رضا میرکریمی، دبیر سی و پنجمین جشنواره جهانی فجر با حضور در برنامه «چشم شب روشن» علاوه بر صحبت درباره جشنواره جهانی فیلم فجر به بیان نکاتی درباره شهید آوینی پرداخت.
کد خبر: ۱۵۳۳۱۵
به گزارش ایران اکونومیست؛ اکبر نبوی در شب سینمایی «چشم شب روشن» به تهیه‌کنندگی امیر قمیشی، میزبان رضا میرکریمی، دبیر جشنواره جهانی فیلم فجر و فیلمساز شناخته شده سینمای ایران بود و با او درباره شهید آوینی، ماهیت جشنوارههای بین‌المللی و تازه‌ترین اتفاقات جشنواره جهانی فیلم فجر گپ زد.
رضا میرکریمی، شامگاه چهارشنبه ۲۳ فروردین با حضور در برنامه «چشم شب روشن» در شبکه چهار در سخنانی درباره شهید آوینی اظهار کرد: «تازگی و کاشف بودن آوینی برایم جذاب بود. او کپی پِیست کسی نبود و در حالی که برنامه های زیادی درباره جنگ پخش می‌شد، صدایی هر هفته از تلویزیون پخش می‌شد که دیدگاهی متفاوت داشت.»
او افزود: «او را خیلی از نزدیک درک نکردم، البته در روز تشییع پیکرش احساس خاصی داشتم و به‌خاطر شرکت در مراسم، دانشگاه نرفتم. او از اتفاقات نمی‌ترسید و آماده پذیرش معانی جدید بود. کنجکاوی از او، آوینی ساخت که تکراری نبود و صدق بر کلام او حاکم بود.»
میرکریمی در ادامه تصریح کرد: «ما درباره گذشتگان‌مان اینگونه هستیم که میخواهیم از آنها یک موجود جامد بسازیم. اما من فکر می‌کنم اگر آوینی اکنون زنده بود به مخاطب جهانی فکر می‌کرد ولی ما مجبوریم چون پرونده زندگی او در یک زمان مشخص بسته شده، درباره همان زمان حرف بزنیم. شهید صیاد شیرازی نیز دارای همین ویژگی‌ها بود.»
در ادامه نبوی درباره جشنواره جهانی فیلم فجر پرسید و میرکریمی در این باره گفت: «دکتر ایوبی یک سال و نیم پیش پیشنهاد دبیری این جشنواره را داد و من درباره آن دغدغه داشتم. به ویژه که سالهاست می‌گویم پاشنه آشیل جشنواره بخش تخصصی آن است. خود من ۱۰ سالی بود که به جز مهمانی‌‌هایی که در خلال برگزاری جشنواره دعوت می‌شدم در جشنواره شرکت نمی کردم. بنابراین تصمیم داشتم جشنواره جهانی یک گردهمایی خوب و باشکوه سینمایی با حضور کارشناسان جهانی برای ارتباط با جهان باشد.»
با پول ساختمان میتوان ساخت، فرهنگ را نه
کارگردان «خیلی دور خیلی نزدیک» یادآور شد: «در زمان مشکلات منطقه ای، می‌طلبید که ما با سینمای ارزشمندی که داریم، جشنوارهای به اندازه آن داشته باشیم. به ویژه که در منطقه برخی تلاش کردند با صرف هزینه های گزاف جشنواره برگزار کنند که موفق نشدند، چرا که با پول، ساختمان میتوان ساخت اما فرهنگ را نه.»
میرکریمی تاکید کرد: «ما به‌جای جشنوارهای که ویترین داشت و لوکس بود، جشنوارهای تخصصی با کارگاه های آموزشی برگزار کردیم. ریخت و پاش کمتری داشتیم و ولخرجی‌های کشورهای همسایه را انجام ندادیم چرا که تصمیم داشتیم از یک جشنواره پیرو به جشنوارهای پیشرو تبدیل شویم. برای اینکه کشورهای همسایه از تاجیکستان تا افغانستان نیز این جشنواره را پایگاه خودشان بدانند، کوشیدیم ذائقه‌سازی کنیم.»
