاوی
اسپانیا 2003 : برزیل، صربستان و مونته نگرو، ایتالیا
ایتالیا 2004 : برزیل، ایتالیا، صربستان و مونته نگرو
صربستان 2005 : برزیل، صربستان و مونته نگرو ، کوبا
روسیه 2006 : برزیل، فرانسه، روسیه
لهستان 2007 : برزیل، روسیه، آمریکا
برزیل 2008 : آمریکا، صربستان، روسیه
صربستان 2009 : برزیل، صربستان، روسیه
آرژانتین 2010 : برزیل، روسیه، صربستان
لهستان 2011 : روسیه، برزیل، لهستان
بلغارستان 2012 : لهستان، آمریکا، کوبا
آرژانتین 2013: روسیه ، برزیل ، ایتالیا
ایتالیا 2014: آمریکا، برزیل ، ایتالیا
برزیل 2015: فرانسه، صربستان و آمریکا
لهستان 2016: صربستان، برزیل و فرانسه
