«دنیای اقتصاد» پیشنهاد می‌دهد
انتشار اوراق صکوک سکه
گروه بازار پول - به نظر می‌رسد پس از تغییر در بسته پولی و افزایش نرخ سود سپرده‌ها که در واقع باعث جذاب شدن سپرده‌های بانکی شده است، بانک مرکزی می‌تواند برای کنترل بیشتر بازار سکه روش پیش‌فروش خود را تغییر دهد.
بر این اساس در حالی که اهداف اولیه بانک مرکزی در از بین بردن صف‌های فروش سکه و جذب نقدینگی تا حد خوبی به نتیجه رسیده است، این نهاد می‌تواند با تغییر سیاست خود در زمینه پیش‌فروش سکه و در نظر گرفتن انتشار اوراق صکوک سکه با قابلیت خرید و فروش در بازار بورس، از ادامه التهاب در بازار سکه در هنگام تزریق سکه‌های پیش‌فروش شده جلوگیری کند.
برآورده شدن اهداف اولیه پیش‌فروش
در حالی که از اول سال جاری تا پایان آذرماه بانک مرکزی از طریق بانک ملی و بانک کارگشایی حدود 4 میلیون سکه به بازار تزریق کرد، التهاب در بازار سکه ادامه یافت. امری که در اواخر دوره تزریق سکه به تشکیل صف‌های طولانی در کنار شعب انجامید. پس ادامه التهاب و افزایش قیمت در بازار سکه که منتج به تشکیل این گونه صف‌ها و بعضا برخی درگیری‌ها شده بود بانک مرکزی تصمیم به شروع پیش‌فروش سکه گرفت تا جلوی این پدیده را بگیرد. با شروع پیش‌فروش سکه که بدون محدودیت نیز در حال انجام بوده است، پدیده صف‌های طولانی و درگیری‌های پراکنده جلوی شعب بانک ملی از بین رفت. پدیده‌ای که حتی در برخی از موارد به شب بیداری‌ها جلوی شعب انجامیده بود.
جذب نقدینگی 4800 میلیاردی در 45 روز
بانک مرکزی با اقدام خود در آغاز پیش‌فروش در بازار سکه توانست میزان مناسبی از نقدینگی در دست مردم را جذب کند. بر اساس گزارش‌ها در مجموع دو فاز اول و دوم پیش‌فروش سکه 8 میلیون و 300 هزار سکه توسط بانک مرکزی پیش‌فروش شد. در این بین در فاز اول فروش سکه 4 میلیون و 100 هزار سکه پیش‌فروش شد. با احتساب قیمت 546 هزار تومانی پیش‌فروش، بانک مرکزی توانسته است در این فاز حدود 2 هزار میلیارد و 238 میلیون تومان از نقدینگی در سطح جامعه را جمع کند. همچنین در فاز دوم پیش‌فروش توسط بانک مرکزی و قبل از توقف پیش‌فروش سکه با سررسید چهار ماهه، تعداد 4 میلیون و 200 هزار سکه پیش‌فروش شده است که 60 درصد آن مربوط به سکه تحویل چهار ماهه است و 40 درصد آن به تحویل در 6 ماه پس از خرید بر می‌گردد. در نتیجه 2 میلیون و 520 هزار سکه با قیمت 627 هزار تومان برای تحویل در دوره 4 ماهه و 1 میلیون و 680 هزار سکه با قیمت 598 هزار تومان برای تحویل در دوره 6 ماهه پیش‌فروش شده است. بر این اساس بانک مرکزی در فاز دوم پیش‌فروش سکه توانسته است به میزان هزار میلیارد و 580 میلیون تومان از پیش‌فروش سکه‌های چهار ماهه و به میزان هزار میلیارد و 4 میلیون تومان از پیش‌فروش سکه‌های 6 ماهه نقدینگی از دست مردم جمع کند. این آمار نشان دهنده آن است که در مجموع بانک مرکزی توانسته است حدودا 4800 میلیارد تومان از نقدینگی موجود در اقتصاد کشور را جذب کند.آخرين گزارش‌ها از حجم نقدينگي 330 هزار ميليارد تومان است.رقم 4800 ميليارد تومان جذب شده حدود 5/1 درصد کل نقدینگی موجود در اقتصاد کشور است که در حدود 45 روز توسط بانک مرکزی از طریق پیش‌فروش سکه جذب شده است.
انتشار اوراق صکوک سکه برای جلوگیری از بازگشت التهاب
پیش‌فروش 8 میلیون سکه در طرح بانک مرکزی برای کنترل بازار سکه هرچند از تشکیل صف‌های طولانی جلوگیری کرده است، اما این سوال را به ذهن متبادر می‌سازد که در هنگام تحویل، تزریق یکباره این تعداد سکه چه شوکی به بازار وارد خواهد ساخت؟ بدیهی است که بازار در مقابل این تزریق یکجا و شدید تاثیر قابل‌توجهی خواهد گرفت. در واقع در چنین شرایطی و با تزریق این خیل عظیم سکه با بازار قیمت‌ها در بازار به شدت افت خواهد کرد و در نتیجه بسیاری از سرمایه‌ها که به نظر قسمت عمده‌ای از آنها مربوط به پس انداز‌های خرد مردم است ارزش خود را به میزان قابل‌توجهی از دست خواهند داد. بر اساس برآورد‌ها بخش زیادی از پیش‌فروش مربوط به پس‌انداز خرد افراد است و در نتیجه پس از افت قیمت سکه ارزش پس اندازشان تا حد زیادی کاهش خواهد یافت.
در این بین انتشار اوراق صکوک سکه با نرخ سود 20 درصد راه حلي است که بسیاری از کارشناسان به آن اعتقاد دارند. اگر اوراق صکوک سکه بدون نام (برای داشتن قابلیت معامله در بورس) برای کنترل این وضعیت منتشر شود، این روش نه تنها از تزریق این میزان سکه به بازار به طور فیزیکی و در نتیجه التهاب دوباره در بازار جلوگیری می‌کند، بلکه در پیوند بورس و سرمایه نیز نقش عمده‌ای ایفا خواهد کرد. به این روش مسلما دیگر مشکل از بین رفتن ارزش پس‌انداز‌های خرد مردم پیش نخواهد آمد؛ زیرا دیگر نیازی به تزریق 8 میلیون سکه به بازار نخواهد بود. همچنین سفته بازی از بازار سکه به بورس منتقل می‌شود، جایی که نه تنها محلی مناسب برای انجام فعالیت‌هایی است که در حال حاضر در بازار سکه و ارز اقتصاد کشور رخ می‌دهد، بلکه می‌تواند بستر فعالیت‌های تولیدی نیز باشد. این امر به بانک مرکزی نیز کمک خواهد کرد تا در حفظ ذخایر طلای خود نیز قدم مناسبی بردارد.
