در ده ماه سپری شده از سال 1392
تجارت خارجی ایران به 78 میلیارد دلار رسید
4/34 میلیارد دلار صادرات و 7/43 میلیارد دلار واردات
هدف‌گذاري 59 ميليارد دلاري صادرات براي سال 1392
دنياي اقتصاد- تجارت خارجی ایران در 10 ماه سال 1391 به 78 میلیارد و 151 میلیون دلار رسید. گمرک ایران در گزارشی اعلام کرد: صادرات غیرنفتی ایران در ده‌ماهه امسال به 34میلیارد و 383 میلیون دلار رسید و در مدت یاد شده 43 میلیارد و 768میلیون دلار انواع کالا نیز وارد کشور شد به گفته شمس‌الدین حسینی، وزیر اقتصاد این ارقام نسبت به مدت مشابه در سال قبل به ترتیب 5/2 و 5/12 درصد کاهش یافته است.
همچنین در همین مدت 20 میلیون تن کالای اساسی و ضروری به ارزش 2/14 میلیارد دلار وارد شد که از نظر ارزشی 22 درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته است. همچنین در 10 ماه گذشته صادرات کالاهای صنعتی و معدنی کشور رشد 30 درصدی را تجربه کرد، در حالی که صادرات میعانات گازی و محصولات پتروشیمی به دلیل تشدید تحریم‌ها کاهش یافته است. نسبت صادرات غیرنفتی به واردات از 70 به 78 درصد در 10 ماه اول سال 1391 افزایش یافته است، این در حالی است که کسری بازرگانی خارجی کشور بدون احتساب نفت از 15 میلیارد دلار به 9 میلیارد دلار کاهش یافته که حاکی از بهبود این شاخص است.
جزئیات صادرات
ارزش صادرات غیرنفتی ایران نیز نسبت به سال قبل کاهش نشان می‌دهد. در این مدت 64 میلیون و 407 هزار تن انواع کالای غیرنفتی صادر و 32 میلیون و 507 هزار تن وارد شد که به لحاظ وزنی صادرات و واردات ایران به ترتیب 2 و 6 درصد افزایش نشان می‌دهد.
اقلام عمده وارداتی ایران در این مدت به ترتیب شامل گندم به ارزش 2 میلیارد و 40 میلیون دلار و سهم ارزشی 7/4درصد از کل واردات، شمش از آهن و فولاد غیرممزوج به ارزش یک میلیارد و 881 میلیون دلار و سهم ارزشی 4/3 درصد، ذرت دامی به ارزش یک میلیارد و 451 میلیون دلار و سهم ارزشی 3/3 درصد، کنجاله سویا به ارزش یک میلیارد و 210 میلیون دلار و سهم ارزشی 8/2 درصد و برنج به ارزش 996 میلیون دلار و سهم ارزشی 3/2 درصد بوده است.
جزئیات واردات
عمده واردات ایران نیز به ترتیب از کشورهای امارات متحده عربی با 20 درصد سهم از کل واردات، چین با 15درصد، جمهوری کره با 9 درصد، ترکیه با 9/8 درصد و سوئیس با 6 درصد صورت گرفته است.
در همین حال، اقلام عمده صادرات ایران نیز در این مدت به ترتیب به پروپان با 4 درصد سهم از کل صادرات، اوره با 9/3درصد و متانول با 6/3 درصد اختصاص دارد. همچنین عمده صادرات ایران در ده ماهه سال‌جاری به عراق با 5 میلیارد و 33 میلیون دلار، چین با 4 میلیارد و 381 میلیون دلار، امارات متحده عربی با 3 میلیارد و 583 میلیون دلار، افغانستان با 2 میلیارد و 286 میلیون دلار و هند با 2 میلیارد و 244 میلیون دلار صادر شده است. در ده ماهه امسال متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی 475 دلار و هر تن کالای وارداتی یک هزار و 346 دلار بود.
پنج شریک اصلی تجاری ایران در اروپا
تغییر اساسی در وضعیت تجارت خارجی ایران تنها به آمار و ارقام محدود نمی‌شود، در این مدت شرکای تجاری ایران در سراسر جهان نیز تغییراتی را از سر گذرانده‌اند. به طور مثال ارزش تجارت ایران با امارات که در چند سال گذشته همواره بزرگ‌ترین صادرکننده کالا به ایران بوده است، تغییر قابل توجهی کرده است. این کشور همچنان شریک نخست تجاری ایران در زمینه واردات است، اما در 9 ماهه منتهی به دی ماه سال 1391 ارزش صادرات امارات به ایران 40 درصد کاهش یافته است.
در اروپا نیز سوئیس، آلمان، روسیه، هلند و ایتالیا پنج شریک بزرگ تجاری ایران در اروپا در 9 ماهه سال 1391 بودند. حجم تجارت غیرنفتی ایران با پنج کشور سوئیس، آلمان، روسیه، هلند و ایتالیا در 9 ماهه سال جاری به ترتیب 2/4، 2/2، 1/7، 1/5 میلیارد دلار و 941 میلیون دلار شد. در این مدت روسیه، آلمان، ایتالیا، اسپانیا و هلند پنج بازار بزرگ صادراتی ایران در اروپا بودند و از سوی دیگر سوئیس، آلمان، هلند، روسیه و ایتالیا نیز بزرگ‌ترین صادرکنندگان کالا به کشورمان بودند. اروپا در کل ارزش صادرات ایران در 9 ماهه سال جاری سهمی کمتر از 5 درصد و در واردات ایران هم 28 درصد سهم داشت.
تغييرات در تجارت خارجی
کاهش 5/2 درصدی صادرات و 5/12 درصدی واردات در 10 ماه گذشته در حالی است که در 9 ماه منتهی به پايان آذر ماه ارزش صادرات و واردات کشور بدون احتساب نفت، گاز و تجارت چمدانی به ترتیب 44/1 و 54/10 درصد کاهش یافته و به 8/24 و 3/31 میلیارد دلار رسید. در ماه های گذشته نیز صادرات و واردات روندی کاهشی را نشان می داد. این در حالی است که بر اساس هدف‌گذاری‌های پیشین قرار بود در سال 1391 در مجموع حدود 70 میلیارد دلار کالا از ایران صادر شود. مسوولان در توجیه این وضعیت به تحریم‌ها اشاره می‌کنند و می‌گویند: به دنبال خودداری برخی کشورها از خرید محصولات نفتی ایران، میزان صادرات میعانات گازی و پتروشیمی کاهش یافته است و از آنجا که آمار صادرات غیر نفتی ایران شامل میعانات گازی و پتروشیمی نیز است، کاهش صادرات این دو گروه کالایی روی آمار کل تاثیر گذاشته است.
بر اساس گفته‌های مقام‌های رسمی، اما فارغ از کاهش صادرات محصولات نفتی، صادرات کالاهای غیرنفتی رشد قابل توجهی را نشان می‌دهد. در بودجه سال 1392 نیز هدف صادرات غیرنفتی 59 میلیارد دلار بر مبنای ترکیبی از کالاها، خدمات فنی و مهندسی و سایر حوزه‌های خدمات صادراتی در نظر گرفته شده است. البته مسوولان معتقدند در شرایط کنونی نرخ ارز به تحقق صادرات غیرنفتی در سال 92 کمک می‌کند و حتی امکان رساندن این رقم به 60 میلیارد دلار وجود دارد. همچنین در برنامه سال 92، رقم 55 تا 60 میلیارد دلار برای واردات پیش‌بینی شده و در مواردی واردات برخی کالاها بسته به نیاز کشور، ممکن است شاهد کاهش یا افزایش واردات آنها باشیم.