دبیر جشنواره جهانی فجر، در بیان برخی آمار این جشنواره گفت: «سال گذشته از ۶۵ فیلمی که داشتیم، ۱۷ فیلم برای اولین بار در آسیا نمایش داده شدند و آثاری نیز داشتیم که اولین حضور بین‌المللی شان را تجربه کردند. امسال این قانون را برای شرکت کنندگان همسایه داریم که فیلمشان را در هیچ جشنواره منطقه ای شرکت نداده و جشنواره فجر را ترجیح داده باشند.»
همه جشنواره‌ها سیاسی هستند
در ادامه پس از پخش تیزر جشنواره که به یاد و نام عباس کیارستمی ساخته شده است، میرکریمی درباره اینکه سیاست یا هنر، کدام گزینه را در موفقیت فیلم‌های سینمای ایران در جشنوارههای جهانی موثر می‌داند، تصریح کرد: «به نظر من همه جشنواره ها سیاسی هستند، منتها در هر جای دنیا غلظت و نسبت و اندازه دارد. طبیعتا همه مثل ما دنبال اهداف ملی خودشان هستند اما این دلیل نمی‌شود همه اتفاقاتی که در جشنواره ها رخ می‌دهد، از آن نگاه سخت‌گیرانه عبور کرده باشد.»
اصولا سینمای مستقل دنیا، سینمای معترض است
او با بیان اینکه اصولا سینمای مستقل دنیا، سینمای معترض است و این در همه جای دنیا رایج است، افزود: «بنابراین اینگونه نیست که فقط در ایران، سینمای اجتماعی سینمای مستقل باشد و این در همه جای دنیا صدق می‌کند و همه جای دنیا سیاست به نوعی پشت همه چیز هست.»
میرکریمی درباره جایگاه سینمای معترض در جشنواره جهانی فجر گفت: «سینمای مستقل و کم تیراژ از این جنس است که بخش بزرگتری از واقعیت در آن است، اگر چنین آثاری در جشنواره باشد، بسیاری از کسانی که صرفا علاقمندان سینما نیستند می‌‌توانند فیلمها را به عنوان بستری تحقیقاتی و شناختی تماشا کنند و مخاطب جشنواره باشند.»
کارگردان فیلم «دختر» ادامه داد: «هیچ هنرمندی در شرایط عادی، دوست ندارد مخاطب کمتری داشته باشد. فضایی که در دنیا حاکم است، فضای اعتراض است و در تاریخ بشر چنین بی عدالتی را شاهد نبوده ایم و طبق آماری که ارایه می شود فقط ۸درصد جمعیت جهان ۸۲ درصد منابع را در اختیار دارند.»
او با اشاره به شکل گیری یک «نه بزرگ جهانی» تصریح کرد: «ما علی رغم هزینه های بسیاری که پرداخت کرده ایم در جمع این نه گویان نیستیم، ما در گذشته یک نه گوی بزرگ در افکار جهانی بودیم و اکنون یک قدرت خوب در منطقه هستیم.»
معتقدم عباس کیارستمی فیلمساز بزرگی است
میرکریمی در بخشی دیگری از سخنانش گفت: «حوزه فرهنگ متغیر است و با یک نسخه کوچک نمی توان آن را اداره کرد. از این زاویه است که من معتقدم عباس کیارستمی فیلمساز بزرگی است و در فیلمهایش ذائقه و فرهنگ ایرانی دیده می شود. این تنگ نظری که کیارستمی از ما نیست همانی است که باعث می شود در جمع نه گویان نباشیم و لوکال و منطقه ای باشیم.»
سیاستمداران به حرفمان گوش ندادند کار خودمان را کردیم
دبیر جشنواره جهانی فجر تصریح کرد: «ما تا جایی که می‌توانیم می‌کوشیم با سیاستمداران حرف بزنیم در این باره که حوزه فرهنگ مهم است و هزینه‌‌های شما را کاهش می‌دهد. اما اگر کسی به حرفمان گوش ندهد، ما می‌کوشیم کار خودمان را درست انجام بدهیم و امسال پس از یک سال تلاش با دبیرخانه ثابتی که داشتیم، به نتایج خوبی رسیده‌ایم.»
او ادامه داد: «مثلا ما برای مهمانانی که از اروپا دعوت کرده‌ایم این مشکل را داشتیم که آنها اگر در پاسپورتشان سفر به ایران درج شده باشد، دیگرنمی‌توانند به آمریکا سفر کنند. پیرو تنش‌های جدیدی که این آقای تازه به دوران رسیده در آمریکا ایجاد کرده هم مشکلاتی داریم. کشورهای عربی هم که با ما در زاویه قرار گرفته‌اند و ما میخواهیم یک مانور فرهنگی ملی داشته باشیم و در این شرایط متاسفانه تنازعات سیاسی و جناحی حقیر آنقدر وقت مملکت را گرفته که ما خودمان دست به کار شدیم.»
دبیر جشنواره جهانی فجر درباره اتفاقات جشنواره امسال توضیح داد: «امسال ما از ۶۷ کشور جهانی مهمان کارشناس؛ کارگردان، بازیگر و... داریم افرادی که از ما ۴۸ ساعت وقت خواستند تا ببینند می توانند خطر کنند و به ایران بیایند و دیگر قادر به رفتن به آمریکا نباشند و سرانجام به ما بله گفتند. ۳۰،۴۰ نفر هم از کشورهای عربی هستند البته نه از عراق و لبنان و ... بلکه از مصر و الجزایر و تونس و مراکش.»
از محل پایین آوردن پذیرایی مهمان‌ها، دارالفنون را راه انداختیم
میرکریمی درباره دارالفنون جشنواره فجر نیز توضیح داد: «ما از محل پایین آوردن پذیرایی مهمان‌ها و عناصری که جشنواره را لوکس می‌کنند، دارالفنون را راه انداختیم که شامل ۵۰ نفر از جوانان زیر ۲۷ سال ایرانی و جوانانی از ۲۸ کشور دنیا است؛ افرادی که حداقل یک فیلم ساخته‌اند و در مجموع ۱۱۰ نفر هستند. در این فرصت ایجاد شده آنها می توانند از تجربیات بزرگان سینمای ایران و جهان بهره ببرند. امسال اساتیدی دعوت کرده ایم که وقتی می گفتند شما قرار است برای استعدادهای جوان آموزش دهید می پذیرفتند و دغدغه شان بود.»
مشکل سینمای ایران، فیلمنامه نیست، نداشتن تنوع در ژانر است
او ادامه داد: «امسال ما دو برابر پارسال فیلم داریم و یک سال تمام سینمای جهان را رصد و انتخاب کردیم. من معتقد نیستم مشکل سینمای ایران فیلمنامه است، بلکه تنوع ژانر ندارد و در ساختار و پرفورمنس ضعیف شده است. بنابراین فیلم‌هایی انتخاب کرده‌ایم که قدری با این تک آهنگی سینمای ایران که بیشتر فیلم‌های اجتماعی و بدون فانتزی است، متفاوت باشد.»
دبیر جشنواره جهانی فجر همچنین با اشاره به باشگاه مخاطبان تصریح کرد: «اینکه مخاطبان بیایند فیلمها را ببینند و بروند به درد ما نمی‌خورد، ما باید مخاطب شناسی کنیم، چرن مخاطب باید در اداره جشنواره به ما کمک کنند، تعداد اعضای باشگاه مخاطبان پارسال ۸ هزار نفر و امسال ۲۲هزار نفر است و امیدوارم بتوانیم پاسخگو باشیم. سطح سواد شرکت کنندگان نیز نسبتا بالا و میانگین نزدیک فوق لیسانس است.»
«چشم شب روشن» به تهیه کنندگی امیر قمیشی و با اجرای محمد صالح علا، شنبه تا چهارشنبه ها از شبکه چهار سیما روی آنتن می رود.
